Wikipedia

Ulica Brzezińska w Łodzi: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne techniczne
Artykuł opracowany od nowa, aktualizacja danych, dod. źródła/przypisy, bibliografia, ilustracje
Linia 2:
|nazwa = ulica Brzezińska
|nazwa oryginalna =
|jednostki = [[SikawaStare Moskule]], [[Stare MoskuleSikawa]], [[Nowosolna]]
|zdjęcie = Lodz Sikawa centrumBikeway, handloweŁódź M1Brzezińska BrzezinskaStrStreet.jpg
|opis zdjęcia = Początkowy odcinek ul. Brzezińskiej – widok w kierunku północno-wschodnim (sierpień 2012)
|opis zdjęcia =
|państwo = Polska
|miejscowość = [[Łódź]]
|długość = ok. = ~8,4 km
|poprzednie nazwy =
|plan =
|przebieg = {{Ulica infobox/przebieg|WIA|0|↑|''wiadukt nad torami kolejowymi,<br />'' ul. [[Ulica Wojska Polskiego w Łodzi|ul. Wojska Polskiego]] ↑}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULLWKP||0 m|''wiadukt nad [[Linia kolejowa nr 16|ul.linią kolejową nr Spiska16]]''}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULPULL|10|242 m|ul. ŚnieżnaSpiska}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULLULP|01|383 m|ul. KłodzkaŚnieżna}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULPULL|10|1022 m|ul. KernaKłodzka}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|01|1210 m|ul. StrążyskaAndrzeja Kerna}}{{#tag:ref|Nazwa od 18 sierpnia 2011 roku; wcześniej ulica nienazwana{{r|RM-XVII/319/11}}.|group=uwaga|name=uwaga1}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|0|1507 m|ul. TaterniczaStrążyska}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|0|1601 m|ul. JunackaTaternicza}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULLULP|0|1732 m|ul. OkrętowaJunacka}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULPULL|10|1748 m |ul. JanosikaOkrętowa}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULL|1||ul.1806 Zjazdowam|}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|01|1890 m|ul. GiewontJanosika}}
{{Ulica infobox/przebieg|SKULL|01|2108 m|ul. Listopadowa, ul. MarmurowaZjazdowa}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|0|2306 m|ul. Zbigniewa Herberta}}{{#tag:ref|Nazwa od 1 stycznia 2018 roku; wcześniej ulica Wincentego Pstrowskiego{{r|ZZ-PNIK-I.4102.31.2017}}.|group=uwaga|name=uwaga2}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULL|0||ul. Karkonoska}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|0|2490 m|ul. OlkuskaGiewont}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0|2577 m|ul←ul. IglastaListopadowa, ul. HanuszkiewiczaMarmurowa→}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULPULL|0|3576 m|ul. HiacyntowaKarkonoska}}{{#tag:ref|Nazwa od 30 marca 2010 roku; wcześniej ulica nienazwana{{r|RM-LXXIX/1413/10}}.|group=uwaga|name=uwaga3}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|0|3920 m|ul. MargaretekOlkuska}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|0|4086 m|←ul. Iglasta, ul. Adama Hanuszkiewicza→}}{{#tag:ref|Nazwa od 18 czerwca 2013 roku; wcześniej ulica nienazwana{{r|RM-LXI/1309/13}}.|group=uwaga|name=uwaga4}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|1||[[Rynek Nowosolna]]<br />ul. Kasprowicza,<br />ul. Grabińska<br />ul. Byszewska<br />ul. Jugosłowiańska<br />ul. [[Ulica Pomorska w Łodzi|Pomorska]],<br />ul. Wiączyńska}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULL|0||ul.4607 W.m|''ulica Tatarkiewiczanienazwana''}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|0|4690 m|''ulicaul. bezGranatowa}}{{#tag:ref|Nazwa nazwy''od 11 stycznia 2017 roku; wcześniej ulica nienazwana{{r|RM-XXXVIII/1017/16}}.|group=uwaga|name=uwaga5}}
{{Ulica infobox/przebieg|RONL|01||dojazd5344 do {{AS-drogam|A|1}}}}
{{Ulica infobox/przebieg|WIA ULP|0|5377 m|autostradaul. {{AS-droga|A|1}}Hiacyntowa}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|0|5836 m|''granicaul. administracyjna miasta<br />przechodzi w {{AS-droga|K|72}}''Margaretek}}
{{Ulica infobox/przebieg|SK|1|6313 m|[[Rynek Nowosolna]]<br />ul. Jana Kasprowicza→<br />ul. Grabińska→<br />ul. Byszewska→<br />←ul. Jugosłowiańska<br />←ul. [[Ulica Pomorska w Łodzi|Pomorska]]<br />←ul. Wiączyńska}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULL|1|7083 m|ul. Władysława Tatarkiewicza}}{{#tag:ref|Nazwę nadano 12 czerwca 1991 roku ulicy wówczas projektowanej; obowiązuje od 27 czerwca 1991 roku{{r|RM-XIX/183/91}}.|group=uwaga|name=uwaga6}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULP|0|7106 m|''ulica nienazwana''<br />''(dojazd do ul. Wiączyńskiej)''}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULL|0|7723 m|''ulica nienazwana (droga serwisowa,<br />dojazd do [[Natolin]]a)''}}
{{Ulica infobox/przebieg|RONL|0|7941 m|rondo Bolesława Fichny{{#tag:ref|Nazwa od 16 lutego 2017 roku; wcześniej rondo nienazwane, wybudowane w 2015 roku{{r|RM-XL/1070/17}}.|group=uwaga|name=uwaga7}}<br />''(dojazd do/z'' {{AS-droga|A|1}} ''– [[Węzeł drogowy|węzeł]] [[Brzeziny]])''}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULL|0|8103 m|''ulica nienazwana''}}
{{Ulica infobox/przebieg|WIA|0|8269 m|autostrada {{AS-droga|A|1}} (Bursztynowa)}}
{{Ulica infobox/przebieg||0|8387 m|''granica administracyjna miasta''}}
{{Ulica infobox/przebieg||0|↓|{{AS-droga|K|72}} ↓ ([[Rawa Mazowiecka]])}}
|kod mapy = Łódź
|wariant mapy = osm
|współrzędne = 51.7940200°N 19.4953117°E
|współrzędne = 51.794642°N, 19.497902°E
|commons = Category:Brzezińska Street in Łódź
}}
'''Ulica Brzezińska w Łodzi''' – jednaulica zw najdłuższychpółnocno-wschodniej części [[Łódź|łódzkichŁodzi]], w północnej części dawnej dzielnicy [[Widzew]], jedna z najdłuższych łódzkich ulic, licząca ok.około 8,4&nbsp; km, imająca krzyżującaw sięswym przebiegu 25 skrzyżowań z 2433 ulicami, jedno [[Rondo (drogownictwo)|rondo]] oraz jedno skrzyżowanie bezkolizyjne z [[Autostrada A1 (Polska)|autostradą A1]] (Autostradą Bursztynową), będąca w całości fragmentem [[Droga krajowa nr 72 (Polska)|drogi krajowej nr 72]],. stanowiącaJest trasętrasą wylotową z Łodzi w kierunku wschodnim (jakna wskazuje[[Brzeziny]], nazwa[[Jeżów –(powiat dobrzeziński)|Jeżów]], miasta[[Głuchów (powiat skierniewicki)|Głuchów]] i [[BrzezinyRawa Mazowiecka|Rawę Mazowiecką]]){{r|UMŁ_2020-01-01_kraj}}.
 
Ulica ma przebieg [[równoleżnik]]owy i jest przedłużeniem w kierunku wschodnim [[Ulica Wojska Polskiego w Łodzi|ulicy Wojska Polskiego]], nazwanej w 1945 roku w miejsce przedwojennej ulicy Brzezińskiej. Biorąc początek na [[Wiadukt|wiadukcie]] nad jednotorową [[Linia kolejowa nr 16|linią kolejową nr 16]] [[Łódź Widzew]] – [[Kutno (stacja kolejowa)|Kutno]], stanowi granicę między dwoma obszarami [[System Informacji Miejskiej w Łodzi|SIM]]: [[Stare Moskule|Starych Moskuli]] (na północy) a [[Sikawa|Sikawą]] (na południu). Posesje po północnej, parzystej stronie ulicy należą do Starych Moskuli, zaś posesje po stronie południowej, nieparzystej są położone na Sikawie. Od połowy swej długości ulica Brzezińska wkracza w obszar [[Nowosolna|Nowosolnej]], dzieląc go równoleżnikowo na dwie niemal równe części i przechodząc przez centralny punkt obszaru, którym jest Rynek Nowosolna. Jej koniec wyznacza wschodnia granica administracyjna Łodzi, przebiegająca tuż za bezkolizyjnym skrzyżowaniem z autostradą A1{{odn|''InterSIT. Mapa ogólna Łodzi''|2013}}. Na całej długości ulicy obowiązuje ruch w obu kierunkach. Jedynie na krótkim, początkowym odcinku (ok. 1,35 km) – do posesji pod numerem 35 za skrzyżowaniem z ul.&nbsp;Andrzeja Kerna – jest ona dwujezdniowa{{r|Google_Maps_a}}. Nazwa ulicy ma uzasadnienie terenowe – pochodzi od nazwy miasta Brzezin, w których kierunku ulica prowadzi{{odn|Bieńkowska|Umińska-Tytoń|?}}.
Położona w dzielnicy [[Widzew]], rozpoczyna się przy osiedlu [[Sikawa]] (od wiaduktu nad torami [[Linia kolejowa nr 16|linii nr 16]] łódzkiej kolei obwodowej), kończąc się na granicy miasta, przy osiedlu [[Nowosolna]] (ok. 2&nbsp;km na wschód od Rynku w Nowosolnej, w pobliżu węzła z [[Autostrada A1 (Polska)|autostradą A1]]).
Ulica od wiaduktu nad torami do skrzyżowania z wjazdem do CH [[M1 (sieć handlowa)|M1]] jest dwujezdniowa. Nie posiada torowiska tramwajowego.
 
W przybliżeniu w połowie długości ulicy Brzezińskiej przebiega granica między dwoma [[Makroregion (geografia)|makroregionami fizycznogeograficznymi]]: [[Nizina Południowowielkopolska|Niziną Południowowielkopolską]] (leży na niej zachodni odcinek ulicy) a [[Wzniesienia Południowomazowieckie|Wzniesieniami Południowomazowieckimi]] (leży na nich wschodni odcinek ulicy) oraz między dwoma [[Mezoregion|mezoregionami fizycznogeograficznymi]]: [[Wysoczyzna Łaska|Wysoczyzną Łaską]] (odcinek zachodni) a [[Wzniesienia Łódzkie|Wzniesieniami Łódzkimi]] (odcinek wschodni){{odn|Dmochowska-Dudek|Majecka|2014|s=110 (PDF – 4)}}.
Pierwotnie ulica Brzezińska (niegdyś nazywana też Starobrzezińską) rozpoczynała się na Starym Mieście, przy [[Plac Kościelny w Łodzi|placu Kościelnym]] (mniej więcej od obecnej [[Ulica Zgierska w Łodzi|ul. Zgierskiej]]). Z czasem jednak początkowy jej odcinek, liczący ok. 3,5&nbsp;km długości, przemianowano na ul. Wojska Polskiego.
 
Pierwsza część ulicy, do granicy Nowosolnej na skrzyżowaniu z ulicami Adama Hanuszkiewicza i Iglastą (posesje pod numerami 1–131 i 2–154), należy do [[Parafia Matki Boskiej Różańcowej i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Łodzi|rzymskokatolickiej parafii Matki Boskiej Różańcowej i św. Stanisława Biskupa i Męczennika]], natomiast dalsza część ulicy, w obrębie Nowosolnej (posesje pod numerami 133–313 i 156–354) – do [[Parafia św. Andrzeja Boboli w Łodzi|rzymskokatolickiej parafii św. Andrzeja Boboli]]{{r|parafie}}.
Przy ul. Brzezińskiej znajduje się wiele firm handlowych i usługowych (m.in. Centrum Handlowe [[M1 (sieć handlowa)|M1]]).
 
