Praskie Koło Lingwistyczne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Linia 1:
'''Praskie Koło Lingwistyczne''' ({{w języku|cs|Pražský lingvistický kroužek}}) – czeska szkoła [[Strukturalizm (językoznawstwo)|strukturalna]] założona w październiku [[1926]] z inicjatywy kilku językoznawców czeskich: [[Vilém Mathesius|Viléma Mathesiusa]]<ref name="Warszawa">{{Cytuj |autor = [[Aleksander Szulc]] |tytuł = Podręczny słownik językoznawstwa stosowanego |wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe |miejsce = Warszawa |data = 1984 |s = 186–187 |isbn = 83-01-02793-2}}</ref>, [[Bohuslav Havránek|Bohuslava Havránka]], [[Bohumil Trnka|Bohumila Trnki]], a później także [[Vladimír Skalička|Vladimíra Skalički]] i [[Jan Mukařovský|Jana Mukařovskiego]]. Następnie do Koła dołączyli wybitni badacze pochodzenia rosyjskiego: [[Roman Jakobson]] i [[Nikołaj Trubieckoj]]. Prażanie czerpali inspirację przede wszystkim z teorii [[Ferdinand de Saussure|Ferdinanda de Saussure’a]], szczególny akcent położyli jednak na funkcjonalny charakter [[język (mowa)|języka]]. Praskie Koło Lingwistyczne działało około 10 lat – w [[1938]] zmarł Trubieckoj, a w [[1939]] Jakobson opuścił [[Czechosłowacja|Czechosłowację]], emigrując do [[Skandynawia|Skandynawii]], a potem do [[Stany Zjednoczone|USA]]<ref>[[Adam Heinz]], ''Dzieje językoznawstwa w zarysie'', Warszawa 1978, s. 294.</ref>.
 
== Główne tezy ==
Od 1929 roku organem Koła były „Prace Praskiego Koła Lingwistycznego”. W pierwszym tomie „Prac” zamieszczono tezy programowe w zakresie [[językoznawstwo ogólne|językoznawstwa ogólnego]] i [[slawistyka|slawistyki]]. Tezy te zostały też zaprezentowana na I Kongresie Językoznawczym w [[Haga|Hadze]] ([[1928]]) i na I Kongresie Slawistycznym w [[Praga|Pradze]] ([[1929]]). Autorem większości tez był [[Roman Jakobson]].
 
# Język jest [[funkcje języka|systemem funkcjonalnym]] – systemem [[Jednostki językowe|środków wyrazu]] powołanych do pełnienia określonych funkcji. Funkcja znaku jest determinowana przez jego budowę. Nie można zrozumieć żadnej pojedynczej [[zmiana językowa|zmiany językowej]] bez odniesienia do całego systemu. Zmiany językowe najpierw zachodzą na płaszczyźnie [[langue a parole|parole]] – mówienia, dopiero potem wchodzą do [[langue a parole|langue]] – [[system językowy|systemu]].