Latoszyn: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 109.196.114.4) i przywrócono wersję 60391877 autorstwa Czyz1
drobne
Linia 26:
[[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo tarnowskie|województwa tarnowskiego]].
 
Dawne [[uzdrowisko]]. Od 2012 r. [[obszar ochrony uzdrowiskowej]]<ref name="obszar ochrony uzdrowiskowej">Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie nadania statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej sołectwu Latoszyn i sołectwu Podgrodzie położonym na obszarze gminy Dębica ({{Dziennik Ustaw|rok=2012 |numer=0|pozycja=783}})</ref>. Działalność lecznicza wznowiona w 2018 r.<ref>{{Cytuj | url=https://plus.nowiny24.pl/wiadomosci/a/nowe-uzdrowisko-na-podkarpaciu-to-latoszynzdroj-w-gm-debica,13323364 | tytuł=Nowe uzdrowisko na Podkarpaciu. To Latoszyn-Zdrój w gm. Dębica - plus.nowiny24.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=plus.nowiny24.pl | język=pl | data dostępu=2018-07-11}}</ref>
 
15 stycznia 1880 roku w Latoszynie urodził się [[Alfred Spett]], pułkownik saperów Wojska Polskiego.
 
== Nazwa ==
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej [[Język staropolski|staropolskiej]] formie ''Lathoschyn'' wymienia w latach (1470-14801470–1480) [[Jan Długosz]] w księdze [[Liber beneficiorum|''Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis'']].<ref>Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.296.</ref> Długosz wymienia również właściciela miejscowości Mikołaja Latoszyckiego.
 
== Części wsi ==
Linia 49:
== Historia ==
 
Naturalne źródła mineralne były znane od bardzo dawna. Pisali o nich m.in. [[XVI wiek|XVI]]-wieczny poeta [[Henryk Leciejewski]] czy też [[Ewaryst Andrzej Kuropatnicki]] w wydanej w [[1786]] książce o [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]]. W połowie [[XIX wiek]]u powstał przy źródłach, zniszczony podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]], zakład zdrojowo-kąpielowy<ref name=Klos>{{Cytuj książkę | imię = Stanisław | nazwisko = Kłos | tytuł = Osobliwości Podkarpacia 2 | wydawca = Księgarnia Akademicka LIBRA | miejsce = Rzeszów | rok = 2003 | strony = 22-23 | isbn = 83-916089-9-9 }}</ref>.
 
W 1932 za sprawą Wacława Krawczyka z [[Dębica|Dębicy]] powstał nowy zakład leczniczy, a później kilka pensjonatów. Był to początek [[uzdrowisko|uzdrowiska]], cieszącego się dużą popularnością. Leczono tu przede wszystkim [[choroby reumatyczne]] poprzez [[siarka|kąpiele siarczane]] i [[Borowina (torf)|okłady borowinowe]]<ref name=Klos></ref>.
 
Kres [[uzdrowisko|uzdrowiska]] nastąpił w latach 1944-19451944–1945, w wyniku działań wojennych łazienki zostały zniszczone a źródła zasypane. Po wojnie wykonano nowe odwierty. Badania wykazały, iż latoszyńskie zdroje są wartościowe pod względem zawartości składników mineralnych. W 1990 tutejsze wody zostały oficjalnie uznane za lecznicze<ref name=Klos></ref>. W 2012 r. sołectwu Latoszyn i sołectwu [[Podgrodzie (województwo podkarpackie)|Podgrodzie]] został nadany status [[obszar ochrony uzdrowiskowej|obszaru ochrony uzdrowiskowej]] ("Obszar Ochrony Uzdrowiskowej Latoszyn")<ref name="obszar ochrony uzdrowiskowej"></ref>. W 2018 r. wznowiono tutaj lecznictwo i eksploatację wód mineralnych.
 
== Zabytki ==
 
* Ruiny renesansowej wieży mieszkalnej z XVI wiekuw. wzniesionej na skarpie nad Wisłoką na terenie dawnego zespołu dworskiego. Wieża przetrwała jako piętrowy budynek zbudowany z cegły na planie prostokąta, przykryty dwuspadowym dachem. Na każdej kondygnacji znajdowało się jedno pomieszczenie. Parter posiada sklepienia kolebkowe. Po wybudowaniu nowego dworu wieża pełniła rolę lamusa. W połowie XX wiekuw. wokół wieży były dostrzegalne jeszcze fortyfikacje ziemne, ale obecnie są one nieczytelne. Nr rej.: A-231 z 14.10.1980 i z 20.10.1994
 
* Dwór z końca XIX wiekuw. z dobudowanym skrzydłem w 2 poł. XX wiekuw.
* Park krajobrazowy z końca XVIII wiekuw. z aleją grabową
* kapliczkaKapliczka z napisem Roman Balka i data 1909 rok.
 
== Przypisy ==