Maria Helena Kelles-Krauz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
doprecyzowanie informacji o grobie |
m MalarzBOT: przerabiam link na wywołanie szablonu {{Cmentarze Warszawa}} |
||
Linia 43:
W pierwszych wyborach samorządowych po odzyskaniu przez [[Narodowe Święto Niepodległości|Polskę niepodległości]], 9 marca 1919 r., Maria i Stanisław Kelles-Krauzowie uzyskali mandat radnych Rady Miasta Radomia. Wśród 155 kandydatów na radnych było 11 kobiet, spośród których 3 uzyskały mandat radnej (Maria Kelles-Krauz, Jadwiga Rudnicka i [[Stanisława Wroncka]])<ref>Grażyna Łuszkiewicz, "Kobiety w samorządzie miejskim Drugiej Rzeczypospolitej. Próba portretu zbiorowego", w: ''Kobieta i świat polityki w niepodległej Polsce 1918-1939'', A. Żarnowska i A. Szwarc (red.), Warszawa:1996. </ref>. 1 kwietnia 1919 r<ref name=":0" />. Maria Kelles-Krauz jako pierwsza kobieta w Polsce została wybrana, spośród radnych, na Prezesa Rady Miejskiej w Radomiu. Wybór ten miał miejsce zaledwie kilka miesięcy po uzyskaniu przez [[Prawo wyborcze dla kobiet|kobiety praw wyborczych]] (listopad 1918). Łącznie wybierano ją dwukrotnie, w 1919 i w 1923, a funkcję przewodniczącej rady miejskiej pełniła do 1926. Później była ławnikiem (członkiem zarządu miasta) odpowiedzialnym za oświatę. Z jej inicjatywy wprowadzono przymus szkolny (rodziców karano aresztem za nieposyłanie dzieci do szkoły), opiekę dentystyczną w szkole, rozdawano bezpłatne podręczniki, obuwie i odzież<ref name=":1" />. Była także inicjatorką utworzenia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Radomiu w 1922. Należała do [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]]<ref name="wan"/>. 3 maja 1927 została odznaczona [[Order Odrodzenia Polski|Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski]]<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Odznaczenia | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | wolumin = Nr 103 | strony = 1 | data = 6 maja 1927 | url = https://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/44667}}</ref>.
Po wybuchu II wojny światowej i aresztowaniu jej męża (został wywieziony do obozu koncentracyjnego w [[Sachsenhausen (KL)|Sachsenhausen]]), trudniła się wyrobem mydła w domowych warunkach. W jej mieszkaniu odbywały się [[Tajne nauczanie|tajne komplety]], prowadzone m.in. przez jej przyjaciółkę [[Elżbieta Jackiewiczowa|Elżbietę Jackiewiczową]] (historia ich przyjaźni została opisana w książce ''Pokolenie Teresy''). Po zakończeniu wojny ponownie krótko pracowała jako ławnik w radomskim wydziale oświatowym. W marcu 1946 wyjechała do [[Dania|Danii]], gdzie jej mąż objął funkcje dyplomatyczne. Tam nauczyła się [[Język duński|języka duńskiego]] i tłumaczyła tamtejszą literaturę, m.in. książki Martina Andersena [[Martin Andersen Nexø|Nexø]]<ref name=":1" />. Ponadto była tłumaczką z języka rosyjskiego. W 1954 wraz z mężem powrócili do Polski i osiedli w Warszawie. Pochowana na [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Cmentarzu Powązkowskim]] (kwatera 308-2-4)<ref>{{
Maria i Stanisław Kelles-Krauzowie mieli dwie córki: Zofię (1905-1962) i Hannę (1914-1968)<ref>{{cytuj stronę|url=http://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000000635&find_code=SYS&local_base=ARS10|tytuł=Stanisław Kelles-Krauz – profil na stronie Sejmu RP|opublikowany=bs.sejm.gov.pl|data dostępu=24 marca 2015}}</ref>. [[Kazimierz Kelles-Krauz]] był starszym bratem jej męża [[Stanisław Kelles-Krauz|Stanisława Kelles-Krauza]].
| |||