== Historia ==
=== Historia ===
==== Do roku 1918 ====
Ulica Brzezińska jest częścią powstałego już w XIV w. '''traktu brzezińskiego''', który połączył pierwotnie prywatne miasto szlacheckie Brzeziny (lokowane w 1332 roku) z Łodzią – wówczas osadą rolniczą – a ściślej z okolicą wzniesienia nazwanego później Górkami Kościelnymi (''vel'' Plebańskimi) lub krótko Górką{{odn|Baranowski|1980|s=112}}{{odn|Koter, Zawilski i Grabarczyk|2002|s=III/1–2}}, prowadząc przez tereny [[Kasztelania|kasztelanii]] brzezińskiej{{odn|Grzegorczyk (red. nacz.)|2010|s=I/14 (14, PDF – 15), kol. 2|loc=Zeszyt 1. Okres pradziejów i średniowiecza}}. Na przełomie XVIII i XIX w. trakt prowadził przez obszar szlacheckich dóbr [[Stoki (osiedle w Łodzi)#Historia|Stoki]] oraz przez obszar dawnych [[Królewszczyzna#I Rzeczpospolita|dóbr królewskich]] wchodzących w skład [[Klucz (majątek ziemski)|klucza]] [[Wiączyń Dolny|wiączyńskiego]], które w latach 1793–1807 należały do Kamery Pruskiej, a następnie zostały przekształcone w tzw. dobra rządowe (zwane także narodowymi) należące do ekonomii [[Łaznów]]{{odn|Koter|2012|s=LXI/1–2|loc=mapa 4 (wraz z opisem)}}.
 
Początkowy odcinek traktu znalazł się w granicach administracyjnych Łodzi dopiero w 1823 roku – w wyniku prac nad regulacją miasta w związku z zaliczeniem go [[dekret]]em [[Namiestnik (Królestwo Polskie)|namiestnika]] [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]], [[Józef Zajączek|Józefa Zajączka]], do rzędu miast fabrycznych. Odcinek ten, o długości około 400&nbsp;m, został włączony w obszar [[Stare Miasto w Łodzi|Starego Miasta]] i nazwany ulicą Brzezińską ''vel'' Starobrzezińską (od roku 1945 jest on początkową częścią ul.&nbsp;Wojska Polskiego). Pozostałą część traktu – w całości poza obszarem Łodzi – nazwano natomiast '''Szosą (Szossą) Brzezińską''' ({{W języku|ru|''Бжезинское шоссе''}}){{odn|Horodecki (red.)|2019}}.
 
Kilkanaście lat wcześniej, prawdopodobnie już w 1806 roku, na trakcie brzezińskim powstało unikalne skrzyżowanie w formie ośmioramiennej gwiazdy, jedyne takie istniejące nadal w Polsce{{u|uwaga8}}. Zbudowano je w rynku, w założonej w 1801 roku przez osadników z [[Wirtembergia|Wirtembergii]] regularnej rządowej kolonii pruskiej Neu-Sulzfeld (obecnie Nowosolna){{odn|Koter|2012|s=LXI/1–2|loc=mapa 2 (wraz z opisem)}}. Oprócz przecinającego je równoleżnikowo traktu brzezińskiego (ob.&nbsp;ul.&nbsp;Brzezińskiej) spotyka się w nim 6 dróg (ulic), prowadzących w pozostałych dwóch głównych i czterech pośrednich [[Strony świata|kierunkach świata]] (każda tworzy z sąsiadującymi po obu stronach kąt 45°){{r|Gronczewska_2016-05-18}}.
 
W czasach [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Kongresowego]] położona w [[Kraj Nadwiślański|Kraju Nadwiślańskim]] Szosa Brzezińska była drogą rządową, zarządzaną przez Ministerstwo Komunikacji, którą rosyjscy okupanci traktowali jako drogę o znaczeniu strategicznym, wymagającą utrzymania w dobrym stanie. Z tego względu wykonano na niej wtedy [[Nawierzchnia|nawierzchnię]] [[Tłuczeń|tłuczniową]], czyli przeprowadzono tzw. szosowanie{{r|Księga_pamiątkowa}}.
 
18 lipca 1909 roku [[koncesjonariusz]] Bernard Habergrütz oraz dwaj brzezińscy przedsiębiorcy, Lejbus Fuchs i Wolf Rosen, uruchomili ''pasażerski ruch samochodowy'' na trasie Łódź (Nowy Rynek, ob. [[Plac Wolności w Łodzi|pl. Wolności]]) – Nowosolna – Brzeziny. Było to pierwsze regularne połączenie komunikacyjne między obydwoma miastami, prowadzące Szosą Brzezińską. Na linii firmy „Auto Express” kursował w godzinach 7:00–19:00 z częstotliwością co 3 godziny zaledwie jeden autobus (z silnikiem o mocy 22 [[Koń mechaniczny|KM]]), zabierający 15 pasażerów, a 20-[[Wiorsta|wiorstowa]] podróż trwała od 45 minut do ponad godziny i kosztowała 60 [[Kopiejka|kopiejek]] od osoby. Jego częste awarie powodowały tymczasowe zawieszanie połączenia{{r|Rozwój_112-1909|Rozwój_113-1909}}{{odn|Kobojek|2005|s=15}}{{odn|Pawlak|1986|s=114–115}}.
 
Jeszcze przed [[I wojna światowa|I wojną światową]] powstał plan połączenia Łodzi z Brzezinami 24-kilometrową linią [[tramwaj]]u podmiejskiego, która prowadziłaby ulicą Brzezińską (Starobrzezińską) i Szosą Brzezińską. Do jego realizacji jednak nigdy nie doszło – ostateczny projekt zakładał ukończenie prac w 1941 roku, lecz wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]] spowodował, że w ogóle ich nie rozpoczęto. Już wtedy zauważono jednak konieczność budowy wiaduktu nad planowaną linią kolejową z Łodzi Widzewa do Kutna{{r|(kd)_2006-04-27|ZDiT_2006-10-04}}.
 
W czasie I wojny światowej podczas niemieckiej okupacji miasta obowiązywało od 1915 roku niemieckojęzyczne nazewnictwo ulic – nazwę dawnej ul.&nbsp;Brzezińskiej ''vel'' Starobrzezińskiej zastąpiła niemiecka nazwa '''Brzeziner Straße''', która prawdopodobnie odnosiła się również do dawnej Szosy Brzezińskiej{{odn|Horodecki (red.)|2019}}.
 
==== Lata 1918–1945 ====
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pozamiejskiemu odcinkowi trasy do Brzezin przywrócono polską nazwę '''Szosy Brzezińskiej'''{{odn|Horodecki (red.)|2019}}.
 
W 1920 roku rozpoczęła się budowa odcinka jednotorowej linii kolejowej nr 16 Łódź Widzew – Kutno, krzyżującej się bezkolizyjnie z Szosą Brzezińską dzięki wzniesieniu w ciągu ulicy, w latach 1924–26, kamienno-betonowego [[wiadukt]]u nad wykopem, w którym przebiegał tor kolejowy{{r|ZDiT_2006-10-04|Sikora_2003-10-18}}. Najpóźniej – 15 listopada 1931 roku – został ukończony i oddany do eksploatacji 14-kilometrowy fragment linii, z Łodzi Widzewa do [[Zgierz]]a{{r|Lijewski_1959}}, przebiegający pod wiaduktem na Szosie Brzezińskiej.
 
W pierwszych dniach II wojny światowej, zwłaszcza po 5 września 1939 roku, gdy niemieckie wojska [[8 Armia (III Rzesza)|8]] i [[10 Armia (III Rzesza)|10 Armii]] rozbiły siły [[Armia „Łódź”|Armii „Łódź”]], Szosa Brzezińska stała się trasą masowej ucieczki mieszkańców Łodzi na wschód, w kierunku Brzezin i Warszawy, przed zbliżającymi się do miasta od zachodu i południa oddziałami [[Wehrmacht]]u. Wielu mężczyzn opuszczało również tą drogą Łódź, kierując się do Warszawy, by bronić stolicy przed najeźdźcą w odpowiedzi na rozkaz [[Roman Umiastowski|płk. Romana Umiastowskiego]] (szefa propagandy w [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabie]] [[Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych#Okres II wojny światowej|Naczelnego Wodza]]). Na otwartej przestrzeni ciągnące wraz z dobytkiem długie kolumny uchodźców były wielokrotnie ostrzeliwane przez samoloty [[Luftwaffe]]{{r|Baliszewski|Walkiewicz}}.
 
[[Plik:Lodz sikawa kapliczka listopadowaStr.jpg|thumb|[[Kapliczka]] przydrożna przy&nbsp;skrzyżowaniu z ul.&nbsp;Listopadową, widok z&nbsp;ul.&nbsp;Listopadowej (maj 2007, przed odrestaurowaniem)]]
Wydarzenia z 6–7 września 1939 roku opisał we wspomnieniach Adaś Rozensztrauch, wówczas uczeń 9 klasy łódzkiego gimnazjum żydowskiego:
{{CytatD
|[...] [6 września] wstałem o piątej rano i wybiegłem na ulicę. To, co zobaczyłem, napełniło mnie rozpaczą. Ulicą maszerowało wojsko, policja, oddziały Przysposobienia Wojskowego, wiele organizacji, cywile, kobiety i dzieci. Ogłoszonym przez radio rozkazem pułkownika Umiastowskiego wszyscy opuszczali Łódź, aby... bronić Warszawy! Biegiem wróciłem do rodziców i opowiedziałem im, co widziałem. Zdenerwowali się nie na żarty. Nikt nie wiedział, co robić: zostać czy wyjechać. Wywiązała się dyskusja, ale wreszcie dziadek zadecydował: zostajemy.<br />Jak się później okazało, ci mieszkańcy Łodzi, którzy opuścili miasto, popełnili fatalny błąd. Tragedia, jaka rozegrała się na szosie Łódź – Brzeziny – Warszawa, na pewno znajdzie stałe miejsce na kartach podręczników historii. Pułkownik Umiastowski był niewątpliwie niemieckim szpiegiem i jego rozkaz opuszczenia Łodzi przez cywilów miał na celu zablokowanie drogi wycofującym się oddziałom wojskowym, które z trudnością przedzierały się przez masy uchodźców. Sytuację tę wykorzystało niemieckie lotnictwo. Samoloty przelatywały bardzo nisko nad ziemią i witały stłoczonych uciekinierów huraganem ognia z pistoletów maszynowych. Skutków nie trzeba opisywać. Droga zasłana była zmasakrowanymi ciałami zmieszanymi z zabitymi końmi i przewróconymi wozami. Wiele osób, widząc tę jatkę, zawróciło w pół drogi. Tylko niewielka liczba dotarła do Warszawy. Następne dwa dni w Łodzi były spokojne. [...]
|Adaś Rozensztrauch|Droga męczeństwa zgierskiego Żyda{{#tag:ref|Adaś Rozensztrauch – syn Dai i Szaloma Rozensztrauchów, wnuk działacza społecznego i właściciela posesji w [[Zgierz]]u [[reb]]a Natana Adera i prawnuk [[Chasydyzm polski|chasyda]] Lejba Parizera. Cała jego rodzina zginęła w niemieckich [[Obóz zagłady|obozach zagłady]]. On sam zmarł w 1946 roku w Niemczech.<br />W cytowanym fragmencie przywołał on niefortunny rozkaz ogłoszony 6 września późnym wieczorem na falach Polskiego Radia przez [[Roman Umiastowski|płk. Romana Umiastowskiego]] (szefa propagandy w [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabie]] [[Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych#Okres II wojny światowej|Naczelnego Wodza]]), który choć skierowany w istocie do mieszkańców Warszawy, został podobnie odebrany przez łodzian. Upatrywanie przez Rozensztraucha niemieckiego szpiega w osobie płk. Umiastowskiego wynikało z jego niewiedzy – jest wątpliwe, iż wiedział on, że pułkownik jedynie wygłosił rozkaz autorstwa Naczelnego Wodza [[Edward Śmigły-Rydz|marsz. Edwarda Śmigłego-Rydza]] (por. [[Dariusz Baliszewski]], ''Wojna sukcesów''{{r|Baliszewski}}).|group=uwaga|name=uwaga9}} {{r|Shtockfish_1975}}
}}
 
W listopadzie 1939 roku, [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupanci]] wprowadzili niemieckojęzyczne nazewnictwo ulic – nazwa '''Sulzfelder Straße''' (od nazwy miasta [[Sulzfeld (Badenia-Wirtembergia)|Sulzfeld]] lub od Neu-Sulzfeld – pierwotnej nazwy Nowosolnej) objęła zarówno dawną ulicę Brzezińską (ob.&nbsp;ul.&nbsp;Wojska Polskiego), jak i przyłączoną do miasta część Szosy Brzezińskiej{{odn|Horodecki (red.)|2019}}. Z dniem 1 stycznia 1940 roku, zarządzeniem niemieckich władz okupacyjnych do Łodzi ({{W języku|de|''[[Historia Łodzi pod okupacją niemiecką|Stadtkreis Lodsch]]''}}), zostały przyłączone m.in. z gminy Nowosolna wsie Antoniew Sikawa, Budy Sikawa, Sikawa oraz [[folwark]] Sikawa, czyli tereny podmiejskie wzdłuż Szosy Brzezińskiej. Dzięki temu zachodnia, początkowa część Szosy Brzezińskiej (''Sulzfelder Straße'') o długości około 4&nbsp;km – od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do zachodniej granicy wsi Nowosolna za skrzyżowaniem z ''Ödlandweg'' (ob.&nbsp;ul.&nbsp;Olkuska) – znalazła się w obszarze miasta{{r|Plan_von_Litzmannstadt}}.
 
