|
[[Image:Vehicle crash test at the General Motors Vehicle Safety and crash Worthiness Laboratory.jpg|thumb|400px|Test zderzeniowy samochodu General Motors]]
[[Image:Knautschzone 01 KMJ.jpg|right|thumb|250px|Strefa zgniotu we współczesnym samochodzie osobowym]]
'''Strefa zgniotu''' (albo '''strefa kontrolowanego zgniotu''') - określenie stosowane najczęściej w [[motoryzacja|motoryzacji]] opisująca tę część pojazdu, która w razie kolizji z przeszkodą (także - z innym pojazdem) ulega deformacji (zgnieceniu) pochłaniając przy tym znaczną część energii pojazdu.
Wbrew intuicyjnemu mniemaniu, samochód, któryktórego przód ulega znacznej deformacji i ma dużą strefę zgniotu, jest bezpieczniejszy od takiego, który takąmając strefęsztywny maprzód małąulegnie mniejszej deformacji. Wynika to z faktu, że strefa zgniotu o większej długości powoduje, że czas trwania zderzenia zwiększa się, co skutkuje zmniejszeniem sił działających na elementy pojazdu za strefą zgniotu w tym i pasażerów znajdujacych się w pojeździe. Powoduje to ochronę przed zgnieceniem zasadniczej części pojazdu
Jeśli pojazd poruszający się v=36 km/h (tj. 10 m/s) w wyniku kolizji z przeszkodą stałą wytraca całą swoją prędkość na strefie zgniotu długości s=25 cm, to czas trwania takiej kolizji wynosić będzie<BR><BR>
a znajdujące się wewnątrz osoby poddane zostaną przeciążeniu<BR><BR>
<math> a= {v^2 \over 2*s} </math> <math> = {(10 {m \over s})^2 \over 50cm} = 200 {m \over s^2} \approx 20 * \mathcal G </math><br><br>gdzie <math>\mathcal G </math> – przyspieszenie ziemskie.<BR><BR>Pojazd, który będzie miał strefę zgniotu dwa razy dłuższą przy tej samej prędkości będzie niszczył ją dwa razy dłużej, poddając znajdujących się w środku pasażerów przeciążeniu już tylko <math> \approx 10* \mathcal G </math>
<BR>Przeciążenia te trwają oczywiście tylko ułamek sekundy - dokładnie tyle, ile wynika z wyliczonych wyżej zależności - kilka-kilkanaście setnych sekundy.
StrefyStrefą zgniotu oczywiściejest nieczęść możnapojazdu wydłużaćprzed nadmiernie,i bowiemza niekabiną można dopuścićpasażerską, abysama znalazłakabina sięmusi wmieć niejzwiększoną samaodporość kabinana pasażerskazgniatanie. Współcześnie projektowane samochody poddawane są w fazie prób [[test zderzeniowy|testom zderzeniowym]] ([[język angielski|ang.]] ''crash test'') w celu doprowadzenia do optimum zarówno energii pochłanianej przez zgniataną karoserię podczas zderzenia jak i wielkości i kształtu strefy zgniotu przy kolizjach z przodu (przy zderzeniach czołowych), z tyłu (przy zderzeniach spowodowanych najechaniem pojazdu z tyłu). Zbyt słaba strefa zgniotu nie pochłonie energii, dlaa samochodówpo zzgnieceniu silnikiemjej umieszczonymgiąć zsię przodubędzie obszar kabiny, jakzbyt isilna zsprawi, tyłu.że Npzanim zgnieciona zostanie przednia część pojazdu rozpocznie się zgniatanie kabiny. Zasady konstrukcji pojazdów wymagają też by w celuwyniku deformacji strefy zgniotu do kabiny nie wchodziły elementy ze strefy zgniotu (np. układu kierowniczego, sterowania sprzęgłem). Dla samochodów z silnikiem umieszczonym z przodu poprawienia bezpieczeństwa stosuje się m.in.odpowiednie specjalnąmocowanie oraz ukośną wzmocnioną płytę między kabiną pasażerską a komorą silnika, która powoduje wciśnięcie silnika <u>pod</u> kabinę tak, aby ochronić nogi kierowcy i wydłużyć strefę zgniotu.
We wczesnym etapie rozwoju motoryzacji, aż do [[lata 50. XX wieku|lat 50.]], samochodynie zwaracano uwagi na zachowanie się samochodu podczas zderzenia. Samochody produkowane były zazwyczajalbo na sztywnej ramie, bez żadnych stref zgniotu, zwłaszczakonstrukcje strefoparte "kontrolowanych",o tj.płytę zaprojektowanychpodłogową miały często zbyt słabą strefę kabiny, zgodniea zezbyt swymsilny przeznaczeniemprzód. Zabezpieczenia samochodów na wypadek kolizji ograniczały się zazwyczaj do [[zderzak|zderzaków]], których rolą była nie tyle poprawa bezpieczeństwa, co raczej ochrona karoserii pojazdu przed uszkodzeniem przy drobnych stłuczkach ulicznych. Zagadnienia bezpieczeństwa pasażerów i innych użytkowników dróg były sprawą drugorzędną, zwłaszcza w [[Stany Zjednoczone|USA]], wobec prędkości maksymalnej i innych osiągów oraz wygodą pasażerów oraz, zwłaszcza w [[Europa|Europie]], wobec ceny i kosztów eksploatacji.
Przykładowo, strefa zgniotu we współczesnym nowym samochodzie Volvo S40 wynosi 62 cm, a w S80Đ nawet 69 cm (w warunkach standardowgo testu zderzeniowego).
| 