Wenus: Różnice pomiędzy wersjami

'''Wenus''' – druga pod względem odległości od Słońca planeta [[Układ Słoneczny|Układu Słonecznego]]. Jest trzecim pod względem jasności [[ciało niebieskie|ciałem niebieskim]] widocznym na niebie, po Słońcu i Księżycu. Jej [[obserwowana wielkość gwiazdowa]] sięga −4,6{{magnitudo}} i jest wystarczająca, aby światło odbite od Wenus powodowało powstawanie cieni. Ponieważ Wenus jest bliżej Słońca niż Ziemia, zawsze jest widoczna w niewielkiej odległości kątowej od niego; jej maksymalna [[elongacja (astronomia)|elongacja]] to 47,8°. Odległość Wenus od Ziemi zmienia się w zakresie od około 40 mln km do około 259 mln km{{r|wiw}}.

Nazwa planety wzięła się od rzymskiej bogini miłości, [[Wenus (mitologia)|Wenus]]. Na niebie planeta jest widoczna tylko przez około trzy godziny przed [[wschód Słońca|wschodem Słońca]]{{r|Encyklopédia}} nad wschodnim horyzontem lub po [[Zachód Słońca|zachodzie Słońca]]{{r|Encyklopédia}} nad zachodnim horyzontem. Nieodłączna towarzyszka wschodzącego i zachodzącego Słońca, nazywana jest także [[Gwiazda Poranna|Gwiazdą Poranną]] (Zaranną, Porankową) lub Jutrzenką ({{łac.|Stella Matutina}}), kiedy zwiastuje wschód Słońca, albo Gwiazdą Wieczorną, która finalizuje jego zachód.

Wenus jest klasyfikowana jako [[planeta skalista]] (inaczej: typu ziemskiego) i jest czasami nazywana „planetą bliźniaczą” albo „siostrą Ziemi” – ze względu na podobną wielkość, masę i skład chemiczny{{r|Brzostkiewicz}}. Jest pokryta nieprzezroczystą warstwą dobrze odbijających światło chmur [[kwas siarkowy|kwasu siarkowego]], które nie pozwalają na obserwację jej powierzchni z kosmosu w świetle widzialnym. Ma najgęstszą atmosferę ze wszystkich planet skalistych w Układzie Słonecznym, składającą się głównie z dwutlenku węgla. Na Wenus nie ma [[obieg węgla w przyrodzie|obiegu węgla]], który powodowałby wiązanie węgla w skałach. Nie stwierdzono na niej również śladów organizmów żywych, które by go wiązały w [[biomasa|biomasie]]. Istnieją przypuszczenia, że w przeszłości na Wenus były oceany, tak jak na Ziemi{{r|Hashimoto}}, ale odparowały, gdy temperatura powierzchni wzrosła. Obecny krajobraz Wenus jest suchy i pustynny, tworzony przez pokryte pyłem skały. Woda w atmosferze najprawdopodobniej [[dysocjacja termiczna|dysocjowała]], a z powodu braku pola magnetycznego, wodór został wywiany w przestrzeń międzyplanetarną przez [[wiatr słoneczny]]{{r|solarwind}}. [[Ciśnienie atmosferyczne]] na powierzchni planety jest około 92 razy większe niż na Ziemi.

Ukształtowanie powierzchni Wenus było przedmiotem spekulacji aż do drugiej połowy XX wieku, gdy zostało zbadane przez sondy [[Program Wenera|Wenera]] i [[Magellan (sonda kosmiczna)|Magellan]]. Powierzchnia Wenus została ukształtowana przez [[wulkanizm|zjawiska wulkaniczne]], zachodzące w skali znacznie większej niż na Ziemi, a duże stężenie związków siarki w atmosferze wskazuje na trwającą ciągle aktywność wulkaniczną{{r|Esposito|Bullock}}. Jednak brak obserwowanych przepływów [[lawa|lawy]] w okolicach odkrytych [[kaldera|kalder]] pozostaje zagadką. Jest niewiele widocznych kraterów uderzeniowych, co wskazuje, że powierzchnia jest stosunkowo młoda – ma około 300–600 milionów lat{{r|Nimmo98|Strom1994}}. Nie ma śladów [[tektonika płyt|tektoniki płyt]], prawdopodobnie dlatego, że jej skorupa jest zbyt sztywna{{r|Nimmo98}}.