Od 1 marca 1943 roku Szosą Brzezińską zaczęły kursować autobusy jednej z pierwszych łódzkich linii autobusowych, oznaczonej literą „C” (w kolorze czarnym), łączącej Łódź (wówczas ''Litzmannstadt'') z Brzezinami (wówczas ''Löwenstadt''). Linia przeznaczona była tylko dla Niemców ({{W języku|de|[[nur für Deutsche]]}}). Od czerwca 1944 roku kursy zawieszono, a w okresie powojennym takie samo oznaczenie otrzymała inna linia{{r|buslodz-liniaC}}.
 
Według wspomnień jednego z mieszkańców, w okresie II wojny światowej ulica Brzezińska miała już nawierzchnię [[bruk]]owaną{{r|(kd)_2006-10-04}}.
 
==== Lata 1945–1989 ====
10 maja 1945 roku Miejska [[Rada narodowa (PRL)|Rada Narodowa]] w Łodzi uchwaliła nadanie odcinkowi dawnej ulicy Brzezińskiej (od skrzyżowania z [[Ulica Zgierska w Łodzi|ul.&nbsp;Zgierską]] do wiaduktu nad linią kolejową nr 16) nazwy ulicy Wojska Polskiego{{r|Uchwała_45}}. 13 lutego 1946 roku weszło w życie rozporządzenie [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej|Rady Ministrów]] z 20 grudnia 1945 roku o zmianie granic miasta Łodzi, sankcjonujące przyłączenie do miasta m.in. terenów z gminy Nowosolna, które nastąpiło w okresie okupacji niemieckiej. Rozporządzenie określało jednocześnie m.in. przebieg wschodniej granicy Łodzi w tej okolicy: ''Od tego punktu'' [przecięcia się granic wsi Moskuliki, Nowosolna i Budy Sikawa] ''prowadzi nowa linia graniczna miasta na południe, trzymając się z jednej strony wschodnich granic wsi Budy—Sikawa, Antoniew—Sikawa, Antoniew—Stoki i wsi Budy—Stoki, a z drugiej strony trzymając się zachodnich granic wsi Nowosolna, wsi Popielarnia, Mileszki Poduchowne i Dworskie, Mileszki Włościańskie aż do drogi Łódź—Mileszki […]''{{r|Dz.U._4-1946}}. Przedłużenie ulicy Wojska Polskiego – od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do ówczesnej wschodniej granicy miasta – otrzymało nazwę '''ulicy Brzezińskiej'''{{odn|Horodecki (red.)|2019}}{{r|WIN-W_1948}}.
 
1 grudnia 1955 roku [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Łodzi]] uruchomiło pierwszą na ulicy Brzezińskiej powojenną linię autobusową, którą oznaczono numerem „52”. Autobusy kursowały ulicą na krótkiej trasie – z pętli zlokalizowanej w pobliżu wiaduktu nad linią kolejową nr 16 do ulicy Janosika, którą dojeżdżały do pętli na Sikawie przed kościołem Matki Boskiej Różańcowej przy skrzyżowaniu z ul. Wyżynną{{r|Dębski-linia52}}.
 
7 marca 1959 roku ulicą Brzezińską z tej samej pętli zaczęły kursować autobusy podmiejskiej pospiesznej linii do Nowosolnej. Linię oznaczono literą „<span style="color: Red">A</span>” (w kolorze czerwonym){{odn|Kobojek|2005|s=108}}{{r|buslodz-liniaAposp.}}. Była to pierwsza podmiejska i pierwsza pospieszna linia autobusowa uruchomiona przez MPK w Łodzi, obsługiwana wówczas przez pojazdy marki [[San H01B]]{{r|Dębski_2011-05-28}}.
 
===== Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks” =====
{{Osobny artykuł|Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”}}
W pierwszej połowie lat 70. XX w. przy ul. Brzezińskiej 5/15 rozpoczęto budowę nowej siedziby [[Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”|Zakładów Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”]] – „Feniksa II”. W grudniu 1974 roku sześciokondygnacyjny budynek główny osiągnął [[stan surowy]]. W styczniu 1977 roku w nowych obiektach fabrycznych, do których ZPP „Feniks” przeniosły się ze starych budynków przy ul. Marcelego Nowotki 163/165 (ob. [[Ulica Pomorska w Łodzi|ul.&nbsp;Pomorska]]), uruchomiono częściowo produkcję. W czasach [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] zakłady były największym producentem [[Pończochy|pończoch]] i [[Rajstopy|rajstop]] w kraju, wytwarzając około 200–250&nbsp;tys. par wyrobów dziennie i zatrudniając ponad 3200 pracowników{{r|Radio_Polska|APŁ|DP_166-1977|Szulc_2019-04-30}}.
 
20 grudnia 1976 roku – tuż przed częściowym uruchomieniem produkcji w „Feniksie II” – oddano do użytku nową pętlę autobusów komunikacji miejskiej u zbiegu ulic Brzezińskiej i Śnieżnej, przed siedzibą zakładów, na którą zajeżdżały autobusy uruchomionej od tego dnia linii „67”, kursującej z [[Plac Henryka Dąbrowskiego w Łodzi|pl. Henryka Dąbrowskiego]]{{r|Dębski_2017-01-05|buslodz-linia67}}.
 
21 lipca 1977 roku oficjalnego otwarcia „Feniksa II” dokonali [[Bolesław Koperski]], I sekretarz Komitetu Łódzkiego [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]], [[Jerzy Lorens]], [[Administratorzy Łodzi|prezydent Łodzi]] i [[Tadeusz Kunicki]], [[Ministerstwo Przemysłu Lekkiego|minister przemysłu lekkiego]]{{r|DP_166-1977}}.
 
„Feniks II” miał stać się zaczątkiem nowej dzielnicy przemysłowej o nazwie „Brzezińska”, jednak w ostatnich latach istnienia [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] nie dokonano w jego pobliżu kolejnych inwestycji, a po [[Transformacja systemowa w Polsce|przemianach ustrojowo-gospodarczych]] do dawnych planów już nie wrócono{{odn|Grzegorczyk (red. nacz.)|2010|s=XI/26 (318, PDF – 27), kol. 2|loc=Zeszyt 11. Lata powojenne. Czasy PRL}}.
 
===== Wyścig Pokoju =====
W latach 70. i 80. XX w. ulicę Brzezińską na całej długości pięciokrotnie pokonywał [[peleton]] [[Kolarstwo szosowe|kolarzy]] uczestniczących w międzynarodowym [[Wyścig Pokoju|Wyścigu Pokoju]]:
* 22 maja 1975 roku ulicą Brzezińską do granicy miasta i dalej ul. Łódzką do Nowosolnej, gdzie nastąpił start ostry, prowadziła trasa ostatniego, XIII etapu [[Wyścig Pokoju 1975|XXVIII Wyścigu Pokoju]] z Łodzi do Warszawy{{r|DŁ_116-1975}};
* 9 maja 1977 roku ulica była jednym z końcowych fragmentów trasy II etapu [[Wyścig Pokoju 1977|XXX Wyścigu Pokoju]] z Warszawy do Łodzi{{r|DP_103-1977}};
* 21 maja 1981 roku na ulicy zorganizowano start ostry do ostatniego, XIV etapu [[Wyścig Pokoju 1981|XXXIV Wyścigu Pokoju]] z metą w Warszawie{{r|DŁ_100-1981}};
* 21 maja 1984 roku także start ostry – do ostatniego, XI etapu [[Wyścig Pokoju 1984|XXXVII Wyścigu Pokoju]] z metą w Warszawie – odbył się na ul. Brzezińskiej przed ZPP „Feniks”{{r|DŁ_119-1984}};
* 23 maja 1987 roku – start ostry do ostatniego, XIV etapu [[Wyścig Pokoju 1987|XL Wyścigu Pokoju]] z metą w Warszawie – odbył się ponownie na ul. Brzezińskiej przed ZPP „Feniks”{{r|DŁ_118-1987}}.
 
==== Od roku 1989 ====
[[Plik:Instytut Włókiennictwa - panoramio.jpg|thumb|[[Instytut Włókiennictwa]] w d. budynku [[Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”|ZPP „Feniks”]] (kwiecień 2009)]]
[[Plik:Łódź, ul. Brzezińska - panoramio.jpg|thumb|Ul. Brzezińska przed skrzyżowaniem z ul.&nbsp;Karkonoską, widok w&nbsp;kierunku wschodnim (październik 2011)]]
[[Plik:Autostrada A1 ul. Brzezińska - Wiadukt na trasie Łódź - Brzeziny.webm|thumb|Nowy wiadukt (w budowie) w ciągu ul.&nbsp;Brzezińskiej nad budowaną [[Autostrada A1 (Polska)|autostradą A1]], widok w&nbsp;kierunku pd.-zach. (wrzesień 2015)]]
Na przełomie lat 80. i 90. XX w., na terenie o kształcie klina wyznaczonego ulicami Brzezińską i Jugosłowiańską w Nowosolnej, powstało nowe osiedle mieszkaniowe złożone głównie z [[Typologia architektury mieszkaniowej#Budownictwo jednorodzinne|wolnostojących domów jednorodzinnych]] – jedno z pierwszych takich osiedli w Łodzi{{odn|Grzegorczyk (red. nacz.)|2010|s=XII/11 (329, PDF – 11), kol. 2|loc=Zeszyt 12. Przełom i transformacja: od Sierpnia ’80 do końca XX w.}}.
 
Po rozpoczęciu transformacji ustrojowo-gospodarczej w 1989 roku Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks” podzieliły los wielu innych łódzkich fabryk przemysłu [[Przemysł włókienniczy|włókienniczego]] i [[Przemysł odzieżowy|odzieżowego]]. Mimo podjętej w grudniu 1994 roku [[Prywatyzacja|prywatyzacji]] przez warszawską [[Spółka akcyjna|spółkę]] Altra Group S.A. i [[Przekształcenia własnościowe|przekształcenia]] zakładów w [[Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością|spółkę z o.o.]], rosnące zadłużenie doprowadziło „Feniksa” do [[Upadłość|upadłości]] – w końcu 2006 roku spółka Altra Group S.A. była winna [[Skarb Państwa|Skarbowi Państwa]] blisko 92&nbsp;mln&nbsp;zł z tytułu zobowiązań kapitałowych, socjalnych i innych, zajmując 1.&nbsp;miejsce na liście dłużników i nierzetelnych inwestorów{{r|(msm)_2007-04-19|MSP_2007-04-19|MSP_2010-11-26}}. W jednym z budynków „Feniksa II” znalazł swą siedzibę [[Instytut Włókiennictwa]] (od 1 kwietnia 2019 roku pod nazwą Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Włókiennictwa){{r|SBŁ-IW_h|SBŁ-IW_k}}.
 
8 grudnia 1999 roku przy ul. Brzezińskiej 27/29 zostało otwarte dla klientów Centrum Handlowe „[[M1 (sieć handlowa)|M1]]”, w którym siedzibę znalazły m.in. [[hipermarket]] spożywczo-przemysłowy o powierzchni 6700 m² niemieckiej sieci handlowej „[[Real (sieć handlowa)|Real]]” (przejęty przez [[Francja|francuską]] sieć „[[Auchan]]” z dniem 3 marca 2016{{r|Auchan_2016-03-01}}), [[supermarket]] niemieckiej sieci handlowej „[[Media Markt]]” (oferujący [[Elektronika użytkowa|sprzęt RTV i AGD]], [[komputer]]y, [[oprogramowanie]], sprzęt [[Fotografia|fotograficzny]], [[multimedia]], [[film]]y i [[Muzyka|muzykę]]) oraz niemiecki Dom Mody „Adler” (zlikwidowany z dniem 25 października 2004{{r|Gałązka, Michałowicz_2004-10-22}}){{odn|Kobojek|2005|s=248}}. Zarządcą centrum jest spółka [[Metro Properties]] – część niemieckiego koncernu handlowego [[Metro AG]]{{r|Superbrands_Polska_2014}}. Otwarcie CH „M1” i wcześniejsza upadłość ZPP „Feniks” spowodowały przeniesienie z dniem 1 lutego 2000 roku pętli autobusów miejskich w sąsiedztwo parkingu centrum handlowego (stara pętla „Brzezińska/Śnieżna” – przed b. ZPP „Feniks” – pozostaje nieczynna){{r|buslodz-linia81}}.
 
