Wikipedia

Order Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
poprawa przek., WP:SK, źródła/przypisy, drobne merytoryczne
Linia 30:
|poniżej = [[Krzyż Zasługi|Złoty Krzyż Zasługi]]
|powiązane = [[Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej]]
|projektant = [[Edward Gorol]]
|commons = Category:Order Zasługi PRL
}}
Linia 36 ⟶ 37:
[[Order]] Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej został ustanowiony ustawą z dnia [[10 kwietnia]] [[1974]]<ref>{{Dziennik Ustaw|1974|14|83}}</ref> „ ...mając na względzie rozwijające się stosunki [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej]] z innymi państwami oraz potrzebę dania wyrazu szczególnemu uznaniu zasług położonych na rzecz rozwoju współpracy i przyjaźni między narodami...”.
 
== KlasyPodział orderu ==
W przypadku tego orderu zrezygnowano po raz pierwszy z nazwy krzyża przy podziale na klasy (pomijając [[Order Sztandaru Pracy]], którego klasy były jedynie numerowane i potocznie nazywane gwiazdami):
Order dzielił się na pięć klas:
* '''I klasa''' – Wielka Wstęga Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
* '''II klasa''' – Komandoria z Gwiazdą Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
* '''III klasa''' – Komandoria Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
* '''IV klasa''' – Złota Oznaka Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej LudowejOdznaka,
* '''V klasa''' – Srebrna Oznaka Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej LudowejOdznaka{{r|bo}}.
 
== Nadawanie ==
Linia 50 ⟶ 51:
 
Po zmianie ustroju i nazwy państwa polskiego na Rzeczpospolita Polska w grudniu [[1989]], zaszła potrzeba nowej regulacji odznaczeń państwowych. Zdecydowano pozostawić Order Zasługi, nieco zmieniając jego formę. Mimo braku formalnej zmiany ustawy o ustanowieniu Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ani nazwy Orderu, w drodze rozporządzenia [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|Prezydenta RP]] z 16 kwietnia 1991, obowiązującego od 24 maja [[1991]], określono go jako Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej i zmieniono opis jego odznaki na odpowiadający późniejszemu [[Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej|Orderowi Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej]]. Dopiero ustawą z dnia 16 października [[1992]] o orderach i odznaczeniach Order Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej został formalnie zastąpiony przez [[Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej]], a ustawa z 1974 została uchylona.
 
Projektantem obu tych orderów był [[Edward Gorol]]<ref name=bo>{{Cytuj książkę | autor = [[Tadeusz Romuald Jeziorowski|Tadeusz Jeziorowski]], Mariusz Skotnicki (red.) | tytuł = Blask orderów. T. III | wydawca = [[Muzeum Łazienki Królewskie]] | miejsce = Warszawa | data = 2019 | strony = 52-55}}</ref>.
 
== Opis odznaki ==
Odznaką Orderubyła, Zasługipodobna Polskiejdo Rzeczypospolitej[[sowieci|sowieckich]] Ludowej jestodznaczeń, pięcioramienna gwiazda ([[krzyż gwiaździsty]]) z rozszerzającymi się ramionami, pokrytymi na [[Awers i rewers|awersie]] czerwoną i białą emalią{{r|bo}}. Między ramionami gwiazdy znajduje się pięć pęków promieni. Pośrodku na awersie nałożony jest [[Godło Rzeczypospolitej PolskiejPolski|orzeł państwowy]] (bez korony) srebrzony. Gwiazda zwieńczona jest tarczą z inicjałami '''[[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]]''' na tle poziomych promieni. Na [[Awers i rewers|rewersie]] ramiona gwiazdy są fakturowane, pośrodku na okrągłej tarczy znajduje się data: '''1974'''. W klasach I-IV promienie i zwieńczenie są złocone, a w klasie V są srebrzone. Wymiar odznaki wynosi: w klasie I – 68 mm, w klasach II i III – 60 mm, w klasach IV i V – 48 mm.
 
Odznaką Orderu I i II klasy jest ponadto [[gwiazda orderowa]] składająca się z dziesięciu pęków promieni o średnicy 80 mm, z czego pięć pęków złoconych umieszczonych jest na tle pięciu pęków srebrzonych. Pośrodku na okrągłej tarczy pokrytej czerwoną emalią nałożony jest orzeł srebrzony.
 
[[Wstęga orderowa]] wykonana była w kolorze jasnego [[kobalt]]u i nawiązywała do zachowanego na obczyźnie [[Order Orła Białego|Orderu Orła Białego]]{{r|bo}}.
Sposób noszenia Orderu Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej:
 
* I klasa: odznakę orderu noszono na wielkiej wstędze koloru jasnego [[kobalt]]u, szerokości 100 mm, założonej przez prawe ramię do lewego boku, a gwiazdę orderową noszono pośrodku lewej strony piersi, poniżej innych orderów i odznaczeń.
Sposób noszenia poszczególnych klas:
* II klasy: odznakę orderu noszono na wstędze szerokości 45 mm, koloru jasnego kobaltu, założonej na szyi, a gwiazdę orderową noszono pośrodku lewej strony piersi, poniżej innych orderów i odznaczeń.▼
* IIII klasyklasa: odznakę orderu noszono na wielkiej wstędze szerokości 45100 mm, koloruzałożonej jasnegoprzez kobaltuprawe ramię do lewego boku, założoneja nagwiazdę orderową noszono pośrodku lewej strony piersi, poniżej innych orderów i szyiodznaczeń.
* IV i VII klasy: odznakę orderu noszono na wstążcewstędze szerokości 3645 mm, izałożonej długościna 60-65 mmszyi, kolorua jasnegogwiazdę kobaltu,orderową ponoszono pośrodku lewej stroniestrony piersi., Naponiżej wstążceinnych Orderuorderów IVi klasy upięta jest z tej wstążki [[rozetka]] o średnicy 25 mmodznaczeń.
▲* IIIII klasy: odznakę orderu noszono na wstędze szerokości 45 mm, koloru jasnego kobaltu, założonej na szyi, a gwiazdę orderową noszono pośrodku lewej strony piersi, poniżej innych orderów i odznaczeń.
* IV i V klasy: odznakę noszono na wstążce szerokości 36 mm i długości 60-65 mm, po lewej stronie piersi. Na wstążce Orderu IV klasy upięta jest z tej wstążki [[rozetka]] o średnicy 25 mm.
 
Po zmianach z 16 kwietnia [[1991]]<ref>{{Dziennik Ustaw|1991|43|190}}</ref>, monogram „PRL” zastąpiono monogramem „RP”, wprowadzono orła z koroną według wzoru obowiązującego dla godła państwa, usunięto datę „1974” z rewersu oraz zmieniono kolor wstążki i wstęgi na ciemny kobalt.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Order_Zasługi_Polskiej_Rzeczypospolitej_Ludowej”