Stefan Batory: Różnice pomiędzy wersjami

[[Bezkrólewie]] w Rzeczypospolitej, po ucieczce 19 czerwca 1574 do rodzimej [[Francja|Francji]] króla [[Henryk III Walezy|Henryka Walezego]], trwało prawie półtora roku. Dopiero 12 grudnia 1575 [[Senat (I Rzeczpospolita)|Senat]], pod naciskiem [[Nuncjusz apostolski|nuncjusza apostolskiego]] [[Vincenzo Lauro]], obrał na kolejnego króla cesarza [[Maksymilian II Habsburg|Maksymiliana II Habsburga]]. Maksymilian nie zdołał jednak nigdy oficjalnie przywdziać korony. [[Biskupi gnieźnieńscy|Prymas]] [[Jakub Uchański]] obwołał go wprawdzie oficjalnie królem, ale do ceremonii jego koronacji w katedrze wawelskiej nigdy nie doszło. Na wieść o wyborze Maksymiliana masy szlacheckie podburzone przez [[Jan Zamoyski|Jana Zamoyskiego]] zażądały ''Piasta'' i wybrały na króla córkę [[Zygmunt I Stary|Zygmunta I Starego]], [[Anna Jagiellonka (1523–1596)|Annę Jagiellonkę]] (1523–1596). Z inicjatywy [[kasztelan]]a [[Biecz|bieckiego]] [[Stanisław Szafraniec (zm. 1598)|Stanisława Szafrańca]] przydano jej też wkrótce na małżonka księcia [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]] Stefana Batorego. 14 grudnia Batory został ogłoszony królem Polski. Podwójna elekcja zagroziła jednak widmem wojny domowej. 18 stycznia 1576 zwołano [[pospolite ruszenie]] do [[Jędrzejów|Jędrzejowa]]. 20 tysięcy wiernych stronników Batorego zajęło [[Kraków]], terroryzując sprzyjające Habsburgom miasto i [[Uniwersytet Jagielloński|Akademię]]. 16 lutego 1576 książę siedmiogrodzki zaprzysiągł w [[Mediaș|Meggeszu]] ''[[pacta conventa]]'', m.in. przyrzekł odebrać ziemie zagrabione przez [[Rosja|Rosję]]. 30 marca 1576 r. przekroczył granicę Rzeczypospolitej w pobliżu [[Śniatyn|Śniatynia]]ia, uroczyście witany przed przedstawicieli swoich zwolenników, zebranych na zwołanym 18 stycznia 1576 r. zjeździe w [[Jędrzejów|Jędrzejowie]]<ref>{{Cytuj |autor = Stanisław Grzybowski |tytuł = Dzieje Polski i Litwy (1506-1648) |data = 2000 |isbn = 83-85719-48-2 |miejsce = Kraków |s = 188, 190}}</ref>.

Druga kampania, przeprowadzona w 1580, doprowadziła do zdobycia [[Oblężenie Wielkich Łuk|Wielkich Łuk]]. Wojskom polskim poddały się zdemoralizowane załogi [[Wieliż]]a i [[UświatUswiaty|Uświatu]]u.

=== Śmierć i miejsce pochówku ===

Przygotowując się do kolejnej wojny z Moskwą,  polował w Puszczy Molawickiej, ale po nagłej chorobie został przewieziony do pobliskiego Grodna, gdzie wkrótce zmarł 12 grudnia 1586 r.<ref>{{Cytuj |autor = Leonard Drożdżewicz |tytuł = BATORY W KUNDZINIE, „Znad Wilii”, nr 3 (63) z 2015 r., s. 23-24., 2015. |data = }}</ref> Stefan Batory zmarł prawdopodobnie na [[Przewlekła choroba nerek|mocznicę]], będącą schyłkowym stadium [[Wielotorbielowatość nerek|zwyrodnienia wielotorbielowatego nerek]], co potwierdza sekcja zwłok<ref>[http://web.archive.org/web/20160304190709/http://portalwiedzy.onet.pl/220663,4,1,0,galeria_media.html Na to umierali polscy królowie.]</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20160304200554/http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje32/text22p.htm |tytuł = Król Stefan zmarł nagle |nazwisko = Stypułkowska |imię = Aleksandra |data = 31 października 1965 |praca = Na Antenie (Wiadomości) 44/1022 |język = pl |data dostępu = 2015-11-18}}</ref>. Został pochowany w [[Groby Królewskie na Wawelu|katedrze wawelskiej]] w Krakowie. Po nim królem polskim został obrany [[Zygmunt III Waza]] (1587–1632). W 1877 roku trumna ze szczątkami Stefana Batorego została otworzona. Znaleziono w niej [[Polskie insygnia koronacyjne|regalia królewskie]] oraz [[Szabla|szablę]] należącą do króla{{odn|Gloger t. III|1902|s=43}}. Według wywodu dr. [[Herman Zdzisław Scheuring|Hermana Zdzisława Scheuringa]], przedstawionego w jego książce pt. ''Czy królobójstwo? Krytyczne studium o śmierci króla Stefana Wielkiego Batorego'' (1964), władca zmarł w wyniku otrucia dokonanego przez lekarzy cudzoziemców i innowierców<ref>{{Cytuj pismo | autor = Zofia Scheuring | tytuł = Ogłoszenie |url = http://kpbc.umk.pl/publication/4439|czasopismo = [[Wiadomości (tygodnik emigracyjny)|Wiadomości]] | wolumin = Nr 2 (980) | strony = 2 | data = 10 stycznia 1965 | url = http://kpbc.umk.pl/publication/4439}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | autor = [[Zofia Kozarynowa]] | tytuł = Tajemnicza śmierć Stefana Batorego |url = http://kpbc.umk.pl/publication/4002|czasopismo = [[Wiadomości (tygodnik emigracyjny)|Wiadomości]] | wolumin = Nr 31 (1061) | strony = 2 | data = 31 lipca 1966 | url = http://kpbc.umk.pl/publication/4002}}</ref>.

| colspan="4" style="vertical-align:middle;" | '''Stefan<br />Batory'''<br />ur. 27 IX 1533<br />zm. 12 XII 1586

Plik:Riehl Portrait of Stephen Bathory (detail) 01.jpg|[[Manieryzm (sztuka)|Manierystyczna]] [[Korona (atrybut)|korona]] królewska wykonana najprawdopodobniej dla Stefana Batorego według projektu [[Willem van den Blocke|Willema van den Blocke]], ok. 1584 r.<ref name="artinpl" />

<ref name="artinpl">{{Cytuj | autor= Marcin Latka | url= https://www.pinterest.co.uk/pin/418905202840517837/ | tytuł= Detail of portrait of Stephen Bathory | data= | wydawca= artinpl | data dostępu= 2019-07-28}}</ref>

* {{Cytuj|autor = [[Danuta Wójcik-Góralska]]; |tytuł = Król niemalowany |data = 1983 |isbn = 83-205-3381-3 |wydanie = Wyd. 1 |miejsce = Warszawa |wydawca = Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza |oclc = 12332292 }}

* {{Cytuj książkę | nazwisko = Gloger | imię = Zygmunt | tytuł = Encyklopedia staropolska ilustrowana| tom = III| data = 1902| strony = | wydawca = Druk P. Laskauera i W.Babickiego| miejsce = Warszawa| odn=tak}}