W połowie 2001 roku Zarząd Miasta Łodzi podjął uchwałę o rozpoczęciu od 2002 roku prac związanych z założeniem wzdłuż ulicy Brzezińskiej, na terenie o powierzchni około 40&nbsp;[[Hektar|ha]] rozciągającym się po południowej stronie ulicy między ulicami Listopadową a Olkuską, nowego cmentarza komunalnego na około 30–40&nbsp;tys. pochówków{{r|Uchwała_2594/299/2001|(MSM)_2011-01-31}}. Ostatecznie jednak z projektu zrezygnowano w połowie 2013 roku{{r|Zarządzenie_4624/VI/13}}{{odn|Wiercińska|2012|s=218 (PDF – 12)}}.
 
Od 3 kwietnia do 3 października 2006 roku przeprowadzono modernizację fragmentów ulic Wojska Polskiego i Brzezińskiej na odcinku od skrzyżowania z [[Ulica Strykowska w Łodzi|ul. Strykowską]] do skrzyżowania z ul. Spiską (łącznie odcinek o długości 924 m{{r|ZDiT_2006-10-03}}). Objęła ona wybudowanie nowego, jednoprzęsłowego, [[żelbet]]owego wiaduktu (o długości 17&nbsp;m i szerokości 16,25&nbsp;m, z jezdnią o szerokości 10,5&nbsp;m) nad linią kolejową nr&nbsp;16 (po północnej stronie starego wiaduktu), poszerzenie jezdni poza wiaduktem do 14&nbsp;m dla 4 pasów ruchu, dostosowanie jej konstrukcji do wymagań dla [[Droga krajowa|dróg krajowych]] (obciążenie 11,5&nbsp;[[Tona|t]] na oś), budowę chodników i [[Droga dla rowerów|ścieżek rowerowych]], [[Bariera energochłonna|barier energochłonnych]] i ochronnych wygrodzeń oraz ustawienie nowych słupów [[Latarnia uliczna|oświetlenia ulicznego]]. Wykonawcą robót było [[konsorcjum]] firm: „Kral” Sp. z o.o. z Łodzi, „Unidro” S.A. z Łodzi, Przedsiębiorstwo Usług Technicznych „Intercor” Sp. z o.o. z Zawiercia i łódzkie Przedsiębiorstwo Projektowo-Wykonawcze „Dromos” Z. Zakrzewski, S. Maj [[Spółka jawna|sp.j.]] Łączny koszt modernizacji przekroczył kwotę 14,2&nbsp;mln&nbsp;[[Złoty|zł]] [[Wartość brutto|brutto]], z czego ponad 10,6&nbsp;mln&nbsp;zł stanowiło dofinansowanie ze środków [[Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego|Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego]] w ramach [[Sektorowy Program Operacyjny Transport|Sektorowego Programu Operacyjnego „Transport”]]{{r|ZDiT_2006-10-04|ZDiT_2006-10-03}}.
 
W dniach 27–28 kwietnia 2006 roku został zburzony poprzez wysadzenie przy użyciu 168 kg [[Materiał wybuchowy|materiałów wybuchowych]], umieszczonych w ponad 2000 otworów, 80-letni kamienno-betonowy wiadukt nad linią kolejową nr 16, który przez ostatnie lata eksploatacji groził zawaleniem{{r|Sikora_2003-10-18|ZDiT_2006-04-27}}. Operacji wyburzenia dokonała specjalistyczna gdańska firma Explosive s.c. Prace Wyburzeniowe i Minerskie{{r|GWŁ_100-2006}}. Dzięki Michałowi Jerczyńskiemu, członkowi [[Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei|Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei]], zostały ocalone przed zniszczeniem unikatowe [[Godło|godła]] z 1926 roku ([[Godło państwowe|państwowe]] i międzywojennych kolei państwowych), które były trwale osadzone w ścianie wiaduktu. Godła wycięto specjalistyczną piłą do betonu i przekazano do tworzonego muzeum dawnej kolei w [[Parowozownia Skierniewice|Parowozowni Skierniewice]]{{u|uwaga10}} {{r|(mak)_2006-04-11}}.
 
29 sierpnia 2006 roku podczas prowadzenia prac ziemnych na ul. Brzezińskiej przy skrzyżowaniu z ul. Janosika natrafiono na około 150-kilogramową [[Bomba lotnicza|bombę lotniczą]] długości 1&nbsp;m – pozostałość po działaniach wojennych sprzed ponad 60 lat. Jej usunięcie wymagało m.in. wprowadzenia 500-metrowej strefy bezpieczeństwa i ewakuacji około 200 okolicznych mieszkańców{{r|(em)_2006-08-30}}.
 
W zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego w latach 2011–13 ulica została uznana za bardzo niebezpieczną i znalazła się na 31.&nbsp;miejscu wśród 362 łódzkich ulic, na których doszło do wypadków (hierarchia malejąca – od ulic z największą liczbą zdarzeń). W tym okresie wydarzyły się na niej 52 wypadki, w których łącznie zginęły 3 osoby, a 70 osób zostało rannych, w tym 19 ciężko{{r|Jamroz i in._2014}}.
 
14 marca 2016 roku w ciągu ulicy został udostępniony dla ruchu (ukończony w listopadzie 2015) nowy wiadukt{{#tag:ref|Na schemacie rozmieszczenia drogowych obiektów inżynierskich w przebiegu projektowanej autostrady A1 na odcinku Stryków – Tuszyn (Wschodnia Obwodnica Łodzi) oznaczony jako WD 255{{r|FPW_2012-07-02}}.|group=uwaga|name=uwaga11}}, przebiegający ukośnie nad budowaną autostradą A1 w sąsiedztwie [[Węzeł drogowy|węzła]] „Brzeziny”{{r|FPW_2016-03-14}}.
 
Od początku drugiej dekady XXI w., w związku ze wzrostem natężenia ruchu pojazdów i wielokrotnymi protestami okolicznych mieszkańców rozpoczętymi już w 1998 roku, planowane są przebudowa i remont ulicy Brzezińskiej oraz budowa [[Obwodnica|obwodnicy]] Nowosolnej{{r|Bereszczyński_2013-06-28|Magnuszewska_2015-05-22|Magnuszewska_2016-03-07}}.
 
=== Kalendarium zmian nazwy ulicy ===
[[Plik:Łódź, Brzezińska Street in the night.jpg|thumb|Ul. Brzezińska nocą, w&nbsp;pobliżu Centrum Handlowego „[[M1 (sieć handlowa)|M1]]” (wrzesień&nbsp;2012)]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! okres<br />obowiązywania{{odn|Horodecki (red.)|2019}}
! nazwa{{odn|Horodecki (red.)|2019}}
|-
| przed 1823
| trakt brzeziński (trakt do Brzezin){{u|uwaga12}}
|-
| 1823–1915
| Szosa (Szossa) Brzezińska / Бжезинское шоссе{{u|uwaga12}}
|-
| 1915–1918
| Brzeziner Straße (?){{u|uwaga13}}
|-
| 1918–1940
| Szosa Brzezińska{{u|uwaga12}}
|-
| 1940–1945
| Sulzfelder Straße{{u|uwaga14}}
|-
| 1945–1988
| ulica Brzezińska (w Łodzi) + ulica Łódzka (w Nowosolnej)
|-
| od 1988
| ulica Brzezińska
|}
{{zobacz też|Zmiany nazw ulic i placów w Łodzi}}
 
== Ulica Brzezińska w kulturze ==
* Tragiczny exodus cywilnej ludności Łodzi Szosą Brzezińską we wrześniu 1939 roku opisuje fragment powieści ''Poświata'' (2019) [[Zbigniew Bressa|Zbigniewa Bressy]]:
{{CytatD
|Na drogach pojawiły się osoby z tobołami na plecach. Szli, powłócząc nogami, zgarbieni, z wyrazem rezygnacji na twarzach. Kobiety w kwiecistych chustach pchały wózki, mężczyźni dźwigali ocalały dobytek. Furmanki załadowane rupieciami wlokły się wolno, podskakując na nierównościach, trzęsąc się i chwiejąc. Za kolumną podążały wyleniałe koty i wychudzone psy. Karawana pogrążonych w rozpaczy ludzi kierowała się szosą brzezińską na Warszawę. Do ewakuujących się cywilów strzelały niemieckie samoloty, powodując sporo ofiar.
|Zbigniew Bressa|Poświata{{r|Bressa}}
}}
 
== Obiekty ==
[[Plik:Lodz Sikawa centrum handlowe M1 BrzezinskaStr.jpg|thumb|Centrum Handlowe „[[M1 (sieć handlowa)|M1]]” przy&nbsp;ul.&nbsp;Brzezińskiej 27/29 (maj&nbsp;2007)]]
* nr '''4''' – od 2011 roku centrala firmy „INS-EL” Sp. z o.o. [[Spółka komandytowa|sp. k.]] (wraz z [[Hurtownia|hurtownią]] elektroinstalacyjną); wcześniej działała tam fabryka kosmetyków [[Grupa Kolastyna|Laboratorium Kolastyna S.A.]], a po przeniesieniu przez nią produkcji na początku 2004 roku do [[Kraków|Krakowa]] funkcjonował tylko magazyn; po ogłoszeniu upadłości firmy (już pod nazwą [[Miraculum|Miraculum S.A.]]) nieruchomości przy ul.&nbsp;Brzezińskiej (i ul.&nbsp;Beskidzkiej 3/7) nabyła w połowie 2011 roku za 10,6&nbsp;mln&nbsp;zł [[Wartość netto|netto]] firma „INS-EL”{{r|Michałowicz_2004-02-28|Parkiet_2011-06-17}},
* nr '''5/15''' – [[Instytut Włókiennictwa|Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Włókiennictwa]] w budynku po byłych [[Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”|Zakładach Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”]] („Feniks II”){{r|SBŁ-IW_k}},
* nr '''27/29''' – Centrum Handlowe „[[M1 (sieć handlowa)|M1]]”, zarządzane przez [[Metro AG]]{{r|Superbrands_Polska_2014}},
* nr '''124''' – bar „Góralska Chata” (przy skrzyżowaniu z ul. Karkonoską), ośrodek jeździecki i minizoo prowadzone przez Mariusza Daszkiewicza i Elżbietę Ojrowską-Daszkiewicz, które na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI w. zamieszkiwały m.in. [[wielbłąd]], [[kuc]]e, [[Koza domowa|kozy miniaturowe]], [[Lama andyjska|lamy]], [[Osioł|osły]] i [[Owca wrzosówka|owce wrzosówki]]{{r|(jed)_2007-05-29|izj_2011-09-28|Nowiński_2013-03|Nowiński_2013-12}},
* nr '''196''' – nieczynna [[żwirownia]] – Kopalnia Nowosolna należąca do firmy Kopalnie Surowców Mineralnych „Kosmin” Sp. z o.o. z siedzibą w [[Bielany Wrocławskie|Bielanach Wrocławskich]], wchodzącej w skład spółki Eurovia Kruszywa S.A. – części francuskiego [[koncern]]u [[Vinci (przedsiębiorstwo)|Vinci Construction]]{{odn|Dmochowska-Dudek|Majecka|2014|s=112 (PDF – 6)}}{{r|pkt}},
* '''Rynek Nowosolna''' – jedyne istniejące nadal tzw. słoneczne lub promieniste skrzyżowanie w Polsce{{u|uwaga8}}, w formie ośmioramiennej gwiazdy, wybudowane prawdopodobnie w 1806 roku; oprócz przecinającej go równoleżnikowo ulicy Brzezińskiej odchodzi od niego pięć ulic: Grabińska (na północ), Byszewska (na północny wschód), Wiączyńska (na południowy wschód), Jugosłowiańska (na południowy zachód) i Jana Kasprowicza (na północny zachód), a ponadto z południa dochodzi i kończy się tu [[Ulica Pomorska w Łodzi|ulica Pomorska]]{{r|Gronczewska_2016-05-18}}. Układ przestrzenny Nowosolnej, wraz z Rynkiem, był wpisany do gminnej ewidencji zabytków Łodzi{{r|Zarządzenie_1577/VII/15}}. Mimo iż w opinii Policji z 2005 roku ''skrzyżowanie jest dobrze zorganizowane i oznakowane'' i ''nie ma'' [go] ''w pierwszej dziesiątce najniebezpieczniejszych na Bałutach''{{r|kd_2005-01-25}}, a Rada Osiedla Nowosolna wypowiedziała się w 2017 roku negatywnie w sprawie zniszczenia zabytkowego układu dróg{{r|Uchwała_157/XLIV/2017}}, [[Wojewodowie III RP (od 1999)#Województwo łódzkie|wojewoda łódzki]] [[Zbigniew Rau (ur. 1955)|Zbigniew Rau]] złożył w sierpniu 2019 roku wniosek do [[Wojewódzki konserwator zabytków|wojewódzkiego konserwatora zabytków]] o wszczęcie procedury wykreślenia skrzyżowania z ewidencji, co miałoby umożliwić jego przebudowę na rondo{{r|Malinowski_2019-08-29}}. Wniosek uzyskał akceptację – w gminnej ewidencji zabytków Łodzi z 28 lutego 2020 roku układ przestrzenny Nowosolnej już nie figurował{{r|Zarządzenie_3397/VIII/20}}.
 
