Amida (modlitwa): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Kocio (dyskusja | edycje)
sekcje, drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Amida''' ([[język hebrajski|hebr.]] – stanie, zwana także ''szmone esre'' – '''osiemnaście''' [błogosławieństw], lub '''תפילה''' '''Tefila''' – modlitwa) – obok ''[[Szema Jisrael]]'' jedna z dwóch głównych modlitw w [[judaizm]]ie. Główny element trzech codziennych żydowskich nabożeństw: ''[[szachrit|szachrit (szaharit)]]'', ''[[mincha|mincha (minacha)]]'' i ''[[maariw]]''. Jest jedną z najstarszych modlitw w judaizmie synagogalnym, ostatecznie opracowaną, jak podaje Talmud, przez [[Gamaliel II|Gamaliela II]] pod koniec I w. n.e. Jej odmawianie zastępuje kult ofiarny po zburzeniu [[Druga Świątynia|Drugiej Świątyni]] przez [[Starożytny Rzym|Rzymian]] w 70 r. n.e.
 
Nazwa ''szmone esre''<ref>[[:wikt:Indeks:Hebrajski - Liczebniki|szmone esre w Wikisłowniku]]</ref> – „osiemnaście” związana jest z osiemnastokrotnym wymienieniem imienia Boga w [[Psalm 29|Psalmie 29]] i w trzech paragrafach [[Szema Jisrael|Szema]]. Ponadto osiemnastokrotne powtórzenie [[tetragram]]u daje razem „Wielkie Imię” złożone z siedemdziesięciu dwóch liter<ref name="fzp1">{{Cytuj stronę | url = http://www.fzp.net.pl/modlitwa/szmone-esre | tytuł = Modlitwa Szmone Esre | autor = Rochel Joanna Czopnik | opublikowany = Forum Żydów Polskich | data dostępu = 2015-10-04}}</ref>. W rzeczywistości modlitwę tworzy dziewiętnaście wezwań, skierowanych do Boga, gdyż już w okresie [[miszna]]ickim dołączono kolejne, skierowane przeciwko heretykom, odstępcom i zdrajcom<ref name="fzp1" />. W [[szabat]] typowa struktura Amidy i liczba błogosławieństw ulega zmianie.
 
== Sposób odmawiania ==
W rzeczywistości modlitwę tworzy dziewiętnaście wezwań, skierowanych do Boga, gdyż już w okresie [[miszna]]ickim dołączono kolejne, skierowane przeciwko heretykom, odstępcom i zdrajcom<ref name="fzp1"/>. W [[szabat]] typowa struktura Amidy i liczba błogosławieństw ulega zmianie. Modlitwę odmawia się stojąc, ze złączonymi nogami (stąd jej nazwa), z lekko pochyloną głową, z twarzą zwróconą w kierunku Jerozolimy<ref name="fzp1" /><ref name="psj" />. Zabronione jest jej przerywanie, zmiana pozycji lub wypowiadanie innych słów. Przed jej rozpoczęciem wierny robi trzy małe kroki do przodu, co oznacza symboliczne wkroczenie przed oblicze Boga, podobnie po zakończeniu modlitwy wycofuje się, odchodząc sprzed tego oblicza. Rabini podkreślają, iż modlitwa ta wymaga specjalnego skupienia – kawany. Następnie powtarza ją głośno [[chazan]] ([[kantor]])<ref name="psj">{{Cytuj stronę | url = http://www.jhi.pl/psj/Szmone_esre(j) | tytuł = Szmone esre(j) (hebr. Osiemnaście 'błogosławieństw' | autor = Magdalena Bendowska, Zofia Borzymińska | praca = Polski Słownik Judaistyczny | opublikowany = The Emanuel Ringelblum Jewish Historical Institute | data dostępu = 2015-10-04}}</ref>. Pierwotnie głośne czytanie miało miejsce ze względu na tych, którzy nie znali modlitwy. Zamykając każde z usłyszanych wezwań ''amen'', przyjmowali modlitwę jako swoją. Przy czytaniu Amidy przez chazana wymagana jest obecność [[minjan]]u (dziesięciu dorosłych Żydów). Pomiędzy drugim a trzecim wezwaniem odmawia się ''Keduszę'', składający się biblijnych wersetów. Kedusza zawiera anielskie wychwalanie Boga, w czasie jej odmawiania wierni stoją, unosząc się na palcach stóp podczas konkretnych wezwań.
 
== Wezwania ==
Kolejne wezwania Amidy noszą nazwy w polskim tłumaczeniu: 1. Praojcowie, 2. Potęga, 3. Świętość Imienia, 4. Rozumienie, 5. Skrucha, 6. Przebaczenie, 7. Wybawienie, 8. Uleczenie, 9. Błogosławieństwo lat, 10. Zgromadzenie wygnańców, 11. Sąd, 12. Przeciwko heretykom, 13. Sprawiedliwi, 14. Odbudowa Jerozolimy, 15. Królestwo Domu Dawida, 16. Przyjęcie modlitwy, 17. Służba świątynna, 18. Dziękczynienie, 19. Pokój<ref name="psj"/>.
Kolejne wezwania Amidy noszą nazwy w polskim tłumaczeniu<ref name="psj" />:
 
# Praojcowie
Można je wszystkie podzielić na trzy części: trzy pierwsze sławią Boga, kolejne trzynaście zawiera prośby skierowane do Niego, zaś ostatnie trzy to prośba o powrót na [[Syjon]], podziękowanie za opiekę i cuda oraz prośba o pokój i pomyślność dla narodu [[Izrael]]a. Pierwsza i ostatnia grupa błogosławieństw występuje zawsze.
# Potęga
# Świętość Imienia
# Rozumienie
# Skrucha
# Przebaczenie
# Wybawienie
# Uleczenie
# Błogosławieństwo lat
# Zgromadzenie wygnańców
# Sąd
# Przeciwko heretykom
# Sprawiedliwi
# Odbudowa Jerozolimy
# Królestwo Domu Dawida
# Przyjęcie modlitwy
# Służba świątynna
# Dziękczynienie
# Pokój
 
Można je wszystkie podzielić na trzy części: trzy pierwsze sławią Boga, kolejne trzynaście zawiera prośby skierowane do Niegoniego, zaś ostatnie trzy to prośba o powrót na [[Syjon]], podziękowanie za opiekę i cuda oraz prośba o pokój i pomyślność dla narodu [[Izrael]]a. Pierwsza i ostatnia grupa błogosławieństw występuje zawsze.
 
== Przypisy ==