Andora: Różnice pomiędzy wersjami

W nagrodę za waleczność mieszkańców podczas walk z [[Maurowie|Maurami]] [[Karol Młot]] nadał Andorze prawa miejskie. Następnie stała się ona lennem hrabiów Urgell, aby ostatecznie w 1133 r. przejść pod władanie [[biskup]]a z [[La Seu d’Urgell]]. W XII wieku była przedmiotem sporu pomiędzy biskupami a ich francuskimi sąsiadami z północy, [[hrabia]]mi z [[Foix]]. W 1278 r. udało się rozwiązać konflikt – na mocy zawartego porozumienia biskup i hrabia zostali współrządcami. Andora natomiast zobowiązała się płacić obu stronom daniny: biskupom Urgell w wysokości 460 peset rocznie, hrabiom Foix w wysokości 960 franków rocznie<ref>Kowalski Kazimierz: ''Państewko nad Valirą'', w: „Poznaj Świat” R. X, nr 4 (113), kwiecień 1962, s. 8–10.</ref>. W 1419 r. na wniosek ludności Andory został powołany lokalny parlament nazywany Radą Terytorialną (''Consell de la Terra''){{r|his}}, nazywany również Radą Dwudziestu Czterech<ref name="sp2018">{{Cytuj pismo | nazwisko = Tomaszuk | imię = Mariusz | tytuł = Dualistyczna głowa państwa Księstwa Andory jako nietypowe rozwiązanie ustrojowe | czasopismo = [[Studia Politologiczne]] | wolumin = 49 | strony = 263-277 | issn = 1731-2299 | język = pl | data = 2018 | url = http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-bb3189c1-04fe-47d3-9a6e-8dfe34c17095/c/Mariusz_Tomaszuk.pdf}}</ref>, który później został przekształcony w Radę Generalną (Consell General)<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.consellgeneral.ad/ca/el-consell-dandorra/el-consell-general-amb-la-historia | tytuł = El Consell General en la història | opublikowany = consellgeneral.ad | język = ca | data dostępu = 2020-05-27}}</ref>. W 1607 król [[Henryk IV Burbon|Henryk IV]], hrabia Foix wydał [[edykt]], na mocy którego przekazał swe prawa do współrządzenia Andorą francuskiemu władcy<ref name="his">{{Cytuj stronę | url = https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0003858.xml | tytuł = Andorra – Història | praca = Gran enciclopèdia catalana | opublikowany = enciclopedia.cat | język = ca | data dostępu = 2020-05-27}}</ref>. [[Rewolucja francuska]] spowodowała utratę zwierzchnictwa Francji nad Andorą – jej jedynym władcą pozostawał biskup Urgell. Determinacja lokalnej ludności doprowadziła jednak do wydania przez [[Napoleon Bonaparte|Napoleona I]] dekretu, na mocy którego król Francji ponownie zarządzał Andorą wraz z biskupem{{r|sp2018}}.

W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Andora pozostawała neutralna, ale dopiero w 1958 r. ogłosiła pokój z [[Niemcy|Niemcami]] po [[I wojna światowa|I wojnie (1914-1918)]], z którymi pozostawała w stanie formalnej [[wojna|wojny]], co zostało pominięte w [[traktat wersalski|traktacie wersalskim]]. Pozostawiona w stanie pewnej izolacji Andora była niejako poza głównym nurtem europejskiej historii. W ostatnich czasach, dzięki kwitnącej turystyce oraz rozwojowi [[transport]]u, udało się jej wyjść z tej izolacji oraz gruntownie zmienić swój system polityczny w 1993 roku, gdy została członkiem [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]]. W tym samym roku w wyniku referendum powstała pierwsza [[Konstytucja Andory|konstytucja tego kraju]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;4573616 | tytuł = Andora. Historia | opublikowany = encyklopedia.pwn.pl | język = pl | data dostępu = 2020-05-27}}</ref>.