Nikolai Karotamm: Różnice pomiędzy wersjami

W [[1924]] roku wyemigrował z [[Estonia|Estonii]] do [[Holandia|Holandii]], gdzie zaangażował się w działalność lokalnej partii komunistycznej. W [[1926]] roku uczestniczył w kongresie esperantystów w [[Petersburg|Leningradzie]], po czym pozostał w [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]], gdzie działał w emigracyjnej [[Komunistyczna Partia Estonii|Komunistycznej Partii Estonii]]<ref name=":0">J. Lewandowski, ''Historia Estonii'', s. 218 i 232.</ref>.

 

 

Po ponownym włączeniu republiki do [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] w [[1944]] roku został mianowany I sekretarzem Komunistycznej Partii Estonii<ref name=":1" />. W czerwcu 1945 r. zaangażował się w kampanię na rzecz amnestii dla członków zbrojnego podziemia antykomunistycznego ([[Leśni Bracia|leśnych braci]]). Likwidacja ruchu partyzanckiego metodami politycznymi miało być dowodem słuszności jego polityki "narodowego komunizmu". W przekonaniu Karotamma aresztowaniom powinni podlegać jedynie dowódcy leśnych oddziałów oraz partyzanci, którzy dokonali zabójstw na komunistycznych działaczach. Z tego powodu I sekretarz KPE pozostawał w konflikcie z republikańskim aparatem bezpieczeństwa - estońskie NKWD dążyło do całkowitego zniszczenia podziemia i wielokrotnie dokonywało aresztowań ujawniających się partyzantów. Mimo to w 1945 r. ujawniło się ponad tysiąc leśnych braci, a większość z nich nie została aresztowana<ref name=":4">R. Wnuk, ''Leśni Bracia'', s. 481-482.</ref>. W 1946 r. Karotamm opublikował kolejną odezwę z zachętą do ujawniania się, obiecując, że wychodzący z lasów, którzy podczas niemieckiej okupacji służyli w formacjach pomocniczych, nie poniosą odpowiedzialności<ref name=":4" />.

Uchodzi za główną osobę odpowiedzialną za deportacje, jakie miały miejsce po zajęciu Estonii przez wojska radzieckie, m.in. [[25 marca]] [[1949]] roku. Była to tzw. druga deportacja, która doprowadziła do wywózki 20 tys. [[Estończycy|Estończyków]] na [[Syberia|Syberię]], co stanowiło ok. 3% ludności bałtyckiej republiki<ref name=":0" />. Równocześnie Karotamm początkowo sprzeciwiał się przeprowadzeniu w Estonii natychmiastowej [[Kolektywizacja|kolektywizacji]], a także starał się ograniczyć skalę wywózek, przekonując, że robotnicy i farmerzy byli potrzebni na miejscu<ref name=":2">R. Misiunas, R. Taagepera, ''The Baltic States...'', s. 81-82.</ref>. Jeszcze w styczniu 1949 r. Karotamm twierdził, że w Estonii pozostawało jedynie 5500 kułaków i gospodarzy, którzy kolaborowali z Niemcami<ref name=":3">R. Misiunas, R. Taagepera, ''The Baltic States...'', s. 101.</ref>. Widząc jednak, że taka postawa jest negatywnie oceniana przez Stalina, Karotamm przyspieszył tempo kolektywizacji<ref name=":2" /> i przeprowadził deportację w znacznie większej skali<ref name=":3" />. W rezultacie Stalin doszedł do przekonania, że polityka ta mogła zostać wdrożona już wcześniej i ostatecznie stracił zaufanie do estońskiego kierownictwa. Nikolai Karotamm stracił w 1950 r. stanowisko, a razem z nim usunięto wszystkich zaufanych współpracowników<ref name=":2" /> na czele z [[Boris Kumm|Borisem Kummem]], ministrem bezpieczeństwa państwowego Estońskiej SRR<ref name=":2" />. Karotamm i jego zwolennicy, głównie komuniści pochodzenia estońskiego, którzy wstąpili do partii w czerwcu 1940 r., zostali oskarżeni przez KC WKP (b) o "niedocenianie burżuazyjnego nacjonalizmu", "niedostatki w pracy z kadrami" i "błędy w kolektywizacji"<ref>J. Lewandowski, ''Historia Estonii'', s. 233-234.</ref>.

 

 

== Przypisy ==