Pēteris Stučka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
m drobne redakcyjne -wypadło |
||
Linia 21:
}}
'''Pēteris Stučka''' (ur. [[14 lipca]] [[1865]] w Pakuli, zm. [[25 stycznia]] [[1932]] w [[Moskwa|Moskwie]]) – łotewski, rosyjski i radziecki [[polityk]] oraz [[adwokat]]. W 1917 i 1918 [[Komisarz ludowy|ludowy komisarz]] sprawiedliwości [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej]]. W latach 1918–1920 przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych [[Rząd marionetkowy|marionetkowej]] [[Łotewska Socjalistyczna Republika Radziecka (1918–1920)|Łotewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej]]. Od 1923 do 1932 pełnił funkcję przewodniczącego Sądu Najwyższego RFSRR.
== Życiorys ==
Linia 28:
Urodził się jako syn nauczyciela w gminie [[Koknese]] w [[Inflanty|Inflantach]]. Po ukończeniu gimnazjum podjął studia prawnicze na uniwersytecie w [[Petersburg]]u, gdzie zainteresował się filozofią marksistowską. W latach 1888–1897 wraz z [[Rainis]]em, z którym związany był rodzinnie (jego żoną była siostra poety Dora Stučka, z domu Pliekšāne), redagował łotewską gazetę lewicową "Dienas lapa". Prowadził również działalność adwokacką. Od 1895 zaangażował się w socjalistyczny ruch "nowej fali" (''jaunstrāvnieki''), za co został po dwóch latach aresztowany przez władze carskie i [[Zesłanie|zesłany]] do [[Wiaźma|Wiaźmy]]. W 1904 wybrano go do KC SDRPŁ, rok później wziął aktywny udział w wypadkach rewolucyjnych, następnie bronił jako adwokat działaczy lewicowych w procesach, jakie wytoczyły im władze carskie.
Dalej zajmował się działalnością dziennikarską, pisywał do rosyjskiej "Gwiazdy" i "[[Prawda (gazeta)|Prawdy]]" (1911–1914). W 1917 stanął po stronie bolszewików uzasadniając konieczność włączenia [[Łotwa|Łotwy]] w skład socjalistycznej [[Rosja|Rosji]]. Został ludowym komisarzem sprawiedliwości w [[Moskwa|Moskwie]]. Od 8 marca 1918 do 18 marca 1919 zastępca członka Komitetu Centralnego [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|RKP(b)]]. Na początku 1919 przysłano go na [[Łotwa|Łotwę]], gdzie stanął na czele rządu [[Rząd marionetkowy|marionetkowej]] [[Łotewska Socjalistyczna Republika Radziecka (1918–1920)|Łotewskiej SRR]] (od 15 stycznia do 22 maja 1919), pełnił również obowiązki głowy państwa. Od marca 1919 do stycznia 1920 był szefem [[Komunistyczna Partia Łotwy|Komunistycznej Partii Łotwy]]. W 1920 redagował radziecką encyklopedię "Państwo i prawo", przyczynił się walnie do opracowania kodeksu karnego, kodeksu postępowania karnego, prawa pracy i prawa rodzinnego [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]] i [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. Od stycznia 1923 do stycznia 1932 stał na czele Sądu Najwyższego [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]. W uznaniu zasług dla państwa radzieckiego pochowano go na [[Cmentarz przy Murze Kremlowskim|cmentarzu]] pod murami [[Kreml moskiewski|Kremla]].
[[Plik:Medal. Peter Stuchka. 1965. Sculptor E. Melderis. Obverse.png|mały|200x200px|Medal z wizerunkiem Pēterisa Stučki z 1965]]
| |||