Oficyna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
Nie podano opisu zmian
Linia 5:
'''Oficyna''' ({{łac.|officina}}, warsztat) – określenie [[Obiekt budowlany|obiektu budowlanego]] w sąsiedztwie [[pałac]]u lub [[Polski dwór szlachecki|dworu]] pełniącego w stosunku do niego funkcję służebną lub (w zabudowie miejskiej) oznaczające skrzydło kamienicy<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Kubalska-Sulkiewicz, Krystyna |rozdział = oficyna |tytuł = Słownik terminologiczny sztuk pięknych |data = 2002, ©1996 |data dostępu = 2020-05-13 |isbn = 83-01-12365-6 |wydanie = 3 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN |s = 284 |oclc = 51024180}}</ref><ref name=":2">{{Cytuj |autor = Jendryczko, Małgorzata., Bergman, Eleonora |rozdział = oficyna |tytuł = Sztuka świata. T. 18, Słownik terminów: L-Ż |data = 2013 |data dostępu = 2020-05-13 |isbn = 978-83-213-4727-1 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo Arkady |s = 101 |oclc = 857956061}}</ref>, ewentualnie budynek usytuowany z tyłu kamienicy w głębi działki<ref name=":0" />.
 
== BudynekJako budynek służbowy ==
Termin ''oficynaOficyna'' oznacza wolnostojący [[budynek]], najczęściej na planie prostokąta, znajdujący się nieopodal pałacu lub dworu, świadczący usługi bezpośrednio dla budynku głównego (pralnie, [[Kuchnia (pomieszczenie)|kuchnie]], piekarnie, pomieszczenia służby)<ref name=":1" />. Lokalizowane symetrycznie po bokach pałacu otaczały [[Cour d’honneur|dziedziniec honorowy]]<ref name=":1" />. Oficyny miały architektoniczne ukształtowanie [[Elewacja|elewacji]] skromniejsze niż budynek główny<ref name=":2" />.
 
== BudynekJako budynek lub jego część w zabudowie miejskiej ==
Termin ''oficynaOficyna'' oznacza również boczne skrzydło [[Kamienica (architektura)|kamienicy]] czynszowej lub wolnostojący budynek znajdujący się w tylnej części działki budowlanej, bez dostępu bezpośrednio z ulicy<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Oficyna - archirama.pl |data dostępu = 2020-05-13 |opublikowany = archirama.muratorplus.pl |url = https://archirama.muratorplus.pl/encyklopedia-architektury/oficyna,62_4279.html?cat=62}}</ref>. Oficyny są charakterystyczne dla zabudowy miejskiej w XIX i na początku XX wieku<ref name=":2" /><ref name=":0" />. Mieściły się w nich warsztaty lub punkty usługowe (na parterze) oraz mieszkania, zwykle o gorszym standardzie niż mieszkania w kamienicy<ref name=":1" /><ref name=":0" />. Okna oficyny wychodzą na podwórze, wejście prowadzi przez sień lub przejazd bramy głównego budynku oraz przez podwórze. Oficyny często posiadały [[Szachulec|konstrukcję szachulcową]], ich stropy posiadały mniejszą rozpiętość, a [[kondygnacja|kondygnacje]] mniejszą wysokość. Stąd też oficyna stała się na przełomie [[XIX wiek|XIX]] i [[XX wiek]]u synonimem złych i niehigienicznych warunków mieszkaniowych, a gęsta [[tkanka miejska]] z oficynami stała się obiektem krytyki ze strony awangardowych architektów<ref name=":0" />.
 
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] w odbudowywanych centrach miast w Europie Środkowej i Zachodniej częściowo lub całkowicie zrezygnowano z odbudowy oficyn<ref name=":0" />.