Rzeczpospolita Obojga Narodów: Różnice pomiędzy wersjami

Głównym organem państwa był [[Sejmsejm walny I Rzeczypospolitej|Sejmsejm walny]] złożony z trzech stanów sejmujących: króla, senatu i izby poselskiej. Do jego kompetencji należało przede wszystkim stanowienie prawa i wyrażanie zgody na podatki. Zgodnie z [[Artykuły henrykowskie|artykułami henrykowskimi]] przyjętymi w 1573 król miał obowiązek zwoływać sejm co dwa lata na 6 tygodni. Król polski był szafarzem urzędów, dysponował nominacjami na 25 tysięcy stanowisk, w tym kilkaset [[Urzędy senatorskie|urzędów senatorskich]], wśród nich na 16 [[Ministrowie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów|stanowisk ministerialnychministrów]] oraz 17 urzędów kościelnych (biskupi)biskupów<ref>[[Jacek Staszewski]], ''August II Mocny'', Wrocław 1998, s. 77.</ref>.

Na szczeblu wojewódzkim istniały [[sejmiki ziemskie]], w których miała prawo uczestniczyć cała szlachta danego regionu. Sejmiki te wybierały posłów na sejm walny, deputatów do [[Trybunał Główny Koronny|Trybunałutrybunału Koronnegokoronnego]] i [[Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego|Trybunałutrybunału Litewskiegolitewskiego]] oraz kandydatów na wakujące urzędy sędziowskie. Miały pozycję równą z sejmem walnym i król mógł zwołać je dla zatwierdzenia swych propozycji.

Pozycja króla w Rzeczypospolitej nie była silna, co dobrze wyrażały słowa [[Kanclerz wielki koronny|kanclerza]] [[Jan Zamoyski|Jana Zamoyskiego]]: ''Rex regnat et non gubernat'' ([[Łacina|łac.]] król panuje, ale nie rządzi). Każdy nowo wybrany monarcha miał obowiązek podpisać [[artykuły henrykowskie]]. Dokument ten określał nienaruszalne zasady ustroju państwa i zapewniał tolerancję religijną. Z czasem artykuły henrykowskie połączono z ''[[pacta conventa]]'' – osobistymi zobowiązaniami króla elekta.