== Numeracja i kody pocztowe ==
* Numery parzyste: 4–346
* Numery nieparzyste: 1–307
* Kody pocztowe: 92-103 (1–41 nieparzyste i 4–48 parzyste), 92-111 (45–101 nieparzyste i 50–86 parzyste), 92-118 (103–131 nieparzyste i 88–154 parzyste), 92-703 (133–243 nieparzyste i 156–282 parzyste), 92-776 (245–307 nieparzyste i 284–346 parzyste){{r|PP}}
 
== Komunikacja miejska ==
=== Stan obecny ===
Ulicą kursują autobusy komunikacji miejskiej [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź]] 9 linii dziennych (w tym 5 podmiejskich) i 2 nocnych (trasy stałe według stanu na {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}}, nie uwzględniono ewentualnych tymczasowych zmian trasy i linii zastępczych):
* '''linii dziennych'''
: „'''53A'''” – od 2 kwietnia 2017 – z dworca [[Łódź Fabryczna]] w kierunku [[Nowosolna|Nowosolnej]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad [[Linia kolejowa nr 16|linią kolejową nr&nbsp;16]] do pętli na Rynku Nowosolna{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=7}},
: „'''53B'''” – od 2 kwietnia 2017{{u|uwaga15}} – z dworca Łódź Fabryczna w kierunku [[Brzeziny|Brzezin]] i w kierunku powrotnym – na całej długości ulicy{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=7}},
: „'''53C'''” – od 2 kwietnia 2017{{u|uwaga15}} – z dworca Łódź Fabryczna w kierunku [[Stare Skoszewy|Skoszew]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do ul.&nbsp;Marmurowej{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=7}},
: „'''53D'''” – od 2 kwietnia 2017{{u|uwaga15}} – z dworca Łódź Fabryczna w kierunku [[Kalonka (województwo łódzkie)|Kalonki]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do ul.&nbsp;Marmurowej{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=7}},
: „'''53E'''” – od 2 kwietnia 2017{{u|uwaga15}} – z dworca Łódź Fabryczna w kierunku pętli u zbiegu ulic Zjazdowej z Łukaszewską – na odcinku od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do ul.&nbsp;Zjazdowej{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=7}},
: „'''54C'''” – od 2 kwietnia 2017{{u|uwaga15}} – z pętli przy ul. Wydawniczej w kierunku [[Lipiny (powiat łódzki wschodni)|Lipin]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od Rynku Nowosolna do granicy miasta{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=8}},
: „'''54D'''” – od 2 kwietnia 2017{{u|uwaga15}} – z pętli przy ul. Wydawniczej w kierunku [[Natolin (województwo łódzkie)|Natolina]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od Rynku Nowosolna do granicy miasta{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=8}},
: „'''64'''” – od 2 kwietnia 2017 – z [[Bałucki Rynek|Bałuckiego Rynku]] w kierunku [[Zarzew (osiedle w Łodzi)|Zarzewa]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do ul.&nbsp;Janosika{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=11–12}},
: „'''81'''” – od 1 lutego 2000 – z pętli przy cmentarzu przy ul. Szczecińskiej w kierunku Centrum Handlowego „M1” i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do ul.&nbsp;Śnieżnej{{r|buslodz-linia81}}{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=17}};
* '''linii nocnych'''
: „'''N7A'''” – od 1/2 lipca 2017{{u|uwaga15}} – z [[Retkinia|Retkini]] w kierunku Nowosolnej i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do pętli w pobliżu skrzyżowania z ul.&nbsp;Hiacyntową{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=27}}{{r|MPK_125/17_2017-07-01}},
: „'''N7B'''” – od 1/2 lipca 2017{{u|uwaga15}} – z Retkini w kierunku [[Zajezdnia|zajezdni]] tramwajowej ET1 przy [[Ulica Telefoniczna w Łodzi|ul.&nbsp;Telefonicznej]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do ul.&nbsp;Janosika{{odn|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017|s=27}}{{r|MPK_125/17_2017-07-01}}.
 
=== W przeszłości ===
W przeszłości ulicą Brzezińską kursowały autobusy:
* '''linii dziennych zwykłych''' (MPK – Łódź)
:{| class="wikitable collapsible collapsed" style="font-size: 85%; text-align:center"
! colspan="8" |
|-
! rowspan=2; width="60px" | Nr<br />linii
! colspan=2 | Okres kursowania
! colspan=2 | Relacja
! colspan=2 | Odcinek kursowania
! rowspan=2 | Źródła
|-
! width="140px" | od
! width="140px" | do
! width="190px" | z pętli...
! width="190px" | w kierunku pętli...
! width="170px" | od
! width="170px" | do
|-
| rowspan=2 | „'''52'''”
| 1 grudnia 1955{{u|uwaga15}}
| 2 grudnia 1956
| „Wojska Polskiego/Brzezińska”
| „Janosika/Wyżynna”
| rowspan=9 | wiadukt<br />nad [[Linia kolejowa nr 16|linią kolejową nr&nbsp;16]]
| ul. Janosika
| rowspan=2 | {{r|Dębski-linia52}}
|-
| 3 grudnia 1956
| 28 lipca 1981
| [[Plac Henryka Dąbrowskiego w Łodzi|pl. Henryka Dąbrowskiego]]
| „Janosika/Wyżynna”<br />(„Brzezińska/Olkuska”{{u|uwaga16}})
| ul. Janosika<br />(ul. Olkuska{{u|uwaga16}})
|-
| rowspan=5 | „'''53'''”
| 1 stycznia 1988
| 31 maja 2009
| pl. Henryka Dąbrowskiego
| rowspan=3 | [[Nowosolna]]
| rowspan=3 | Rynek Nowosolna
| rowspan=5 | {{r|buslodz-linia53}}
|-
| 1 czerwca 2009
| 15 października 2011
| dworzec [[Łódź Fabryczna]]
|-
| 16 października 2011
| 30 listopada 2011
| rowspan=2 | ul. Węglowa
|-
| 1 grudnia 2011
| 22 kwietnia 2012
| rowspan=2 | [[Brzeziny]]
| rowspan=2 | granica miasta
|-
| 23 kwietnia 2012
| 1 kwietnia 2017
| pl. Henryka Dąbrowskiego
|-
| rowspan=2 | „'''53A'''”
| 1 grudnia 2011
| 22 kwietnia 2012
| ul. Węglowa
| rowspan=2 | Nowosolna
| rowspan=2 | Rynek Nowosolna
| rowspan=2 | {{r|buslodz-linia53A}}
|-
| 23 kwietnia 2012
| 1 kwietnia 2017
| pl. Henryka Dąbrowskiego
|-
| „'''54'''”
| 4 grudnia 2000
| 1 kwietnia 2017
| ul. Wydawnicza
| [[Natolin (województwo łódzkie)|Natolin]]{{u|uwaga17}}
| Rynek Nowosolna
| granica miasta
| {{r|Dębski-linia54}}
|-
| rowspan=7 | „'''64'''”
| 14 października 1968
| 9 listopada 1975
| park im. „Promienistych”<br />(ob. [[park im. Szarych Szeregów]])
| rowspan=2 | „Niciarniana/Nowogrodzka”{{u|uwaga18}}
| rowspan=27 | wiadukt<br />nad linią kolejową nr&nbsp;16
| rowspan=7 | ul. Janosika
| rowspan=7 | {{r|buslodz-linia64}}
|-
| 10 listopada 1975
| 16 listopada 1975
| rowspan=6 | [[Dworzec autobusowy Północny w Łodzi|dworzec PKS Północny]]
|-
| 17 listopada 1975
| 3 kwietnia 1977
| ul. Lodowa<br />(Fabryka Dywanów „Dywilan”)
|-
| 4 kwietnia 1977
| 1 listopada 1983
| „Kowalszczyzna/Wedmanowej (ob.&nbsp;Ossendowskiego)”
|-
| 2 listopada 1983
| 5 maja 1996
| „Felińskiego/Kruczkowskiego”
|-
| 6 maja 1996
| 31 grudnia 2000
| „Rokicińska/Puszkina”
|-
| 1 stycznia 2001
| 1 kwietnia 2017
| [[Widzew Wschód]]
|-
| rowspan=2 | „'''67'''”
| 20 grudnia 1976{{u|uwaga19}}
| 9 sierpnia 1995
| rowspan=2 | pl. Henryka Dąbrowskiego
| „Brzezińska/Śnieżna”<br />([[Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”]]){{u|uwaga20}}){{u|uwaga21}}
| ul. Śnieżna<br />(ul. Zjazdowa{{u|uwaga21|uwaga22}}, ul.&nbsp;Olkuska{{u|uwaga23}})
| rowspan=2 | {{r|buslodz-linia67}}
|-
| 10 sierpnia 1995
| 1 kwietnia 2017
| „Zjazdowa/Łukaszewska”
| ul. Zjazdowa
|-
| „'''68'''”
| 20 grudnia 1976
| 19 listopada 1982
| pl. Henryka Dąbrowskiego
| „Brzezińska/Olkuska”
| ul. Olkuska
| {{r|buslodz-linia68}}
|-
| rowspan=3 | „'''81'''”
| 15 sierpnia 1977
| 13 września 1981
| „Teresy/Szczecińska”
| „Brzezińska/Śnieżna”<br />(Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”)
| rowspan=8 | ul. Śnieżna
| rowspan=3 | {{r|buslodz-linia81}}
|-
| 14 września 1981
| 27 października 1997
| „Brzezińska/Śnieżna”<br />(Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”)
| „Brzezińska/Śnieżna”<br />(Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”){{u|uwaga24}}
|-
| 28 października 1997
| 31 stycznia 2000
| „Szczecińska/cmentarz”
| rowspan=2 | „Brzezińska/Śnieżna”<br />(Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”)
|-
| rowspan=2 | „'''81bis'''”{{u|uwaga25}}
| 15 sierpnia 1977
| 13 września 1981
| „Teresy/«Fabryka Domów»”
| rowspan=2 | {{r|buslodz-linia81bis}}
|-
| 14 września 1981
| 28 lutego 1993{{u|uwaga26}}
| „Brzezińska/Śnieżna”<br />(Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”)
| „Brzezińska/Śnieżna”<br />(Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”){{u|uwaga24}}
|-
| rowspan=3 | „'''87'''”
| 1 marca 1993
| 27 października 1997
| „Wersalska/Szczecińska”
| rowspan=2 | „Brzezińska/Śnieżna”<br />(Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”)
| rowspan=3 | {{r|buslodz-linia87}}
|-
| 28 października 1997
| 31 stycznia 2000
| rowspan=2 | „Szczecińska/cmentarz”
|-
| 1 lutego 2000
| 1 kwietnia 2017
| Centrum Handlowe „[[M1 (sieć handlowa)|M1]]”
|-
| rowspan=4 | „'''88'''”{{u|uwaga27}}
| 1 stycznia 2001
| 15 lutego 2004
| rowspan=2 | dworzec PKS Północny
| [[Kalonka (województwo łódzkie)|Kalonka]]{{u|uwaga28}}
| ul. Marmurowa{{u|uwaga29}}
| rowspan=4 | {{r|buslodz-linia88|MPK_506_2006-04-10|MPK_2008-03-29}}
|-
| 16 lutego 2004
| 9 kwietnia 2006
| rowspan=3 | [[Stare Skoszewy|Skoszewy]]{{u|uwaga28}}
| rowspan=3 | ul. Marmurowa
|-
| 10 kwietnia 2006
| 28 marca 2008
| pl. Henryka Dąbrowskiego
|-
| 29 marca 2008
| 1 kwietnia 2017{{u|uwaga30}}
| rowspan=2 | dworzec PKS Północny
|-
| rowspan=4 | „'''88A'''”
| 16 lutego 2004
| 9 kwietnia 2006
| rowspan=3 | Kalonka{{u|uwaga28}}
| ul. Marmurowa{{u|uwaga29}}
| rowspan=4 | {{r|MPK_506_2006-04-10|MPK_2008-03-29|buslodz-linia88A|MPK_120/12_2012-10-15}}
|-
| 10 kwietnia 2006
| 28 marca 2008
| pl. Henryka Dąbrowskiego
| rowspan=3 | ul. Marmurowa
|-
| 29 marca 2008
| 14 października 2012
| rowspan=2 | dworzec PKS Północny
|-
| 15 października 2012
| 1 kwietnia 2017
| Kalonka (Centrum Ojca Pio)
|-
| „'''94'''”
| 15 października 2012{{u|uwaga15}}
| 1 kwietnia 2017
| pl. Henryka Dąbrowskiego
| Nowosolna{{u|uwaga28}}
| Rynek Nowosolna
| {{r|buslodz-linia94}}
|}
 
