|
|opis godla = Orzeł Wojsk Specjalnych<ref name="symb">Symbole Wojsk Specjalnych – {{Dziennik Ustaw|2009|69|588}}</ref>
|panstwo = Polska
|liczebność = 3380 <ref>http://www.dz.urz.mon.gov.pl/zasoby/dziennik/pozycje/zalaczniki/2020/02/zalaczniki-sig.pdf</ref>
|siły_zbrojne = Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
|krotka_nazwa = WS
}}
'''Wojska Specjalne''' ('''WS''') – [[Rodzaje sił zbrojnych w Wojsku Polskim|rodzaj]] [[Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej|Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej]].
<br />
== Funkcjonowanie ==
Wojska Specjalne powołane zostały Ustawąustawą o zmianie Ustawyustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia 24 maja 2007. W ich skład weszły istniejące wówczas trzy jednostki sił specjalnych, utworzone w latach 60 ([[Jednostka Wojskowa Komandosów]]), 70 ([[Jednostka Wojskowa Formoza]]), 90 XX w. ([[Jednostka Wojskowa GROM|Jednostka Wojskowa Grom]]). Funkcje [[dowodzenie (wojsko)|dowodzenia]] Wojskami Specjalnymi przejęło [[Dowództwo Wojsk Specjalnych]]. Zgodnie z zapisamiprzepisami Ustawyustawy z dnia 24 maja 2007 roku siły wydzielane z Wojsk Specjalnych nie były podporządkowane Dowódcy Operacyjnemu Sił Zbrojnych. Dzięki temu wojska te mogły realizować operacje specjalne samodzielnie bądź z innymi rodzajami Sił Zbrojnych RP. Samodzielność dowodzenia Wojskami Specjalnymi zlikwidowano 1 stycznia 2014. W miejsce Dowództwa Wojsk Specjalnych powołano Inspektorat Wojsk Specjalnych znajdujący się w składzie Dowództwa Generalnego Rodzajów Sil Zbrojnych oraz Dowództwo Sił Specjalnych, które podlegało Dowództwu Generalnemu RSZ. Ten drugi organ został następnie przekształcony w Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych, które zostało podporządkowane Dowództwu Operacyjnemu RSZ. W maju 2015 roku Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych, jako oddzielny organ, podporządkowano Dowództwu Generalnemu RSZ. Natomiast Centrum Operacji Specjalnych pozostawiono w dyspozycji Dowództwa Operacyjnego RSZ.
Samodzielność dowodzenia Wojskami Specjalnymi zlikwidowano 1 stycznia 2014. W miejsce Dowództwa Wojsk Specjalnych powołano Inspektorat Wojsk Specjalnych znajdujący się w składzie Dowództwa Generalnego Rodzajów Sil Zbrojnych oraz Dowództwo Sił Specjalnych, które podlegało Dowództwu Generalnemu RSZ. Ten drugi organ został następnie przekształcony w Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych, które zostało podporządkowane Dowództwu Operacyjnemu RSZ.
Wojska Specjalne są prawdopodobnie jedynymi wojskowymi siłami specjalnymi na świecie jako wyodrębniony rodzaj sił zbrojnych nie wchodzący w skład [[Marynarka wojenna|marynarki wojennej]] lub [[wojska lądowe|wojsk lądowych]]. ▼
W maju 2015 roku Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych, jako oddzielny organ, podporządkowano Dowództwu Generalnemu RSZ. Natomiast Centrum Operacji Specjalnych pozostawiono w dyspozycji Dowództwa Operacyjnego RSZ.
[[śmigłowiec|Śmigłowcowe]] wsparcie transportowe i [[wsparcie ogniowe]] z powietrza prowadzi wchodząca w skład [[33 Baza Lotnictwa Transportowego|33 BLTr]] [[7 Eskadra Działań Specjalnych]]. ▼
▲Wojska Specjalne są prawdopodobnie jedynymi wojskowymi siłami specjalnymi na świecie jako wyodrębniony rodzaj sił zbrojnych nie wchodzącyniewchodzący w skład [[Marynarka wojenna|marynarki wojennej]] lub [[wojska lądowe|wojsk lądowych]].
[[Żołnierz]]e Wojsk Specjalnych odbywają szkolenia w różnych warunkach klimatyczno-terenowych Polski i Świata<ref>{{Cytuj | url=http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/7177?t=Komandosi-na-lodospadach | tytuł=Komandosi na lodospadach<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.polska-zbrojna.pl | data dostępu=2017-11-27}}</ref><ref>{{Cytuj | url=http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/6083?t=Komandosi-trenuja-w-amazonskiej-dzungli | tytuł=Komandosi trenują w amazońskiej dżungli<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.polska-zbrojna.pl | data dostępu=2017-11-27}}</ref><ref>{{Cytuj | url=http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/6839?t=Komandosi-szkolili-sie-w-gorach-Kaukazu | tytuł=Komandosi szkolili się w górach Kaukazu<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.polska-zbrojna.pl | data dostępu=2017-11-27}}</ref>.
▲[[śmigłowiec|Śmigłowcowe]] wsparcie transportowe i [[wsparcie ogniowe]] z powietrza prowadzi wchodząca w skład [[33 Baza Lotnictwa Transportowego|33 BLTr]] [[7 Eskadra Działań Specjalnych]].
Wojska Specjalne są certyfikowane do wystawienia kontyngentu i pełnienia dyżuru bojowego w składzie [[NATO Response Force]] 2015<ref>{{Cytuj | url=https://web.archive.org/web/20140921164859/http://www.defence24.pl/news_koniec-cwiczen-noble-sword-14 | tytuł=Koniec ćwiczeń „Noble Sword -14” |autor=Juliusz Sabak |data=2014-09-21 | opublikowany=defence24.pl | data dostępu=2017-11-27}}</ref>.
