Mikołaj Sapieha Pobożny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat. |
m drobne poprawki |
||
Linia 11:
|dynastia =
|rodzina = [[Sapiehowie herbu Lis]]
|data urodzenia =
|miejsce urodzenia =
|data śmierci =
|miejsce śmierci = [[Lublin]]
|ojciec = [[Mikołaj Pawłowicz Sapieha]]
|matka = [[Hanna Wiśniowiecka]]
|mąż =
|żona = 1. Jadwiga Anna Woyna (
|dzieci = ''1. małżeństwo:''<br />- [[Kazimierz Melchiades Sapieha]]<br />- [[Jan Ferdynand Sapieha]]<br />- Halszka Sapieha (†1661/1662)<br />- Teresa Sapieha<br />- Joanna Petronela Sapieha († po [[1686]], ż. [[Stefan Kurcz|Stefana Kurcza]])
|odznaczenia =
Linia 25:
|wikicytaty =
}}
'''Mikołaj Sapieha Pius (Pobożny)''' herbu [[Lis (herb szlachecki)|Lis]] (ur. [[1581]], zm. [[14 marca]] [[1644]] w [[Lublin]]ie) – [[wojewoda]] [[województwo brzeskolitewskie|brzeskolitewski]] i [[wojewodowie mińscy|miński]] od 1638, marszałek [[Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego|Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego]] w 1634<ref>Artur Walden, Marszałkowie świeccy Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1633–1648, w: Czasopismo Prawno-Historyczne, t. LXV, 2013, z. 1, s. 167.</ref>.
== Życiorys ==
Był synem [[Mikołaj Pawłowicz Sapieha|Mikołaja Pawłowicza]] i bratem [[Krzysztof Sapieha (1590–1637)|Krzysztofa]]. W młodości odbył podróż edukacyjną wraz z bratem Krzysztofem po zachodniej Europie, studiując m.in. w [[Wiedeń|Wiedniu]], [[Trewir]]ze i [[Moguncja|Moguncji]] (1608), [[Paryż]]u w latach (1609–1610), [[Madryt|Madrycie]] (1611). Przebywali także w [[Rzym]]ie (1612) i na [[Malta|Malcie]] (1613). W październiku 1613 powrócili do [[Kodeń|Kodnia]].
Po powrocie do kraju usiłował podjąć karierę polityczną, która mimo poparcia [[Lew Sapieha|Lwa Sapiehy]] nie rozwinęła się. W 1621 posłował do sejmu, w 1622 wybrano go na deputata do [[Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego|Trybunału Litewskiego]].
Linia 37 ⟶ 34:
W latach 1625–1627 przebywał ponownie za granicą, głównie we [[Włochy|Włoszech]].
Brał udział w pogrzebie [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]], jako [[chorąży wielki litewski]] niosąc chorągiew [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. Jako marszałek [[Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego|Trybunału Litewskiego]] witał [[Władysław IV Waza|króla]] i [[Jan II Kazimierz Waza|królewicza]] powracających spod [[Smoleńsk]]a. Poseł na [[sejm ekstraordynaryjny]]
Ufundował kościół św. Anny w [[Kodeń|Kodniu]], którego poświęcenie odbyło się 8 stycznia 1636.
Linia 48 ⟶ 45:
Około pięćdziesiątego roku życia Mikołaj zapadł na chorobę (prawdopodobnie tropikalnego pochodzenia), która prawie całkowicie pozbawiła go sił i energii. Ponieważ w ówczesnej opinii wywołane tą chorobą tchórzostwo stanowiło najcięższą hańbę, odbył pielgrzymkę do [[Rzym]]u w nadziei na uzdrowienie. Uzdrowienie rzeczywiście nastąpiło, po długotrwałych modlitwach przed obrazem Matki Boskiej Gregoriańskiej, nazwanego później [[Matka Boża Kodeńska|Matką Bożą Kodeńską]]. Dogłębnie poruszony tym uzdrowieniem postanowił za wszelką cenę zdobyć ten obraz dla Polski. Nie było to jednak możliwe w drodze legalnej (proszeni o poparcie kardynałowie nie ośmielali się nawet wspomnieć papieżowi [[Urban VIII|Urbanowi VIII]] zwanego „Szalonym Matteo” o prośbie pozbawienia Rzymu tego słynącego wieloma cudami obrazu), toteż w 1630 r. Mikołaj Sapieha Pobożny wykradł ten obraz i uciekł z nim do Polski. Brawurowa ucieczka była niezwykle trudna, bo kradzież szybko wykryto i cała [[Italia (kraina historyczna)|Italia]] została zmobilizowana dla schwytania śmiałka i odzyskania cennego obrazu. Sapieha jednak omijał miasta i drogi, prowadząc swoją zbrojną grupę wyłącznie po górskich bezdrożach Italii, a potem koło [[Zagrzeb]]ia i przez [[Węgry]] i [[Lwów]] do swoich posiadłości i umieścił ten obraz w kościele w [[Kodeń|Kodniu]].
Papież [[Urban VIII]] [[ekskomunika|ekskomunikował]] Mikołaja Sapiehę Pobożnego. Kara ta została zdjęta po tym, kiedy senator Mikołaj Sapieha Pobożny skutecznie przeciwstawił się planom króla [[Władysław IV Waza|Władysława IV]] na poślubienie [[Protestantyzm|protestantki]] – księżniczki Elżbiety Neuburskiej.
Historię tę po raz pierwszy opublikował prawnuk Fryderyka Sapiehy, brata Mikołaja, Jan Fryderyk Sapieha.
| |||