* '''linii dziennych pospiesznych''' (MPK – Łódź)
: „'''<span style="color: Red">68</span>'''”{{u|uwaga31}} – od 20 listopada 1982 do 4 lutego 1983 – z [[Plac Henryka Dąbrowskiego w Łodzi|pl. Henryka Dąbrowskiego]] do pętli „Brzezińska/Olkuska” i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad [[Linia kolejowa nr 16|linią kolejową nr&nbsp;16]] do ul. Olkuskiej{{r|buslodz-linia68}},
: „'''<span style="color: Red">352</span>'''”{{u|uwaga31|uwaga32}} – od 5 lub 14 lutego 1983 do likwidacji z dniem 12 sierpnia 1985 – z pl. Henryka Dąbrowskiego do pętli „Brzezińska/Olkuska” i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 do ul. Olkuskiej{{r|Dębski-linia352|buslodz-linia352}};
 
* '''linii podmiejskich zwykłych''' (MPK – Łódź, linia „C” – patrz: uwaga)
:{| class="wikitable collapsible collapsed" style="font-size: 85%; text-align:center"
! colspan="8" |
|-
! rowspan=2; width="60px" | Nr<br />linii
! colspan=2 | Okres kursowania
! colspan=2 | Relacja
! colspan=2 | Odcinek kursowania
! rowspan=2 | Źródła
|-
! width="140px" | od
! width="140px" | do
! width="190px" | z pętli...
! width="190px" | w kierunku pętli...
! width="170px" | od
! width="170px" | do
|-
| „'''251'''”{{u|uwaga33}}
| 1 lutego 1983
| 31 grudnia 1987
| [[Plac Henryka Dąbrowskiego w Łodzi|pl. Henryka Dąbrowskiego]]
| [[Nowosolna]]
| wiadukt<br />nad [[Linia kolejowa nr 16|linią kolejową nr&nbsp;16]]
| granica miasta
| {{r|Dębski-linia251_black}}
|-
| rowspan=2 | „'''255'''”
| 1 lutego 1983
| 7 kwietnia 1991
| „Brzezińska/Śnieżna”<br />([[Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”]])
| rowspan=2 | [[Kalonka (województwo łódzkie)|Kalonka]]
| ul. Śnieżna
| rowspan=2 | ul. Marmurowa
| rowspan=2 | {{r|Dębski-linia255_black}}
|-
| 8 kwietnia 1991
| 31 grudnia 2000{{u|uwaga34}}
| [[Dworzec autobusowy Północny w Łodzi|dworzec PKS Północny]]
| wiadukt<br />nad linią kolejową nr&nbsp;16
|-
| rowspan=4 | „'''264'''”
| 3 września 1990
| 7 kwietnia 1991
| „Brzezińska/Śnieżna”<br />(Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”)
| [[Niesułków]]
| ul. Śnieżna
| rowspan=5 | granica miasta
| rowspan=4 | {{r|Dębski-linia264}}
|-
| 8 kwietnia 1991
| 11 września 1991
| rowspan=3 | dworzec PKS Północny
| [[Stare Skoszewy|Skoszewy]]
| rowspan=3 | wiadukt<br />nad linią kolejową nr&nbsp;16
|-
| 12 września 1991
| 31 maja 1992
| Niesułków
|-
| 1 czerwca 1992
| 31 lipca 1992{{u|uwaga35}}
| Skoszewy
|-
| „'''C'''”{{u|uwaga36}}
| 1 marca 1943
| czerwiec 1944{{u|uwaga37}}
| ''[[Łódź|Litzmannstadt]]''
| ''[[Brzeziny|Löwenstadt]]''
| brak dokładnej informacji
| {{r|buslodz-liniaC}}
|}
 
* '''linii podmiejskich pospiesznych''' (MPK – Łódź)
:{| class="wikitable collapsible collapsed" style="font-size: 85%; text-align:center"
! colspan="8" |
|-
! rowspan=2; width="60px" | Nr<br />linii
! colspan=2 | Okres kursowania
! colspan=2 | Relacja
! colspan=2 | Odcinek kursowania
! rowspan=2 | Źródła
|-
! width="140px" | od
! width="140px" | do
! width="190px" | z pętli...
! width="190px" | w kierunku pętli...
! width="170px" | od
! width="170px" | do
|-
| „'''<span style="color: Red">251</span>'''”
| 1 września 1976
| 31 stycznia 1983{{u|uwaga38}}
| [[Plac Henryka Dąbrowskiego w Łodzi|pl. Henryka Dąbrowskiego]]
| [[Nowosolna]]
| wiadukt<br />nad [[Linia kolejowa nr 16|linią kolejową nr&nbsp;16]]
| granica miasta
| {{r|Dębski-linia251_red}}
|-
| „'''<span style="color: Red">255</span>'''”
| 3 stycznia 1983
| 31 stycznia 1983{{u|uwaga38}}
| „Brzezińska/Śnieżna”<br />([[Zakłady Przemysłu Pończoszniczego „Feniks”]])
| [[Kalonka]]
| ul. Śnieżna
| ul. Marmurowa
| {{r|Dębski-linia255_red}}
|-
| rowspan=2 | „'''<span style="color: Red">A</span>'''”
| 7 marca 1959
| 31 marca 1959
| „Wojska Polskiego/Brzezińska”
| rowspan=2 | Nowosolna
| rowspan=2 | wiadukt<br />nad linią kolejową nr&nbsp;16
| rowspan=2 | granica miasta
| rowspan=2 | {{r|buslodz-liniaAposp.}}
|-
| 1 kwietnia 1959
| 31 sierpnia 1976{{u|uwaga39}}
| pl. Henryka Dąbrowskiego
|}
 
* '''linii nocnej''' (MPK – Łódź)
: „'''N7'''” – od 15/16 grudnia 2005{{u| uwaga15}} do 30 czerwca / 1 lipca 2017 – z [[Retkinia|Retkini]] do [[Zajezdnia|zajezdni]] tramwajowej przy [[Ulica Telefoniczna w Łodzi|ul. Telefonicznej]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od wiaduktu nad [[Linia kolejowa nr 16|linią kolejową nr&nbsp;16]] do ul. Janosika{{r|MPK_125/17_2017-07-01|buslodz-liniaN7|MPK_472_2005-12-15}};
 
* '''bezpłatnych linii Centrum Handlowego „M1”''' ([[Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Łodzi|PKS w Łodzi Sp. z o.o.]] – od grudnia 1999 do grudnia 2000, „Kris-Tour abc” Sp. z o.o. – od stycznia 2001){{r|Frikobusy-CH_M1}}
: „'''Bałuty'''” – od grudnia 1999 do jesieni 2006, od 2 stycznia 2008 do 1 lutego 2013 (codziennie w godzinach otwarcia) i od 2 lutego 2013 do likwidacji z dniem 12 września 2015 (w soboty i niedziele w godzinach otwarcia) – z CH „M1” w kierunku [[Stare Bałuty|Starych Bałut]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od ul. Andrzeja Kerna{{#tag:ref|Do 17 sierpnia 2011 nienazwanej (por. ''Uchwała nr XVII/319/11 [[Rada Miejska w Łodzi|Rady Miejskiej w Łodzi]] z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie nadania ulicy nazwy Andrzeja Kerna''){{r|RM-XVII/319/11}}.|group=uwaga|name=uwaga40}} do wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 (bez przystanku){{r|Frikobusy_2013-01-29|Frikobusy_2015-09-10}},
: „'''Brzeziny'''” – od 2001 do likwidacji z dniem 18 kwietnia 2020 (w soboty i niedziele{{u|uwaga41}} w godzinach otwarcia) – z CH „M1” do Brzezin i w kierunku powrotnym – na odcinku od ul. Andrzeja Kerna{{u|uwaga40}} do granicy miasta (bez przystanku){{r|Frikobusy-B|Frikobusy_2020-05-06}},
: „'''Stryków'''” – od 2001 do likwidacji z dniem 18 kwietnia 2020 (w soboty i niedziele{{u|uwaga41}} w godzinach otwarcia) – z CH „M1” do [[Stryków|Strykowa]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od ul. Andrzeja Kerna{{u|uwaga40}} do wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 (bez przystanku){{r|Frikobusy_2020-05-06|Frikobusy-S}},
: „'''Widzew'''” – od grudnia 1999 do jesieni 2006, po wznowieniu – do likwidacji w czerwcu 2011 (codziennie w godzinach otwarcia) – z CH „M1” na [[Widzew Wschód]] i w kierunku powrotnym – na odcinku od ul. Andrzeja Kerna{{u|uwaga40}} do wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 (bez przystanku){{r|Frikobusy_2011-06-06}},
: „'''Zgierz'''” – od 2001 do likwidacji z dniem 11 września 2015 (w soboty i niedziele w godzinach otwarcia), z tymczasowym zawieszeniem od 11 lipca 2014 – z CH „M1” do [[Zgierz]]a i w kierunku powrotnym – na odcinku od ul. Andrzeja Kerna{{u|uwaga40}} do wiaduktu nad linią kolejową nr&nbsp;16 (bez przystanku){{r|Frikobusy_2015-09-10|Frikobusy_2014-07-19}}; przez pewien czas były też realizowane kursy do [[Ozorków|Ozorkowa]]{{r|Frikobusy-CH_M1}}.
 
== W pobliżu ==
* [[Cmentarz Doły w Łodzi|Zespół cmentarzy na Dołach]], którego początki sięgają 1896 roku, położony między ulicami Wojska Polskiego – Doły – [[Ulica Telefoniczna w Łodzi|Telefoniczną]] – [[Aleja Grzegorza Palki w Łodzi|al. Grzegorza Palki]]; tworzą go: cmentarz komunalny (dawny ewangelicko-augsburski) z Aleją Zasłużonych, cmentarz [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]] św. Wincentego a Paulo, cmentarz wojskowy św. Jerzego, cmentarz [[Prawosławie|prawosławny]] św. Aleksandra Newskiego, cmentarz [[Kościół Chrześcijan Baptystów w RP|Kościoła Chrześcijan Baptystów]], cmentarz [[Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP|Kościoła Starokatolickiego Mariawitów]] i cmentarz [[Kościół Zielonoświątkowy w RP|Kościoła Zielonoświątkowego]]{{odn|Wiercińska|2012|s=210–211, 213–214 (PDF – 4–5, 7–8)}}; do nekropolii prowadzi ul. Wojska Polskiego (około 600 m od wiaduktu nad linią kolejową nr 16),
* teren dawnego [[Sikawa (obóz pracy karnej w Łodzi)|niemieckiego obozu pracy wychowawczej na Sikawie]] ({{W języku|de|''Arbeitserziehungslager, AEL''}}) przy ''Am Bach 40'' (ob. ul. Beskidzkiej 54), istniejącego od około 12&nbsp;marca 1943 do 18&nbsp;stycznia 1945 roku{{r|Pilichowski}}; później teren ten zajmowały kolejno: [[Sikawa (obóz pracy karnej w Łodzi)#Obóz jeniecki NKWD (styczeń – kwiecień 1945)|obóz jeniecki NKWD]] (od 19&nbsp;stycznia do połowy kwietnia 1945), [[Sikawa (obóz pracy karnej w Łodzi)#Obóz „filtracyjny” dla cywilnych Niemców (kwiecień 1945 – październik 1948)|obóz „filtracyjny”]] dla [[Volksdeutsche|volksdeutschów]] z Łodzi i okolic (od połowy kwietnia 1945 do początku października 1948), [[Sikawa (obóz pracy karnej w Łodzi)#Obóz jeniecki dla oficerów niemieckich (październik 1948 – grudzień 1950)|obóz jeniecki dla oficerów armii niemieckiej]] (od października 1948 do końca 1950){{r|Abramowicz}} i Ośrodek Pracy Więźniów „Sikawa” (od 1955), przekształcony po 1964 w Zakład Karny Sikawa – Łódź, a po 1975 w istniejący nadal [[Sikawa (obóz pracy karnej w Łodzi)#Zakład Karny nr 1 w Łodzi (od 1955)|Zakład Karny nr 1 w Łodzi]]{{r|ZK_1}}; prowadzi do niego ul. Kłodzka (około 150 m od skrzyżowania z ul. Brzezińską),
* [[wzgórze „Radary”]] – kulminacyjny punkt [[Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich|Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich]], a także Wzniesień Południowomazowieckich, o wysokości 284,1 m [[n.p.m.]], w pasie [[Morena czołowa|moren czołowych]] utworzonych w czasie [[Zlodowacenie środkowopolskie|zlodowacenia środkowopolskiego]]; w sąsiedztwie – ruiny bazy [[Garnizony Armii Radzieckiej na terytorium Polski#Nowosolna|radzieckiej wojskowej]] stacji [[Łączność troposferyczna|łączności troposferycznej]], a prawdopodobnie także [[Stacja radiolokacyjna|radiolokacyjnej]], przekazanej stronie polskiej 26 maja 1993 roku{{r|Wieczorek, Żukrowska|Czulicki}}; do wzgórza prowadzi ul. Adama Hanuszkiewicza (około 1730 m od skrzyżowania z ul. Brzezińską).
 
