Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Red.
Zala (dyskusja | edycje)
Linia 28:
Na niekorzystny dla Polski wynik złożyło się szereg przyczyn. Po pierwsze strona niemiecka dysponowała olbrzymią przewagą materialną, organizacyjną i propagandową. Wpływ na przebieg kampanii plebiscytowej miała terrorystyczna działalność niemieckich bojówek, a także stronnicza nieraz postawa Komisji Międzysojuszniczej (głównie jej włosko-brytyjskiej części, francuska była nastawiona bardziej propolsko). Poza tym na kartach wyborczych zamiast słowa ''Niemcy'' wydrukowane były słowa ''[[Prusy Wschodnie]]''. Mazurzy i Warmiacy mieli zatem wybierać między doskonale im znanymi Prusami Wschodnimi a odrodzonym państwem polskim, z którym stracili łączność w 1772 roku (Warmiacy i Powiślacy) albo nie posiadali jej nigdy wcześniej (Mazurzy). Ponadto plebiscyt odbył się w bardzo trudnym dla Polski momencie, w czasie rozpoczętej 4 lipca 1920 generalnej ofensywy [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] w trakcie [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]]. W przeddzień plebiscytu - 9 lipca 1920 premier RP [[Władysław Grabski]] na konferencji w Spa oficjalnie poprosił państwa Ententy o pomoc wobec agresji bolszewickiej<ref>[[Wojciech Materski]], ''Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918-1943.'' Warszawa 2005 Wyd. [[Instytut Studiów Politycznych PAN|Instytut Studiów Politycznych]] [[Polska Akademia Nauk|PAN]] i Wyd. "Rytm", {{ISBN|83-88490-84-2}}, {{ISBN|83-7399-125-5}} s. 79.</ref>. Sytuacja na froncie polsko-sowieckim dawała niemieckiej propagandzie pretekst do określania Polski mianem państwa sezonowego i wykorzystania obaw uczestników plebiscytu przed zagrożeniem terrorem [[Czeka]] (o którym donosiła prasa) i narzuceniem siłą ustroju sowieckiego. Były to przesłanki skłaniające do głosowania za utrzymaniem ''[[Status quo (termin)|status quo]]''.
 
Kolejną ważną przyczyną był fakt przywiezienia na ten teren przez władze niemieckie około 100 000 osób, przeważnie emigrantów z [[Zagłębie Ruhry|Zagłębia Ruhry]], jako urodzonych na terenie Mazur przed 1905 i mających powyżej 20 lat<ref>[http://partners.academic.ru/dic.nsf/dewiki/25638 dostęp 1.10.2010] </ref> (analogicznie do plebiscytu górnośląskiego, gdzie strona polska poprosiła emigrantów o udział w głosowaniu, którzy jednak głosowali głównie za Niemcami). Te osoby stanowiły 30% do 40% głosujących w mazurskich powiatach i w ponad 95% głosowały za pozostaniem w Prusach Wschodnich<ref>''Plankammer des Preußischen Statistischen Landesamts'', Verlag des Preußischen Statistischen Landesamtes, Berlin 1922, s. 229-231. </ref>.
 
Ostatecznie niemal cały obszar plebiscytowy pozostał w granicach Niemiec, Polsce przyznano jedynie 8 gmin (5 na Powiślu i 3 na Mazurach), a granica między Polską a Niemcami biegła odtąd wzdłuż wschodniego brzegu [[Wisła|Wisły]].