Tesmer: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
m drobne merytoryczne
Linia 4:
|Plik:POL COA Tesmer I b.svg|Herb Tesmer I b
|Plik:POL COA Tesmer I c.svg|Herb Tesmer I c
|Plik:POL COA Tesmer Id.svg|Herb Tesmer I d
}}
[[Plik:PL Stanisław Teodor Chrząński-Tablice odmian herbowych.djvu|thumb|200px|page=19|Strona z ''Tablic odmian herbowych'' Chrząńskiego. Herb Tesmer (tu jako Ciezmer), w rzędzie 4, kolumnie 2]]
'''Tesmer''' (Cesmer, Cieszmer, Ciezmer, Dusemer, Teschmer, Tesmar, Tessmer, Serce Przerażone, Przyjaciel odmienny)''' – [[heraldyka kaszubska|kaszubski]] [[herb szlachecki]].
 
== Opis herbu ==
Herb znany przynajmniej w czterechpięciu wariantach. Opisy z wykorzystaniem klasycznych zasad [[blazonowanie|blazonowania]], zaproponowanych przez [[Alfred Znamierowski|Alfreda Znamierowskiego]]<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Wielka księga heraldyki|autor=Alfred Znamierowski|autor2=Paweł Dudziński|miejsce=Warszawa|wydawca=Świat Książki|isbn=978-83-247-0100-1|rok=2008|strony=104–108}}</ref>:
 
'''Tesmar I''' (Cesmer, Cieszmer, Ciezmer, Dusemer, Teschmer, Tesmar, Tessmer, Serce Przerażone, Przyjaciel odmienny)''': ''W polu czarnym serce czerwone, przeszyte trzema strzałami na opak, środkowa w słup, boczne w skos i skos lewy. [[klejnot herbowy|Klejnot]]: nad [[hełm heraldyczny|hełmem]] w [[korona rangowa|koronie]] pięć róż, dwie błękitne, trzy czerwone, pomiędzy którymi trzy strzały na opak, w wachlarz, srebrne. [[Labry (heraldyka)|Labry]]: z prawej czerwone, podbite błękitem, z lewej błękitne, podbite czernią.''
 
'''Tesmar I a''' (Cieszmer, Ciezmer, Dusemer, Teschmer, Tesmar, Tessmer, Przyjaciel odmienny)''': Pole błękitne, strzały w godle i w klejnocie nie na opak, brak róż, labry błękitne, podbite czerwonym.
 
'''Tesmar I b''' (Tesmar, Tessmar, Tessmer, Przyjaciel odmienny)''': Pole srebrne, strzały w godle i w klejnocie nie na opak, błękitne, z upierzeniem czerwonym, strzały w klejnocie skrzyżowane, brak róż, labry czerwone, podbite srebrem.
 
'''Tesmar I c''' (Tesmar, Przyjaciel odmienny)''': Barwy nieznane, serce przeszyte dwiema strzałami w krzyż skośny, brak korony i róż, w klejnocie dwie strzały na opak w wachlarz. Labry nieznanej barwy.
 
'''Tesmar I d (Tesmar, Tessmar, Przyjaciel odmienny)''': Pole srebrne, strzały stalowe, w klejnocie strzały bez żeleźców.
 
== Najwcześniejsze wzmianki ==
Wariant I wymieniany w herbarzach: [[Jan Karol Dachnowski|Dachnowskiego]] (''Herbarz szlaachty Prus Królewskich''), [[Teodor Chrząński|Chrząńskiego]] (''Tablice odmian herbowych'') oraz w pracach [[Franciszek Piekosiński|Piekosińskiego]] (publikacje w ''Heroldzi polskim'' oraz ''Wiadomościach Numizmatyczno-Archeologicznych''). Wariant I a znany jest Dachnowskiegmu, Piekosińskiemu, a także Bagmihlowi (''Pommersches Wappenbuch'') i Żernickiemu (''Der polnische Adel''). Warianty I b oraz I c przytaczane są przez ''Nowego [[Johann Siebmacher|Siebmachera]]''. Wariant I b używany był na Kaszubach i w Prusach Zachodnich w połowie XVII wieku, zaś wariant I c pochodzi z pieczęci Georga von Tesmar "von Bern" z 1555, z [[Bukowiec (województwo pomorskie)|Bukowca]]. Wariant I d znana jest z witraża ratuszu w [[Lębork]]u, pochodzącego z 1900 roku, który ufundował Hermann von Tessmar z [[Borkowo|Borkowa]].
 
