Wojna secesyjna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: WPCHECK#34: poprawiam elementy szablonów WP:CHECK#34
Linia 56:
Na krótko przed wybuchem wojny rozgorzała zażarta debata pomiędzy Północą a Południem, czy należy zezwolić na niewolnictwo w tworzonych stanach i terytoriach, które zdobyto po [[wojna amerykańsko-meksykańska|wojnie amerykańsko-meksykańskiej]] (1846-1848). Były to m.in. [[Kalifornia]], [[Teksas]] i [[Utah]]. Przeciwnicy niewolnictwa obawiali się jego ekspansji na nowe tereny oraz tego, że praca najemna (w uprzemysłowionych północnych stanach) będzie musiała konkurować z tańszym niewolnictwem. Rozwiązaniem tego problemu był tzw. „kompromis Missouri” z 1820. Polegał on na tym, że do Unii włączono [[Maine]] jako stan bez niewolnictwa i [[Missouri (stan)|Missouri]] jako stan „niewolniczy”, zachowując tym samym równowagę pomiędzy stanami bez niewolnictwa i stanami niewolniczymi. Ponadto niewolnictwo miało być zakazane na części [[terytorium Luizjany]]. Wytyczono też linię, którą stanowił równoleżnik 36°30′ będący południową granicą Missouri. Na północ od tej linii niewolnictwo miało być zakazane z wyjątkiem właśnie Missouri<ref>J. McPherson, ''Battle Cry'', s. 176.</ref>.
 
Ekonomiści współcześni tacy jak [[Daron Acemoğlu|Acemoglu]] uważają, że gospodarki oparte na niewolnictwie były niewydolne i nieinnowacyjne, i zmierzały nieuchronnie ku kryzysowi politycznemu<ref>{{Cytuj |autor=Evans, Robert Jr. |tytuł=The Economics of American Negro Slavery |czasopismo=NBER |data=1962-01-01 |data dostępu=2017-02-10 |url=https://www.nber.org/chapters/c0606}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Daron Acemoglu, James Robinson |tytuł=Why nations fail : the origins of power, prosperity, and poverty |data=2012-01-01 |isbn=0307719219 |wydawca=Crown Publishers |oclc=729065001}}</ref>.
 
=== Różnice społeczne i ekonomiczne ===