Sunnizm: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
jęz., int. Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez AmyStas) i przywrócono wersję 59290560 autorstwa Buldożer Znaczniki: Ręczne wycofanie zmian Wycofane |
||
Linia 1:
{{Islam}}
{{Commonscat|Sunni Islam}}
'''Sunnizm''' ({{w języku|ar|'''أهل السنة'''}}) – jeden z trzech głównych ortodoksyjnych odłamów [[islam]]u (pozostałe to [[szyizm]] i [[charydżyzm]]) wierny ortodoksyjnej tradycji [[Sunna|Sunny]], uznający wszystkich [[kalif]]ów do 1258<ref group=uwaga>Śmierć [[Abbasydzi|abbasydzkiego]] kalifa w [[Bitwa pod Bagdadem (1258)|bitwie pod Bagdadem]].</ref> r. za prawowitych następców [[Mahomet]]a. Stanowią oni
Po upadku [[kalifat]]u w 1924<ref group=uwaga>Ostatnim [[Imperium Osmańskie|sułtanem osmańskim]] jednocześnie noszącym tytuł [[kalif]]a był [[Mehmed VI]]. 1 listopada 1922 [[sułtanat]] został zniesiony. 29 października 1923 r. obradujące w [[Ankara|Ankarze]] [[Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji|Wielkie Zgromadzenie Narodowe]] proklamowało [[Turcja|Turcję]] [[republika|republiką]] na czele z pierwszym [[Prezydenci Turcji|prezydentem]] [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafą Kemalem Atatürkiem]], jednak do 4 marca 1924 uznawano [[kalif]]a w osobie [[Abdülmecid II|Abdülmecida II]]. W tym też roku na krótko kalifem ogłosił się [[Said Husajn ibn Ali]]. Zob. ''[[Lista kalifów]]''.</ref> r. sunnici stracili władzę zwierzchnią. Duże znaczenie wśród wielu sunnitów, głównie pochodzenia arabskiego, zdobył fundamentalistyczny ruch [[wahhabizm|wahhabitów]] (związany ze szkołą hanbalicką).
Linia 9:
== Szkoły sunnickie ==
Sunnici dzielą się na cztery główne szkoły (arab. مذهب ''madhhab'', l.mn. مذاهب ''madhāhib'') prawa:
* '''[[Hanafici|Szkoła hanaficka]]''' (od [[Abu Hanifa|Abu Hanify]], zwanego wielkim [[imam]]em, VIII w.) opiera się na [[Koran]]ie, Sunnie oraz osobistej opinii prawników, tzw. raj. Jest najpopularniejsza, bo obejmuje jedną trzecią świata islamu – [[Turcja|Turcję]], [[Bałkany]], [[Żyzny Półksiężyc]], częściowo [[Afganistan]], [[Pakistan]]; nie ma jej w [[Afryka Północna|Afryce Północnej]] . Szkoła ta stanowi 35–40%
* '''[[Malikici|Szkoła malikicka]]''' (od [[Malik Ibn Anas|Malika ibn Anasa]], VIII w.) opiera się tylko na tym, co spisane, a więc na Koranie i [[hadis]]ach, kieruje się także interesami [[umma (islam)|ummy]] muzułmańskiej. Jako jedyna kieruje się również zwyczajami i praktykami mieszkańców [[Medyna (miasto)|Medyny]] z pierwszych lat islamu (amal ahl al-medina). Przyjęta jest w [[Afryka Północna|Afryce Północnej]], w [[Górny Egipt|Górnym Egipcie]]. Stanowi około 20–25% wszystkich
* '''[[Szafi’ici|Szkoła szafi’icka]]''' (od [[Asz-Szafi’i]]ego, IX w.) opiera się na Koranie i Sunnie oraz na analogii i zgodzie prawników. Mało rozpowszechniona: [[Dolny Egipt]], [[Afryka Wschodnia]], [[Azja Południowo-Wschodnia]]. Szkoła dość zachowawcza, nie opierająca swych poglądów na autorytetach religijnych. Stanowi 10–15%
* '''[[Hanbalici|Szkoła hanbalicka]]''' (od [[Ahmad ibn Hanbal|Ibn Hanbala]], IX w.) – konserwatywna, jeśli chodzi o kult, Koran i hadisy; ma mało zwolenników, zachowała się dzięki ruchowi [[Muhammad Ibn Abd al-Wahhab|Muhammada Ibn Abd al-Wahhaba]] z XVIII w. Występuje w [[Arabia Saudyjska|Arabii Saudyjskiej]], [[Katar]]ze, [[Zjednoczone Emiraty Arabskie|Zjednoczonych Emiratach Arabskich]]. Stanowi 4–5% wszystkich
Wszystkie szkoły prawa sunnickiego uważane są za równie prawowierne. W sunnizmie ujawnił się ostatnio ruch odrodzeniowy zwany [[salafizm]]em, zmuszający wiernych (mumin) do wysiłku ([[idżtihad]]) w zdobywaniu wiedzy o wierze (ilm udin) i zakazuje jakiegokolwiek naśladownictwa [[mazhab]]ów (szkół prawnoteologicznych).
| |||