== Rodzina Tesmer ==
Istniały na Pomorzu trzy rodziny tego nazwiska, mającego pochodzić od słowiańskiego imienia Cieszymir. [[Tesmar|Jedna]] wywodziła się z Meklemburgii i pisała się Tesmar, [[Tesmar II|druga]] pochodziła z kołobrzeskich patrycjuszy, trzecia była rodziną kaszubską i pisała się Tesmer. Ta ostatnia mieszkała w powiatach [[tczew]]skim i [[Mirachowo (wieś w województwie pomorskim)|mirachowskim]] a także na ziemi lęborsko-bytowskiej. Według legendy rodzina ta miała wywodzić się od brata wielkiego mistrza krzyżackiego, Henryka Dusemera von Arffbergk, stojącego na czele Zakonu w latach 1345–1351. Pierwszym znanym członkiem rodu był Grzegorz Tesmer, sekretarz księcia [[Barnim IX Pobożny|Barnima Starego]] w 1527. Kolejne wzmianki pochodzą z lat: 1560, 1563 (Joachim Tesmer), 1565 (Maciej Tesmer), 1568, 1571, 1581 (Filip Tesmer), 1570 (Baltazar Tesmer w [[Niedamowo|Niedamowie]]). Rodzina posiadała w XVI-XVII wieku wioski [[Wielki Podleś|Podlesie]], [[Koleczkowo]], dział w [[Tuchlino|Tuchlinie]]. Od działu tego przyjmowali nazwisko Tuchliński (np. Jerzy Tesmer Tuchliński w 1618). Część rodziny osiadła w Prusach Zachodnich pod Kwidzynem. Z niej członkowie rodu są wzmiankowani w latach 1632 (Jan Tesmer, zm. 1652), 1691 (Aleksander Tesmer). W XVIII wieku Tesmerowie mieli cząstki wsi: [[Barłomino]], [[Strzeblielinko]], [[Borkowo Lęborskie|Borkowo]], [[Świchowo]], [[Trzebiatkowa]]. W wieku XIX: [[Bochowo]], Borkowo, [[Dąbrówka Lęborska]], [[Węgornia]], [[Gostkowo (powiat bytowski)|Gostkowo]], Trzebiatkowa. Tesmerowie służyli licznie w armii pruskiej. Oprócz nazwiska odmiejscowego Tuchliński, Tesmerowie odnotowani zostali także z nazwiskiem Bukowski (Tesmer występuje wtedy w roli przydomka). Obecnie nazwiska Tesmar i Tessmar używa około 20 osób, Tesmer – ponad 300, Tessmer – ponad 400.
 
== Herbowni ==
Linia 30:
Rodzinę tę odnotowano także z herbem [[Sas Pruski]], wedle Dachnowskiego używała go linia z Podlesia. Nie wiadomo dlaczego doszło do takiej zamiany herbów. W grę wchodzi zapomnienie pierwotnego herbu przez gałąź, błąd heraldyków, bądź przejęcie Sasa Pruskiego od spowinowaconych Mściszewskich.
 
=== PrzypisyRodzina Tesmer ===
Istniały na Pomorzu trzy rodziny tego nazwiska, mającego pochodzić od słowiańskiego imienia Cieszymir. [[Tesmar|Jedna]] wywodziła się z Meklemburgii i pisała się Tesmar, [[Tesmar II|druga]] pochodziła z kołobrzeskich patrycjuszy, trzecia była rodziną kaszubską i pisała się Tesmer. Ta ostatnia mieszkała w powiatach [[tczew]]skim i [[Mirachowo (wieś w województwie pomorskim)|mirachowskim]] a także na ziemi lęborsko-bytowskiej. Według legendy rodzina ta miała wywodzić się od brata wielkiego mistrza krzyżackiego, Henryka Dusemera von Arffbergk, stojącego na czele Zakonu w latach 1345–1351. Pierwszym znanym członkiem rodu był Grzegorz Tesmer, sekretarz księcia [[Barnim IX Pobożny|Barnima Starego]] w 1527. Kolejne wzmianki pochodzą z lat: 1560, 1563 (Joachim Tesmer), 1565 (Maciej Tesmer), 1568, 1571, 1581 (Filip Tesmer), 1570 (Baltazar Tesmer w [[Niedamowo|Niedamowie]]). Rodzina posiadała w XVI-XVII wieku wioski [[Wielki Podleś|Podlesie]], [[Koleczkowo]], dział w [[Tuchlino|Tuchlinie]]. Od działu tego przyjmowali nazwisko Tuchliński (np. Jerzy Tesmer Tuchliński w 1618). Część rodziny osiadła w Prusach Zachodnich pod Kwidzynem. Z niej członkowie rodu są wzmiankowani w latach 1632 (Jan Tesmer, zm. 1652), 1691 (Aleksander Tesmer). W XVIII wieku Tesmerowie mieli cząstki wsi: [[Barłomino]], [[Strzeblielinko]], [[Borkowo Lęborskie|Borkowo]], [[Świchowo]], [[Trzebiatkowa]]. W wieku XIX: [[Bochowo]], Borkowo, [[Dąbrówka Lęborska]], [[Węgornia]], [[Gostkowo (powiat bytowski)|Gostkowo]], Trzebiatkowa. Tesmerowie służyli licznie w armii pruskiej. Oprócz nazwiska odmiejscowego Tuchliński, Tesmerowie odnotowani zostali także z nazwiskiem Bukowski (Tesmer występuje wtedy w roli przydomka). Obecnie nazwiska Tesmar i Tessmar używa około 20 osób, Tesmer – ponad 300, Tessmer – ponad 400.
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko=Pragert |imię=Przemysław |autor link=|inni= |tytuł= Herbarz szlachty kaszubskiej |tom=3 |url= |data= |rok=2009 |miesiąc= |wydawca= Wydawn. BiT |miejsce=Gdańsk |isbn=9788392738367 |strony=184–187, 278|rozdział= |adres rozdziału=|cytat =}}
* {{cytuj książkę |nazwisko=Pragert |imię=Przemysław |tytuł= Herbarz szlachty kaszubskiej |tom=5 |data= 2018 |isbn= 9788395031038 |strony=320| wydawca= Wydawnictwo BiT Beata Żmuda-Trzebiatowska| miejsce= Gdańsk}}
 
== Linki zewnętrzne ==