== Uwagi ==
{{Uwagi|
* <ref name="uwaga8">Podobne, w formie siedmioramiennej gwiazdy, istniało we wsi [[Pokój (województwo opolskie)|Pokój]] ([[Powiat namysłowski|pow. namysłowski]], [[Województwo opolskie|woj. opolskie]]), lecz zostało przebudowane na [[Rondo (drogownictwo)|rondo]].</ref>
* <ref name="uwaga10">Żadne łódzkie muzeum nie było zainteresowane ich pozyskaniem.</ref>
* <ref name="uwaga12">W całości poza granicami administracyjnymi Łodzi.</ref>
* <ref name="uwaga13">Nazwa pewna w odniesieniu do obecnej [[Ulica Wojska Polskiego w Łodzi|ul. Wojska Polskiego]].</ref>
* <ref name="uwaga14">Nazwa obejmowała część Szosy Brzezińskiej, która znalazła się w granicach administracyjnych Łodzi, a także obecną [[Ulica Wojska Polskiego w Łodzi|ul. Wojska Polskiego]].</ref>
* <ref name="uwaga15">Dzień uruchomienia linii.</ref>
* <ref name="uwaga16">Niektóre kursy od 11 sierpnia 1959.</ref>
* <ref name="uwaga17">Od 30 października 2006 niektóre kursy wydłużone do [[Lipiny (powiat łódzki wschodni)|Lipin]].</ref>
* <ref name="uwaga18">Od 6 września 1971 kursy w godzinach szczytu wydłużone na [[Zarzew (osiedle w Łodzi)|Zarzew]].</ref>
* <ref name="uwaga19">Dzień ponownego uruchomienia linii.</ref>
* <ref name="uwaga20">Uzupełnienie nazwy pętli od 17 maja 1978.</ref>
* <ref name="uwaga21">Od 17 kwietnia 1979 niektóre kursy do pętli „Zjazdowa/Łukaszewska”.</ref>
* <ref name="uwaga22">Od 12 sierpnia 1985 w soboty od godz. 16:00.</ref>
* <ref name="uwaga23">Od 12 sierpnia 1985 w soboty do godz. 16:00 do pętli „Brzezińska/Olkuska”.</ref>
* <ref name="uwaga24">Trasa okrężna przez [[Teofilów Przemysłowy]], z jedną pętlą.</ref>
* <ref name="uwaga25">Od 3 sierpnia 1987 do 7 października 1990 linia nie kursowała w wolne soboty, niedziele i święta.</ref>
* <ref name="uwaga26">Z dniem 1 marca 1993 linia otrzymała numer „87”.</ref>
* <ref name="uwaga27">Od 16 lutego 2004 linia kursowała tylko w dni robocze.</ref>
* <ref name="uwaga28">Niektóre kursy powrotne z wjazdem w ul. Janosika i nawrotem do ul. Brzezińskiej przy skrzyżowaniu z ul.&nbsp;Wyżynną.</ref>
* <ref name="uwaga29">W dniach nauki szkolnej niektóre kursy z wjazdem przed Szkołę Podstawową nr 158 przy ul. Janosika 136.</ref>
* <ref name="uwaga30">Likwidacja linii z dniem 2 kwietnia 2017.</ref>
* <ref name="uwaga31">Linia obsługiwała bazary odbywające się przy ul.&nbsp;Zjazdowej.</ref>
* <ref name="uwaga32">Linia kursowała tylko w dniach funkcjonowania bazarów przy ul.&nbsp;Zjazdowej (soboty).</ref>
* <ref name="uwaga33">Z dniem 1 stycznia 1988 linia otrzymała numer „53”.</ref>
* <ref name="uwaga34">Likwidacja linii z dniem 1 stycznia 2001.</ref>
* <ref name="uwaga35">Likwidacja linii z dniem 1 sierpnia 1992.</ref>
* <ref name="uwaga36">Linia tylko dla Niemców ({{W języku|de|[[nur für Deutsche]]}}). Brak informacji na temat firmy-przewoźnika.</ref>
* <ref name="uwaga37">Linię zawieszono.</ref>
* <ref name="uwaga38">Z dniem 1 lutego 1983 linia stała się linią podmiejską zwykłą i otrzymała oznaczenie w kolorze czarnym (dotychczasowy numer zachowano).</ref>
* <ref name="uwaga39">Z dniem 1 września 1976 linia otrzymała numer „'''<span style="color: Red">251</span>'''” (oznaczenie w kolorze czerwonym, nadal kursowała jako pospieszna).</ref>
* <ref name="uwaga41">Przed wejściem w życie Ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o [[Zakaz handlu w niedziele i święta|ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni]] ({{Dziennik Ustaw|2019|466}}).</ref>
}}
 
