Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 2:
[[Plik:Felix Kreutz.JPG|thumb|200px|[[Feliks Kreutz]]]]
[[Plik:Benedykt Dybowski 1.PNG|thumb|200px|[[Benedykt Dybowski]]]]
'''Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika''' – najstarsze polskie stowarzyszenie działające współcześnie zrzeszające przedstawicieli nauk przyrodniczych działające początkowo na terenie Galicji a od 1918 na terenie całego kraju
Towarzystwo zostało założone w trakcie obchodów 400 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika we Lwowie (19 lutego 1873) z inicjatywy nauczycieli akademickich uczelni lwowskich, którzy chcieli powołać do życia stowarzyszenie naukowe zajmujące się naukami przyrodniczymi<ref name=":0">[[Zbigniew Wójcik (historyk)|Zbigniew Wójcik]], ''Kosmos, organ Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika 1876-1996,'' "Kosmos" 1996, 45 (1) s. 3-9, ISSN 0023-4249</ref>. Jego założycielami byli [[Teofil Ciesielski]], [[Feliks Kreutz]], [[Eugeniusz Janota]], [[Bronisław Radziszewski|Bronisław Radziszewski,]][[Tomasz Stanecki]], [[Henryk Strzelecki (leśnik)|Henryk Strzelecki]], [[Edward Tangl]] i [[Władysław Tyniecki]]<ref name=":1">[[Eugeniusz Romer]], ''1875-1899. Dwudziestopięciolecie Polskiego Towarzystwa imienia Kopernika,'' "Kosmos" 1900, R. 25, s. 268</ref>. Po zatwierdzeniu statutu 22 grudnia 1874 roku przez Namiestnictwo Galicyjskie towarzystwo rozpoczęło działalność. 17 stycznia 1875 powołano tymczasowy zarząd, a 19 lutego 1873 już stałe władze stowarzyszenia na którego czele stanął Feliks Kreuz<ref name=":0" />.
Pierwszy Statut tak precyzował cele i charakter organizacji:
{| class="wikitable"
|+
|
▲''"§ I. Siedziba. Siedzibą towarzystwa jest miasto Lwów.''
▲''§ II. Cel. Badanie wszechstronne przyrody kraju ojczystego, wspieranie się wzajemne w pracach naukowych i obeznawanie się z postępem nauk przyrodniczych, staranie się o ich rozwój i rozpowszechnianie.''
▲''§ III. Środki. Odczyty na posiedzeniach, wykłady publiczne, biblioteka i muzeum towarzystwa, wydawanie i wspieranie pism odpowiednich, wycieczki naukowe połączone z posiedzeniami zamiejscowymi.''
▲''§ IV. Fundusz. Wkładki członków zwyczajnych i nadzwyczajnych, dochody z wykładów publicznych i ze sprzedaży pism towarzystwa, dobrowolne datki.''
▲''§ V. Członkowie. Towarzystwo składa się z członków zwyczajnych i nadzwyczajnych, korespondentów i honorowych.''
''§ VI. Przyjmowanie członków. Członkiem zwyczajnym może zostać każdy pracujący samodzielnie na polu nauk przyrodniczych; członkiem nadzwyczajnym może być każdy zajmujący się w jakikolwiek sposób naukami przyrodniczymi. Tak członków zwyczajnych, jak i nadzwyczajnych przyjmuje towarzystwo na posiedzeniach bezwzględną większością głosów, jeżeli na własne żądanie zostaną przez dwóch członków zwyczajnych poleceni. Na wniosek wydziału mianuje towarzystwo bezwzględną większością głosów na wszelkich posiedzeniach członków korespondentów, którzy mu będą pomocni w zbieraniu materiałów naukowych, tudzież na zgromadzeniach walnych członków honorowych dla uznania ich zasług w dziedzinie nauk przyrodniczych lub w sprawach towarzystwa”''<ref name=":1" />.▼
▲
|
|}
Pierwotnie PTP grupowało przede wszystkim naukowców i nastawione było na referaty, publikacje i działania stricte naukowe z zakresu nauk przyrodniczych, w mniejszym stopniu prowadziło działania popularyzacyjne<ref name="Matusiak">Matusiak K., 1984: Historia i perspektywy PTP im. Kopernika. Wszechświat, t. 85, nr 4: 73-76.</ref>. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r. stopniowo zaszły zmiany w profilu działalności PTP: z jednej strony dotychczasowy zasięg aktywności towarzystwa ograniczony głównie do ziem polskich zaboru austriackiego rozszerzono na cały kraj, z drugiej stopniowo zaczął się zmniejszać naukowy charakter towarzystwa na rzecz popularyzacji nauk przyrodniczych wśród społeczeństwa<ref name="Matusiak" />. Trend ten utrzymał się także po 1945 r.<ref name="Matusiak" />
| |||