Intifada Al-Aksa: Różnice pomiędzy wersjami

|czas = 2000–20042000–2005

'''Intifada Al-Aksa''' ({{w języku|he|אינתיפאדת אל אקצה}}, {{ar.|انتفاضة الأقصى}}) – [[intifada (Palestyna)|intifada]] [[Palestyńczycy|Palestyńczyków]] przeciwko [[izrael]]skim władzom, a także konflikty wewnątrz ruchu palestyńskiego między fundamentalistycznymi ugrupowaniami muzułmańskimi ([[Hamas]]) a zwolennikami ruchu narodowowyzwoleńczego kierowanego przez [[Jasir Arafat|Jasera Arafata]]<ref>{{cytuj stronęr| url = http://web.archive.org/web/20080324052024/http://encarta.msn.com/encyclopedia_761579974/Intifada.html| tytuł = Intifada| data dostępu = 7 lutego 2008| autor = MSC Encarta| język = en}}</ref>. Powstanie rozpoczęło się 28 września 2000 roku sprowokowane wizytą ministra turystyki Izraela (późniejszego [[Premierzy Izraela|premiera]]) [[Ariel Szaron|Ariela Szarona]] na [[Wzgórze Świątynne|Wzgórzu Świątynnym]] w [[Jerozolima|Jerozolimie]]. Arabskie zamieszki wybuchły w Jerozolimie i szybko rozprzestrzeniło się na [[Zachodni Brzeg]] i [[Strefa Gazy|Strefę Gazy]]. Najczęściej podawana data zakończenia drugiej intifady to 8 lutego 2005 roku, gdy odbył się szczyt w [[Szarm el-Szejk]]. Wtedy premier Szaron wraz z [[Mahmud Abbas|Mahmudem Abbasem]], następcą zmarłego w listopadzie 2004 roku Arafata, zawarli porozumienie dotyczące zakończenia konfliktu Palestyńczyków z władzą izraelską{{r|Wasilewski-Nowacka-Wojnarowicz-Zaręba-2020-s14|Cziomer-BaszakJaroń-2008-s222}}.

Arabskie słowo [[intifada]] jest powszechnie tłumaczone jako [[bunt]], [[powstanie]]<ref>{{cytuj książkę r|nazwisko= Shulman|imię= Robin|autor link= |tytuł= A Word Starts a Fire|wydawca= Washington Post|miejsce= |rok= 2007|strony= Shulman2007-s}}{{u|isbn=uwaga1}}</ref><ref group="uwaga">dosłownie tłumaczone jest jako „otrząśnięcie się”</ref>. Dodanie w nazwie powstania dodatkowego słowa „Al-Aksa” wskazuje na wyraźny związek tej Intifady z [[Meczet Al-Aksa w Jerozolimie|meczetem Al-Aksa]]. Wielu Palestyńczyków uważa, że Intifada jest narodowowyzwoleńczą walką z okupacją izraelską, jednak Izraelczycy postrzegają ją jako [[Terroryzm|walkę terrorystyczną]].

Druga Intifada bywa także nazywana przez Izraelczyków ''Wojną Oslo'' ([[Język hebrajski|hebr.]] מלחמת אוסלו), gdyż wielu z nich uważa, że jest to skutek błędnych decyzji izraelskich polityków, którzy uczynili zbyt duże ustępstwa względem Palestyńczyków podczas zawierania [[Porozumienia z Oslo|Porozumienia w Oslo]] w 1993 roku<ref>{{cytuj książkę r|nazwisko= Rabinovich|imię= Itamar|autor link= |tytuł= Waging Peace: Israel and the Arabs, 1948Rabinovich2004-2003|wydawca= |miejsce= |rok= 2004|strony= 306|isbn=s306}}</ref>. Jeszcze inni Izraelczycy nazywają ją ''Wojną Arafata'', od nazwiska palestyńskiego przywódcy [[Jasir Arafat|Jasera Arafata]], którego wszystkie strony konfliktu obciążały winą za niepowodzenie procesu pokojowego zapoczątkowanego w [[Oslo]].

Pierwsze powstanie – '''Intifada Kamieni''' – wybuchło 9 grudnia 1987 roku w sprzeciwie wobec [[Izrael|izraelskiejizrael]]skiej obecności na [[Zachodni Brzeg|Zachodnim Brzegu]] i w [[strefa Gazy|Strefie Gazy]]. [[Autonomia Palestyńska|Palestyńskie]] osiedla zostały otoczone barykadami, za którymi ukrywali się młodzi bojownicy atakujący kamieniami izraelskie posterunki. Mieszkańcy osiedli mogli się cieszyć wolnością nie ograniczoną obecnością izraelskich żołnierzy, którzy nie mogli dostać się na ich teren. Działaniami kierowali lokalni przywódcy religijni wywodzący się z Centrum Islamskiego (działające od lat 70. na Uniwersytecie w Gazie) w [[Gaza (Palestyna)|Gazie]]. Jako zbrojne ramię wystąpił wówczas po raz pierwszy [[Hamas]]. Wsparcie zapewniali dysydenci [[Organizacja Wyzwolenia Palestyny|OWP]] i radykalne organizacje islamskie działające poza granicami kraju. Celem Intifady było stworzenie suwerennego państwa palestyńskiego.

18 grudnia 2003 roku [[Premierzy Izraela|izraelski premier]] [[Ariel Szaron]] przedstawił własny plan rozwiązania konfliktu [[Izrael|izraelskoizrael]]sko-[[Palestyńczycy|palestyńskiego]] drogą pokojową. Szaron powiedział, że jeśli impas w konflikcie będzie trwał, jego kraj wytyczy nowe „linie bezpieczeństwa”, oddzielające Izrael od terytoriów palestyńskich na [[Zachodni Brzeg|Zachodnim Brzegu]] i w [[Strefa Gazy|Strefie Gazy]]. Plan zakładał wcześniejsze powstanie państwa palestyńskiego i likwidację części [[osiedla żydowskie|osiedli żydowskich]]. Nowe granice miały być chronione przez budowaną „barierę bezpieczeństwa”. To posunięcie spotkało się z oskarżeniem, że poprzez wytyczone w ten sposób granicy Izrael bezprawnie anektuje część terytorium Zachodniego Brzegu Jordanu.

{{Uwagi}}|

{{Przypisy}}|