Bitwa pod Sedanem: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Bibliografia: +{{kontrola autorytatywna}}
Linia 13:
|strona2 = [[Królestwo Prus|Prusy]]
|dowódca1 = [[Napoleon III Bonaparte]], [[Patrice Mac-Mahon]]
|dowódca2 = feldmarszałek [[HelmutHelmuth Karl Bernhard von Moltke|Helmut von Moltke]]
|siły1 = ok. 120 000 żołnierzy,<br />564 działa
|siły2 = ok. 200 000 żołnierzy,<br />774 działa
|straty1 = 3 000 zabitych,<br />14 000 rannych,<br />21 000 jeńców,<br />82 000 poddało się,<br />(łącznie 120 000)
|straty2 = 2 3202320 zabitych,<br />5 9805980 rannych,<br />700 zaginionych,<br />(łącznie 9 0009000)
|kod mapy = Szampania-Ardeny
|współrzędne =
|commons = Category:Battle of Sedan
}}
'''Bitwa pod Sedanem''' – starcie zbrojne, które miało miejsce 1 i 2 września 1870 roku podczas [[Wojna francusko-pruska|wojny francusko-pruskiej]]. Konsekwencją bitwy była kapitulacja cesarza [[Napoleon III Bonaparte|Napoleona III]] wraz z jego armią i zwycięstwo [[Królestwo Prus|Prus]] i ich sprzymierzeńców w wojnie, chociaż walka była kontynuowana przez nowy rząd [[Francja|francuski]]. Bitwa została wyróżniona przez [[Edgar Vincent D'AbernonD’Abernon|Edgara Vincenta D’Abernon]] jako jedna z 18 bitew decydujących o losach świata<ref>[http://{{r|tleszkowicz.wordpress.com/2007/04/01/18-decydujacych-bitew-w-dziejach-swiata/ 18 decydujących bitew w dziejach świata? « Rozważania pewnego miłośnika historii<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>}}.
 
120-tysięczna francuska Armia „[[Chalon (Isère)|Châlons]]” - dowodzona przez marszałka [[Patrice Mac-Mahon|Patrice’a Mac-Mahona]], w towarzystwie cesarza Francuzów [[Napoleon III Bonaparte|Napoleona III]] - próbowała przerwać oblężenie [[Metz]]. Jednakże pruskie armie „Moza” i 3 Armia - dowodzone przez feldmarszałka [[HelmutHelmuth Karl Bernhard von Moltke|Helmuta von Moltke]], w towarzystwie pruskiego króla [[Wilhelm I Hohenzollern|Wilhelma I]] i pruskiego kanclerza [[Otto von Bismarck|Ottona von Bismarcka]] - [[Manewr okrążający|okrążyły]] wojska Mac-Mahona w [[Sedan (Francja)|Sedanie]]. Marszałek [[Patrice Mac-Mahon]] został ranny podczas starć, a dowództwo zostało przekazane generałowi [[Auguste-Alexandre Ducrot]]. Klęska Francji została spowodowana brakiem jednolitego kompetentnego dowództwa, nieudolną taktyką i słabszą [[Artyleria|artylerią]]<ref>''{{r|Słownik wydarzeń historycznych'' Renata Żabicka, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2007, s. 170-171</ref>}}.
 
== Tło wydarzeń ==
Linia 41:
Bitwę rozpoczęła Armia „Châlons” z 202 batalionami [[Piechota|piechoty]], 80 szwadronami [[Jazda|kawalerii]] oraz 564 działami artyleryjskimi, atakując okrążającą siły francuskie pruską 3 Armię i Armię „Moza”, w sumie 222 bataliony piechoty, 186 szwadronów kawalerii i 774 dział artyleryjskich.
 
Napoleon rozkazał MacMahonowi przerwać okrążenie. Jedynym punktem, który wydawał się możliwym do przejścia, było miasto La Moncelle, którego flanka była osłaniana przez ufortyfikowane miasto. Pruskie wojsko również wybrało La Moncelle jako jedyny punkt, który Francuzi mogliby przełamać. Do zadania przydzielono siły króla Saksonii [[Jerzy I Wettyn|Jerzego I]] oraz pruski XI Korpus, a generał [[Ludwig Freiherr von und zu der Tann-Rathsamhausen|von der Tann]] rozkazał atakować [[Bazeilles]] z prawej flanki.
 
Doprowadziło to do walk o tę miejscowość, podczas której francuski I Korpus zabarykadował ulice i werbował do pomocy mieszkańców. Tann wysłał brygadę na most pontonowy o godzinie 4.00 nad ranem, napotkawszy silny opór, utrzymując jedynie południową część miasta. Walka wciągnęła nowe siły, gdy przybyły francuskie brygady z I, V i XII Korpusu. O godzinie 8.00 dotarła pruska 8 Dywizja Piechoty, a Tann uznał, że nadszedł czas na decydujący atak. Jednak nie był w stanie sprowadzić artylerii, by prowadzić ogień z dużej odległości. Dlatego też do szturmu na miasto posłał swoją ostatnią brygadę, za którą umieścił artylerię z drugiej strony Mozy. Pruska artyleria osiągnęła Bazeilles o godzinie 9.00.
Linia 58:
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}|
<ref name="Słownik wydarzeń historycznych">''Słownik wydarzeń historycznych'' Renata Żabicka, Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2007, s. 170-171</ref>
<ref name="tleszkowicz.wordpress-">[http://tleszkowicz.wordpress.com/2007/04/01/18-decydujacych-bitew-w-dziejach-swiata/ 18 decydujących bitew w dziejach świata? « Rozważania pewnego miłośnika historii].</ref>
}}
 
== Bibliografia ==