PlanowaneŻołnierze jestWojsk Specjalnych odbywają szkolenia w różnych warunkach klimatyczno-terenowych Polski i Świata<ref>{{Cytuj | url=http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/7177?t=Komandosi-na-lodospadach | tytuł=Komandosi na lodospadach<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.polska-zbrojna.pl | data dostępu=2017-11-27}}</ref><ref>{{Cytuj | url=http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/6083?t=Komandosi-trenuja-w-amazonskiej-dzungli | tytuł=Komandosi trenują w amazońskiej dżungli<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.polska-zbrojna.pl | data dostępu=2017-11-27}}</ref><ref>{{Cytuj | url=http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/6839?t=Komandosi-szkolili-sie-w-gorach-Kaukazu | tytuł=Komandosi szkolili się w górach Kaukazu<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.polska-zbrojna.pl | data dostępu=2017-11-27}}</ref>. Wojska Specjalne są certyfikowane do wystawienia kontyngentu i pełnienia dyżuru bojowego w składzie [[NATO Response Force]] 2015<ref>{{Cytuj | url=https://web.archive.org/web/20140921164859/http://www.defence24.pl/news_koniec-cwiczen-noble-sword-14 | tytuł=Koniec ćwiczeń „Noble Sword -14” |autor=Juliusz Sabak |data=2014-09-21 | opublikowany=defence24.pl | data dostępu=2017-11-27}}</ref>. Planowano{{Kiedy}} wprowadzenie do WS przenośnego terminalu [[Tactical Digital Information Link|Link 16]], umożliwi to dowodzenie w systemie sieciocentrycznym<ref>{{Cytuj | tytuł = Sieciocentryczne Wojska Specjalne | url = https://web.archive.org/web/20141129121534/http://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/news,1,8331,aktualnosci-z-polski,sieciocentryczne-wojska-specjalne | opublikowany = dziennikzbrojny.pl | data = 2014-11-18}}</ref>. Za zadanie odpowiedzialny jest [[Inspektorat Uzbrojenia]]. Wojska Specjalne posiadają Ośrodek Szkolenia [[Poligon wojskowy|Poligonowego]] Wojsk Specjalnych – Strzepcz.
== Struktura organizacyjna WS do 31 grudnia 2013 r. == ▼Wojska Specjalne posiadają Ośrodek Szkolenia [[Poligon wojskowy|Poligon]]owego Wojsk Specjalnych - Strzepcz.
▲== Struktura organizacyjna WS do 31 grudnia 2013 r. ==
{{mapa lokalizacyjna
|mapa = POL
Ustawa z 21 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz niektórych innych ustaw zlikwidowała stanowisko Dowódcy Wojsk Specjalnych. Od 1 stycznia 2014 r. dowódcami rodzajów Sił Zbrojnych są Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych i Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych, którym podlegają poszczególne jednostki wojskowe. Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych jest następcą prawnym Dowódcy Wojsk Specjalnych.
== Dowodzenie od 1.1. stycznia 2014 ==
Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych (COS-DKWS) funkcjonuje od 3 sierpnia 2015 roku i powstało w wyniku kolejnych zmian będących następstwem reformy systemu kierowania i dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP, wprowadzonej 1 stycznia 2014 roku. DKWS podlega bezpośrednio Dowódcy Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych. W strukturze Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych (DG RSZ) znajduje się Inspektorat Wojsk Specjalnych (IWS), który stanowi komórkę wewnętrzną DG RSZ.
=== '''Inspektor Wojsk Specjalnych ==='''
* gen. dyw. Piotr Patalong (1 I 2014 – 7 IX 2016)
* gen. bryg. Wojciech Marchwica (8 IX 2016 – 14 III 2017)
* wz. płk [[Krzysztof Banaszek]] (15 III 2017 -– 4 I 2018, likwidacja Inspektoratu WS)
=== '''Dowództwo Sił Specjalnych (DSS) ==='''▼
▲=== Dowództwo Sił Specjalnych (DSS) ===
* gen. bryg. [[Jerzy Gut]] (1 I 2014 – 10 I 2014)
=== '''Dowódca Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych (COS-DKWS) ==='''▼
▲=== Dowódca Centrum Operacji Specjalnych – Dowództwo Komponentu Wojsk Specjalnych (COS-DKWS) ===
* gen. bryg. [[Jerzy Gut]] (10 I 2014 – 15 VII 2015)
=== '''Dowódca Komponentu Wojsk Specjalnych (DKWS) ==='''▼
▲=== Dowódca Komponentu Wojsk Specjalnych (DKWS) ===
* gen. bryg. [[Jerzy Gut]] (15 VII 2015 – 14 III 2017)
* gen. bryg. [[Wojciech Marchwica]] (15 III 2017 – 1 X 2018)
Plik:Defilada z okazji Święta WP - 2014 (5).jpg|M1165A1 Special Ops [[HMMWV]]
Plik:Polands SOF (48560507842).jpg|Pododdział [[Jednostka Wojskowa AGAT|Jednostki Wojskowej AGAT]]
Plik:GROM DN-SD-04-01612.JPEG|[[Jednostka Wojskowa GROM]] w [[Irak|Iraku]]u
Plik:Polish SOF, Lisbon, NATO Trident Juncture 15 (22814553211).jpg|Wojska Specjalne podczas NATO Trident Juncture 15
</gallery>
| 