Państwowa Komunikacja Samochodowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków
m drobne merytoryczne
Linia 28:
Zjednoczenie Państwowej Komunikacji Samochodowej uległo likwidacji 1 stycznia 1982 roku, tak jak wszystkie inne zjednoczenia<ref>{{Monitor Polski|1981|32|286}}.</ref>. W 1983 roku istniały w statusie samodzielnego przedsiębiorstwa państwowego następujące Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w (we): Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Koszalinie, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu, Zielonej Górze<ref>{{Dziennik Ustaw|1983|9|47}}.</ref>, odpowiednio do dawnych 17 województw. 28 lutego 1983 14 z 17 przedsiębiorstw PKS dobrowolnie zrzeszyło się w przedsiębiorstwo państwowe '''Krajowa Państwowa Komunikacja Samochodowa'''. Do Krajowej Państwowej Komunikacji Samochodowej nie przystąpiły przedsiębiorstwa PKS w: Koszalinie, Olsztynie i Warszawie<ref>[http://www.pkswalcz.pl/firma.php?id_strony=124&id_grupy=2&id_dzialu=2&lang=pl. PKS Spółka z o.o. w Wałczu<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref><ref>{{Dziennik Ustaw|1988|8|57}}.</ref>.
 
W wyniku transformacji ustrojowej przedsiębiorstwo Krajowa Państwowa Komunikacja Samochodowa oraz pozostałe 3 przedsiębiorstwa PKS podzielono w 1990 roku na 176 przedsiębiorstw. Część podmiotów została zlikwidowana, przebranżowiła się, uległa konsolidacji bądź prywatyzacji. W XXI wieku część PKS-ów skomunalizowano. Na koniec września 2011 roku działało 147 przedsiębiorstw wywodzących się z dawnego PKS: PPKS Koło (w likwidacji), 35 jednoosobowych spółek skarbu państwa, 42 przedsiębiorstwa samorządowe, 49 spółek pracowniczych, 21 prywatnych (Mobilis, Veolia)<ref>{{Cytuj stronę | url = http://wyborcza.biz:80/biznes/1,101716,10599575,PKS_daleko_od_szosy__Bolesny_upadek_transportowego.html?as=1&startsz=x | tytuł = PKS daleko od szosy. Bolesny upadek transportowego kolosa | archiwum = http://web.archive.org/web/20111117003105/http://wyborcza.biz:80/biznes/1,101716,10599575,PKS_daleko_od_szosy__Bolesny_upadek_transportowego.html?as=1&startsz=x | zarchiwizowano = 2011-11-17}}</ref>. W 2017 roku zostało już tylko 13 przedsiębiorstw należących do Skarbu Państwa, a w 2020 r. do Skarbu Państwa należały już tylko PKS Częstochowa w likwidacji, Polbus-PKS, PKS Polonus, PKS w Ostrowcu Świętokrzyskim i PKS w Ostrowie Wielkopolskim, a także mniejszościowe udziały w PKS w Zielonej Górze, PKS w Wołowie, PKS w Katowicach, PKS w Dębicy, PKS w Mrągowie i PKS-IWOPOL w Skarżysku Kamiennej. W tym też roku ogłoszono plan powiązania tych przedsiębiorstwa z Grupą PKP<ref>{{Cytuj |autor = Przemysław Farsewicz |tytuł = Ratunkiem dla PKS Częstochowa związanie z PKP |data = |data dostępu = 2020-07-28 |opublikowany = www.transport-publiczny.pl |url = https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/ratunkiem-dla-pks-czestochowa-zwiazanie-z-pkp-65314.html |język = pl-PL}}</ref>.
 
Po 1992 r. część spośród przedsiębiorstw PKS należących do Skarbu Państwa używało (używa) nazwy ''Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej'' (PPKS).
Linia 34:
1 października 1996 przekazane zostały kompetencje organu założycielskiego z Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej do wojewodów<ref name="narpks" />.
 
W 2017 roku zostało już tylko 13 przedsiębiorstw należących do Skarbu Państwa, a w 2020 r. do Skarbu Państwa należały już tylko PKS Częstochowa w likwidacji, Polbus-PKS, PKS Polonus, PKS w Ostrowcu Świętokrzyskim i PKS w Ostrowie Wielkopolskim, a także mniejszościowe udziały w PKS w Zielonej Górze, PKS w Wołowie, PKS w Katowicach, PKS w Dębicy, PKS w Mrągowie i PKS-IWOPOL w Skarżysku Kamiennej. W tym też roku ogłoszono plan powiązania tych przedsiębiorstwa z Grupą PKP<ref>{{Cytuj |autor = Przemysław Farsewicz |tytuł = Ratunkiem dla PKS Częstochowa związanie z PKP |data = |data dostępu = 2020-07-28 |opublikowany = www.transport-publiczny.pl |url = https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/ratunkiem-dla-pks-czestochowa-zwiazanie-z-pkp-65314.html | archiwum = https://archive.is/Y942f | zarchiwizowano = 2020-09-25 |język = pl-PL}}</ref>.
Przedsiębiorstwa PKS wykonują najczęściej przewozy lokalne zgodnie z Urzędowym Rozkładem Jazdy, na zlecenie władz [[Gmina|gmin]], [[Lista powiatów w Polsce|powiatów]] i [[Województwo|urzędów marszałkowskich]]. W kilkunastu mniejszych miejscowościach w kraju (oraz w [[Warszawa|Warszawie]] – w ramach [[Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie|ZTM]], [[Gdynia|Gdyni]] – w ramach [[Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni|ZKM]], [[Łódź|Łodzi]] jako podwykonawca [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK]] i [[Lubin]]ie w wyniku wygranych przetargów) obsługują także [[Transport miejski|komunikację miejską]].
 
Przedsiębiorstwa PKSwywodzące się z Państwowej Komunikacji Samochodowej wykonują najczęściej przewozy lokalnezapewniające zgodnierefundację zczęści Urzędowym[[Koszt Rozkładem(ekonomia)|kosztów]] Jazdy,w naformie zleceniezwrotów władzze [[GminaSkarb państwa|gminskarbu państwa]], (za pośrednictwem [[ListaUrząd powiatów w Polscemarszałkowski|powiatówurzędów marszałkowskich]]) iza honorowanie ustawowych [[WojewództwoUlgi przejazdowe|urzędówulg marszałkowskichprzejazdowych]]. W kilkunastu mniejszych miejscowościach w kraju (oraz w [[Warszawa|Warszawie]] – w ramach [[Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie|ZTM]], [[Gdynia|Gdyni]] – w ramach [[Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni|ZKM]], [[Łódź|Łodzi]] jako podwykonawca [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK]] i [[Lubin]]ie w wyniku wygranych przetargów) obsługują także [[Transport miejski|komunikację miejską]].
 
Popularność skrótu PKS wykorzystali również niektórzy przedsiębiorcy prywatni, którzy tworząc nowe przedsiębiorstwa nadali im nazwy pozwalające na stworzenie takiego skrótu. Przykładowo firma ''Prywatna Komunikacja Samochodowa, K. A. R. Szostek'' (skrót ''PKS Straszydle'') ze wsi [[Straszydle]] w województwie podkarpackim<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.pkskars.ubf.pl/news.php|tytuł=PKS Straszydle - Kazimierz Szostek. Obsługiwane linie komunikacyjne (Hermanowa-126, Siedliska-123, Czerwonki) - Rzeszów|data dostępu=2012–05–07|archiwum=http://web.archive.org/web/20121130102109/http://www.pkskars.ubf.pl/news.php|zarchiwizowano=2012–11–30}}</ref>.