Ludwik Węgierski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 83.16.176.47) i przywrócono wersję 59032066 autorstwa Cathy Richards |
→Panowanie na Węgrzech: drobne redakcyjne, link |
||
Linia 54:
Pierwszym krokiem w polityce Ludwika była próba opanowania [[Neapol]]u w latach 1348–1350, gdzie panowała królowa [[Joanna I (królowa Neapolu)|Joanna I]], podejrzewana o przyczynienie się do śmierci w 1345 r. swego męża [[Andrzej Andegaweński|Andrzeja]], brata Ludwika. Po niepowodzeniu działań dyplomatycznych król podjął dwie wyprawy wojenne w latach 1348 i w 1350. Udało mu się opanować kraj, ale nie zdołał się w nim utrzymać. Uznał panowanie Joanny zadowalając się prawem do dziedziczenia po niej<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Król Ludwik Węgierski. Następca Kazimierza Wielkiego na polskim tronie |autor = Malwina Lange |data dostępu = 2018-09-04 |opublikowany = HISTORIA.org.pl - historia, kultura, muzea, matura, rekonstrukcje i recenzje historyczne |url = https://historia.org.pl/2018/09/04/krol-ludwik-wegierski-nastepca-kazimierza-wielkiego-na-polskim-tronie/ |język = pl}}</ref>. Ostatecznie tron neapolitański przypadł [[Karol III z Durazzo|Karolowi z Durazzo]], kuzynowi Ludwika{{fakt}}.
{{osobny artykuł|Wojna o Księstwo Halicko-Włodzimierskie w latach
Lata 1351–1352 przyniosły z kolei zaangażowanie się Ludwika w sprawy [[Księstwo halicko-wołyńskie|Rusi halicko-włodzimierskiej]]. Pomógł królowi Kazimierzowi Wielkiemu w zdobyciu jej części (m.in. został ranny podczas oblężenia [[Bełz]]a w 1352<ref>[[Łeontij Wojtowycz]]: ''[http://web.archive.org/web/20170215111557/http://shron.chtyvo.org.ua:80/Voitovych_Leontii/Polskyi_korol_Kazymyr_III_i_borotba_za_spadschynu_Romanovychiv.pdf Polśkyj korol Kazymyr III i borot’ba za spadszczynu Romanowycziw]''. W: ''Wisnyk Lwiwśkoho uniwersytetu. Serija istoryczna,'' ed. 46, 2011, s. 37. {{lang|uk}}.</ref>) i przyłączeniu do Polski, przy czym zastrzegł sobie prawo jej wykupu, w razie gdyby po Kazimierzu dziedziczył jego legalny potomek{{fakt}}.▼
▲Lata 1351–1352 przyniosły z kolei zaangażowanie się Ludwika w sprawy [[Księstwo halicko-wołyńskie|Rusi halicko-włodzimierskiej]]. Pomógł królowi Kazimierzowi Wielkiemu w zdobyciu jej części (m.in. został ranny podczas oblężenia [[Bełz]]a w 1352<ref>[[Łeontij Wojtowycz]]: ''[http://web.archive.org/web/20170215111557/http://shron.chtyvo.org.ua:80/Voitovych_Leontii/Polskyi_korol_Kazymyr_III_i_borotba_za_spadschynu_Romanovychiv.pdf Polśkyj korol Kazymyr III i borot’ba za spadszczynu Romanowycziw]''. W: ''Wisnyk Lwiwśkoho uniwersytetu. Serija istoryczna,'' ed. 46, 2011, s. 37. {{lang|uk}}.</ref>) i przyłączeniu do Polski, przy czym zastrzegł sobie prawo jej wykupu, w razie gdyby po Kazimierzu dziedziczył jego legalny potomek{{fakt}}.
Było to związane z planami dynastycznymi obu królów. Na mocy szeregu postanowień, Ludwik i jego męscy potomkowie zyskiwali prawa do tronu polskiego, po śmierci króla, Kazimierza, gdyby ten nie miał męskiego potomka. 24 stycznia 1355 wydano też w tej sprawie tzw. [[przywilej budziński]], na mocy którego możnowładztwo małopolskie potwierdziło prawa Ludwika do korony polskiej, a ten w zamian potwierdził wszystkie dotychczasowe przywileje{{fakt}}.
Zapewniwszy sobie prawa sukcesyjne w Polsce, Ludwik powrócił do aktywnej polityki na [[Bałkany|Bałkanach]] i jeszcze w grudniu tego samego roku (1355) zhołdował [[Serbia|Serbię]]. Od papieża [[Innocenty VI|Innocentego VI]] otrzymał środki na krucjatę przeciw Bośniakom, jednak wykorzystał je do wojny z [[Wenecja|Republiką Wenecką]] w latach 1356–1358, po której opanował [[Dalmacja|Dalmację]] i wzmocnił swoją pozycję na [[Morze Adriatyckie|Adriatyku]]. Wyprawę do [[Bośnia (region)|Bośni]] Ludwik zorganizował dopiero po pokonaniu Wenecji. W zwycięskiej wojnie przeciw [[Bułgaria|Bułgarii]] zdołał osadzić na tamtejszym tronie posłusznego sobie władcę<ref name=":0" />.
Po nieudanej próbie opanowania Mołdawii i Wołoszczyzny popadł w zatarg z Turcją, wobec czego przystąpił do koalicji antytureckiej, która w 1371 r. poniosła [[Bitwa nad Maricą|klęskę nad rzeką Maricą]]. Po kolejnym sporze z Wenecją zaczął wspierać dążącą do niezależności Padwę, jednak ostatecznie musiał uznać wyższość Wenecjan. Z powodu konfliktu na zachodzie Ludwik nie udzielił wsparcia cesarzowi bizantyńskiemu [[Jan V Paleolog|Janowi V]] przeciwko Turkom<ref name=":0" />.
Ludwik dbał o rozwój państwa, m.in. doprowadził do kodyfikacji węgierskiego prawa, zapewnił chłopom brak przywiązania do ziemi i uregulował zasady dziedziczenia dóbr szlacheckich, a w wydanym 11 grudnia 1351 r. ''decretum unicum'', zrównał uprawnienia szlachty i magnatów. W ramach reform wojskowych narzucił komitatom obowiązek utrzymywania jednej chorągwi i zorganizował piechotę typu włoskiego, której utrzymaniem obciążył duchowieństwo, szlachtę i chłopów. Dbając o rozwój miast, nadawał im liczne przywileje, które sprzyjały rozwojowi handlu. W 1367 r. doprowadził do powstania uniwersytetu w Peszcie<ref name=":0" />.
| |||