== Przypisy ==
{{Przypisy|
* <ref name="RM-XVII/319/11">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/samorzad/akty-prawne-i-projekty-aktow-prawnych/akty-prawne/?tx_edgelegalacts_legalacts%5BlegalAct%5D=26064&tx_edgelegalacts_legalacts%5Baction%5D=show&tx_edgelegalacts_legalacts%5Bcontroller%5D=LegalAct | tytuł = ''Uchwała nr XVII/319/11 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie nadania ulicy nazwy Andrzeja Kerna'' | autor = Rada Miejska w Łodzi (autor korporatywny) | autor link = Rada Miejska w Łodzi | data = 2011-08-03 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = 1 | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Uchwałę podpisał przewodniczący [[Rada Miejska w Łodzi|Rady Miejskiej w Łodzi]] [[Tomasz Kacprzak]].</ref>
* <ref name="ZZ-PNIK-I.4102.31.2017">{{Cytuj pismo | autor = Wojewoda Łódzki (autor korporatywny) | autor link = | tytuł = Zarządzenie zastępcze nr PNIK-I.4102.31.2017 Wojewody Łódzkiego z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie nadania nazwy ulicy | url = http://dziennik.lodzkie.eu/WDU_E/2017/5495/akt.pdf | czasopismo = Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego | wolumin = 2017 | wydanie = poz. 5495 | strony = 1–4 | data = 2017-12-17 |wydawca = Zarząd Województwa Łódzkiego | miejsce = [[Łódź]] | issn = | arxiv = | jstor = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Zarządzenie podpisał [[Wojewodowie III RP (od 1999)#Województwo łódzkie|wojewoda łódzki]] [[Zbigniew Rau (ur. 1955)|Zbigniew Rau]].</ref>
* <ref name="RM-LXXIX/1413/10">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/samorzad/akty-prawne-i-projekty-aktow-prawnych/akty-prawne/?tx_edgelegalacts_legalacts%5BlegalAct%5D=23131&tx_edgelegalacts_legalacts%5Baction%5D=show&tx_edgelegalacts_legalacts%5Bcontroller%5D=LegalAct | tytuł = ''Uchwała nr LXXIX/1413/10 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie nadania ulicom nazw: Karkonoska, gen. Mariusza Zaruskiego oraz Nad Dobrzynką'' | autor = Rada Miejska w Łodzi (autor korporatywny) | autor link = Rada Miejska w Łodzi | data = 2010-03-15 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = 1 | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Uchwałę podpisał przewodniczący [[Rada Miejska w Łodzi|Rady Miejskiej w Łodzi]] [[Tomasz Kacprzak]].</ref>
* <ref name="RM-LXI/1309/13">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/samorzad/akty-prawne-i-projekty-aktow-prawnych/akty-prawne/?tx_edgelegalacts_legalacts%5BlegalAct%5D=30224&tx_edgelegalacts_legalacts%5Baction%5D=show&tx_edgelegalacts_legalacts%5Bcontroller%5D=LegalAct | tytuł = ''Uchwała nr LXI/1309/13 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie nadania ulicom nazw: Perkalowa oraz Adama Hanuszkiewicza'' | autor = Rada Miejska w Łodzi (autor korporatywny) | autor link = Rada Miejska w Łodzi | data = 2013-06-03 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = 1 | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Uchwałę podpisał przewodniczący [[Rada Miejska w Łodzi|Rady Miejskiej w Łodzi]] [[Tomasz Kacprzak]].</ref>
* <ref name="RM-XXXVIII/1017/16">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/samorzad/akty-prawne-i-projekty-aktow-prawnych/akty-prawne/?tx_edgelegalacts_legalacts%5BlegalAct%5D=40446&tx_edgelegalacts_legalacts%5Baction%5D=show&tx_edgelegalacts_legalacts%5Bcontroller%5D=LegalAct | tytuł = ''Uchwała nr XXXVIII/1017/16 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 7 grudnia 2016 r. w sprawie nadania ulicy nazwy Granatowa'' | autor = Rada Miejska w Łodzi (autor korporatywny) | autor link = Rada Miejska w Łodzi | data = 2016-12-27 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = 1 | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Uchwałę podpisał przewodniczący [[Rada Miejska w Łodzi|Rady Miejskiej w Łodzi]] [[Tomasz Kacprzak]].</ref>
* <ref name="RM-XIX/183/91">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/samorzad/akty-prawne-i-projekty-aktow-prawnych/akty-prawne/?tx_edgelegalacts_legalacts%5BlegalAct%5D=4609&tx_edgelegalacts_legalacts%5Baction%5D=show&tx_edgelegalacts_legalacts%5Bcontroller%5D=LegalAct | tytuł = ''Uchwała nr XIX/183/91 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 12 czerwca 1991 roku w sprawie nadania nazw ulicom nowym i projektowanym <nowiki>[</nowiki>...<nowiki>]</nowiki>'' | autor = Rada Miejska w Łodzi (autor korporatywny) | autor link = Rada Miejska w Łodzi | data = 1991-06-12 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = 2 | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = <nowiki>[</nowiki>...<nowiki>]</nowiki> Projektowanej ulicy odchodzącej od ulicy Brzezińskiej w kierunku północnym (na wysokości nr 310) i biegnącej od ulicy Oliwkowej, nadać nazwę ulica Władysława Tatarkiewicza <nowiki>[</nowiki>...<nowiki>]</nowiki> | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Uchwałę podpisał w zastępstwie przewodniczącego [[Rada Miejska w Łodzi|Rady Miejskiej w Łodzi]] Michał Tosiek.</ref>
* <ref name="RM-XL/1070/17">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/samorzad/akty-prawne-i-projekty-aktow-prawnych/akty-prawne/?tx_edgelegalacts_legalacts%5BlegalAct%5D=40697&tx_edgelegalacts_legalacts%5Baction%5D=show&tx_edgelegalacts_legalacts%5Bcontroller%5D=LegalAct | tytuł = ''Uchwała nr XL/1070/17 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 11 stycznia 2017 r. w sprawie nadania rondu nazwy Bolesława Fichny'' | autor = Rada Miejska w Łodzi (autor korporatywny) | autor link = Rada Miejska w Łodzi | data = 2017-02-01 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = 1 | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Uchwałę podpisał przewodniczący [[Rada Miejska w Łodzi|Rady Miejskiej w Łodzi]] [[Tomasz Kacprzak]].</ref>
* <ref name="UMŁ_2020-01-01_kraj">{{Cytuj stronę | url = https://uml.lodz.pl/files/public/dla_mieszkanca/transport/ZDiT/Wykaz_drog/krajowe_2020.pdf | tytuł = ''Wykaz ulic miasta Łodzi zaliczonych do kategorii dróg krajowych. Stan na dzień 01.01.2020 r.'' | data = 2020-01-01 | praca = Strona Urzędu Miasta Łodzi. uml.lodz.pl > Dla mieszkańców – Transport i komunikacja > Kierowca > Wykaz dróg – Drogi krajowe | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = bn. (PDF – 1–2), tab. 3 (Droga Nr 72), poz. 9 | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Google_Maps_a">{{Cytuj stronę | url = https://www.google.pl/maps/@51.7931567,19.5512509,13z?hl=pl | tytuł = ''Mapy Google'' | rok = 2020 | opublikowany = [[Google]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} (Przebieg ulicy).</ref>
* <ref name="parafie">{{Cytuj stronę | url = http://archidiecezja.lodz.pl/spis-ulic-lodzi-a-o/ | tytuł = ''Spis ulic Łodzi A–O'' <nowiki>[</nowiki>wraz z przynależnością do parafii<nowiki>]</nowiki> | data = 2016-08-26 | praca = Strona [[Archidiecezja łódzka|archidiecezji łódzkiej]]. archidiecezja.lodz.pl > Parafie – Spis ulic Łodzi A–O | opublikowany = [[Archidiecezja łódzka|Archidiecezja Łódzka]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Tam: Brzezińska.</ref>
* <ref name="Gronczewska_2016-05-18">{{Paywall}} {{Cytuj stronę | url = http://www.dzienniklodzki.pl/magazyn/a/skrzyzowanie-w-nowosolnej-piekielne-skrzyzowanie-ktore-co-roku-niesie-smierc,10003220/ | tytuł = ''Skrzyżowanie w Nowosolnej. Piekielne skrzyżowanie, które co roku niesie śmierć...'' | nazwisko = Gronczewska | imię = Anna | autor link = | data = 2016-05-18 | praca = Portal „[[Dziennik Łódzki|Dziennika Łódzkiego]]”. dzienniklodzki.pl > Magazyn | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = 1–2, 5 | język = | archiwum = https://web.archive.org/web/20160519113909/http://www.dzienniklodzki.pl/magazyn/a/skrzyzowanie-w-nowosolnej-piekielne-skrzyzowanie-ktore-co-roku-niesie-smierc,10003220/ | zarchiwizowano = 2016-05-19 | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Księga_pamiątkowa">{{Cytuj książkę | nazwisko = Holcgreber (przew. kom. red.) | imię = Jan | autor link = | tytuł = Księga pamiątkowa dziesięciolecia samorządu miasta Łodzi 1919–1929 | url = http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/73565/Ksiega_pam_10lecia_Samorz_Miasta_Lodzi_1919_1929a.pdf | inni = Edmund Wieliński, [[Przecław Smolik]], Bolesław Dudziński, Mieczysław Kalinowski, Stefan Kazimierczak, Wacław Polecki, [[Edward Rosset]], Paweł Rundo | wydanie = | wydawca = Nakładem Magistratu Łódzkiego | miejsce = [[Łódź]] | rok = 1930 | strony = 291 (PDF – 371) | rozdział = Problemy komunikacyjne. Bruki | adres rozdziału = | nazwisko r = | imię r = | autor r = | autor r link = | seria = | id = | isbn = | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Rozwój_112-1909">{{Cytuj pismo | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | tytuł = Kronika. Samochody | url = https://bc.wbp.lodz.pl/Content/308/download/ | czasopismo = [[Rozwój (gazeta)|Rozwój]] | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = Rok XII | wydanie = nr 112 | strony = 3–4, kol. 3, 1 | data = 1909-07-17 | odpowiedzialność = [[Stanisław Łąpiński|St. Łąpiński]] (red. odp.) | wydawca = [[Wiktor Czajewski|W. Czajewski]] | miejsce = [[Łódź]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Tamże: reklama ''Komunikacya Samochodowa'' – s. 1, kol. 1–2.</ref>
* <ref name="Rozwój_113-1909">{{Cytuj pismo | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | tytuł = Kronika. Komunikacya samochodowa Łódź—Brzeziny | url = https://bc.wbp.lodz.pl/Content/309/download/ | czasopismo = [[Rozwój (gazeta)|Rozwój]] | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = Rok XII | wydanie = nr 113 | strony = 4, kol. 1 | data = 1909-07-19 | odpowiedzialność = [[Stanisław Łąpiński|St. Łąpiński]] (red. odp.) | wydawca = [[Wiktor Czajewski|W. Czajewski]] | miejsce = [[Łódź]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="ZDiT_2006-10-04">{{Cytuj stronę | url = https://motogazeta.mojeauto.pl/Polskie_drogi/Lodz_nowy_wiadukt_na_DK_72,a,19002.html | tytuł = ''Łódź: nowy wiadukt na DK 72'' | nazwisko = | imię = | autor link = | data = 2006-10-04 | praca = Portal „Moje Auto”. mojeauto.pl > Motogazeta – Polskie drogi | opublikowany = [[Motor-Presse Polska|Motor-Presse Polska sp. z o. o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Źródło: Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi.</ref>
* <ref name="(kd)_2006-04-27">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/wiadukt-na-brzezinskiej-przestal-istniec/ar/c4-6389863 | tytuł = ''Wiadukt na Brzezińskiej przestał istnieć'' | autor = (kd) | data = 2006-04-27 | praca = Portal „Nasze Miasto”. naszemiasto.pl > Łódź | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Sikora_2003-10-18">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/na-lewo-most-na-prawo-most/ar/c4-5814309 | tytuł = ''Na lewo most, na prawo most'' | nazwisko = Sikora | imię = Marcin | autor link = | data = 2003-10-18 | praca = Portal „Nasze Miasto”. naszemiasto.pl > Łódź | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Lijewski_1959">{{Cytuj pismo | nazwisko = Lijewski | imię = Teofil |autor link = Teofil Lijewski |tytuł = Rozwój sieci kolejowej Polski |url = https://rcin.org.pl/Content/39729/WA51_50510_r1959-z5_Dokumentacja-Geogr.pdf |czasopismo = Dokumentacja Geograficzna | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = Zeszyt 5 | wydanie = |numer = |strony = 65 (PDF – 69) | rok = 1959 | odpowiedzialność = [[Kazimierz Dziewoński|K. Dziewoński]] (red. nacz.) | wydawca = [[Polska Akademia Nauk]] – Instytut Geografii | miejsce = [[Warszawa]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 |odn =}}</ref>
* <ref name="Baliszewski">{{Cytuj stronę | url = https://web.archive.org/web/20070704040534/http://powstanie-warszawskie-1944.ac.pl/m_pol_piech_39a.htm | tytuł = ''Wojna sukcesów'' | nazwisko = Baliszewski | imię = Dariusz | autor link = Dariusz Baliszewski | data = | rok = | miesiąc = | praca = Strona „Powstanie Warszawskie”. powstanie-warszawskie-1944.ac.pl | opublikowany = | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = https://web.archive.org/web/20070704040534/http://powstanie-warszawskie-1944.ac.pl/m_pol_piech_39a.htm | zarchiwizowano = 2007-07-04 | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Walkiewicz">{{Cytuj stronę | url = https://www.lodz.ap.gov.pl/art,56,wybuch-wojny-i-poczatki-okupacji-hitlerowskiej-w-lodzi | tytuł = ''Wybuch wojny i początki okupacji hitlerowskiej w Łodzi'' | nazwisko = Walkiewicz | imię = Tomasz | autor link = | data = 2009-08-31 | praca = Strona [[Archiwum Państwowe w Łodzi|Archiwum Państwowego w Łodzi]]. lodz.ap.gov.pl > Wystawy | opublikowany = [[Archiwum Państwowe w Łodzi]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Shtockfish_1975">{{Cytuj książkę | nazwisko = Shtockfish (Sztokfisz) | imię = David | autor link = | tytuł = ספר זגירז' ספר זגערזש. Sefer Zgierz, mazkeret netsal le-kehila yehudit be-Polin. Memorial Book Zgierz | url = https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/Zgierz.html | inni = Sh. Kanc, Z. Fisher | wydanie = | wydawca = ארגון יוצאי זגירז' בישראל. Irgun yotsʼe Zgyerzʼ be-Yiśraʼel. Zgierz Society; (wersja elektroniczna: The New York Public Library, Astor, Lenox, and Tilden Foundations) | miejsce = [[Tel Aviv]] | rok = 1975 | strony = 562 | rozdział = The Way of Martyrdom for a Jew of Zgierz / Droga męczeństwa zgierskiego Żyda | adres rozdziału = https://www.jewishgen.org/yizkor/zgierz/zgip555.html | nazwisko r = Rozensztrauch | imię r = Adaś | autor r link = | tom = | tytuł tomu = | część = | tytuł części = | seria = Yizkor Book Collection | id = | isbn = | oclc = | lccn = 75951201 | doi = | cytat = | język = he en pl | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}. Wspomnienia zostały spisane w oryginale w języku polskim, a następnie przetłumaczone na [[jidysz]], [[Język hebrajski|j. hebrajski]] i [[Język angielski|j. angielski]]. Los polskiego oryginału jest nieznany. Zbiór wspomnień został wydany w j. hebrajskim i j. angielskim (''The Book of Zgierz. An Eternal Memorial for a Jewish Community of Poland'', JewishGen, Inc., 2007, {{ISBN|978-09-76475-92-7}}). Cytat stanowi fragment przekładu na język polski z j. angielskiego autorstwa <!-- UWAGA: pisownia imienia Mazenna zgodna z pisownią w źródle – proszę NIE POPRAWIAĆ -->Mazenny Gruszeckiej i Zuzanny Gruszeckiej.</ref>
* <ref name="Plan_von_Litzmannstadt">{{Cytuj stronę | url = https://stareplanymiast.pl/PM/LODZ/PM1941/ | tytuł = ''Plan von Litzmannstadt'' | nazwisko = Thiem | imię = Erwin | autor link = | rok = 1941 | praca = Serwis „Stare Plany Miast”. stareplanymiast.pl > w/g miast – Łódź | opublikowany = Stare Plany Miast; pierwotnie: Buchhandlung S. Seipelt, G.m.b.H., Litzmannstadt | oznaczenie = | strony = | język = de | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Tam: kwadraty H12 – H16.</ref>
* <ref name="buslodz-liniaC">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/427/C | tytuł = ''Linia C'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe historyczne > C | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="(kd)_2006-10-04">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/po-polrocznym-remoncie-brzezinska-jak-nowa/ar/c4-6507069 | tytuł = ''Po półrocznym remoncie Brzezińska jak nowa'' | autor = (kd) | data = 2006-04-10 | praca = Portal „Nasze Miasto”. naszemiasto.pl > Łódź | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Uchwała_45">{{Cytuj pismo | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | tytuł = Uchwała nr 45 | url = http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/67915/Dziennik_Zarz_Miej_w_Lodzi_1945_nr1a.pdf | czasopismo = Dziennik Zarządu Miejskiego w Łodzi | adres czasopisma = | oznaczenie = nr 1 | wolumin = | wydanie = | strony = 80 (PDF – 41) | data = 1945-07-15 | odpowiedzialność = | wydawca = Zarząd Miejski w Łodzi | miejsce = [[Łódź]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dz.U._4-1946">{{Dziennik Ustaw|rok=1946|numer=4|pozycja=35}}, s. 66–67, kol. 1 (PDF – 2–3).</ref>
* <ref name="ZDiT_2006-04-27">{{Cytuj stronę | url = http://zdit.uml.lodz.pl/pl/news/pokaz/363/Wyburzanie_wiaduktu_na_ul_Brzezinskiej | tytuł = ''Wyburzanie wiaduktu na ul. Brzezińskiej'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = 2006-04-27 | praca = Strona Zarządu Dróg i Transportu w Łodzi. zdit.uml.lodz.pl > Aktualności | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="GWŁ_100-2006">{{Paywall}} {{Cytuj pismo | nazwisko = Wasiak | imię = Piotr |autor link = | tytuł = Pod wiaduktem wybuchło zgodnie z planem | url = http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,4662630,20060428LO-DLO,Pod_wiaduktem_wybuchlo_zgodnie_z_planem,.html | czasopismo = [[Gazeta Wyborcza]] Łódź | adres czasopisma = | oznaczenie = nr 100 | wolumin = | wydanie = | numer = | strony = 4 | data = 2006-04-28 | odpowiedzialność = Barbara Piegdoń-Adamczyk (red. nacz.) | wydawca = [[Agora (przedsiębiorstwo)|Agora SA]] | miejsce = [[Łódź]] | issn = 0860-908X | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = |cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 |odn =}}</ref>
* <ref name="(mak)_2006-04-11">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/godla-z-wiaduktu-na-brzezinskiej-w-skierniewicach/ar/c4-6378115 | tytuł = ''Godła z wiaduktu na Brzezińskiej w Skierniewicach'' | autor = (mak) | data = 2006-04-11 | praca = Portal „Nasze Miasto”. naszemiasto.pl > Łódź | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="(em)_2006-08-30">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/bomba-w-wykopie-ewakuowano-200-mieszkancow-z-okolic-ul/ar/c16-6480443 | tytuł = ''Bomba w wykopie – ewakuowano 200 mieszkańców z okolic ul. Brzezińskiej'' | autor = (em) | data = 2006-08-30 | praca = Portal „Nasze Miasto”. naszemiasto.pl > Łódź | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="WIN-W_1948">{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | tytuł = Miasto Łódź. Województwo grodzkie. Plan orientacyjny miasta w granicach z roku 1946 | url = http://maps.mapywig.org/m/City_plans/Central_Europe/MIASTO_LODZ_25K_WIG_1948.jpg | wydanie = | wydawca = [[Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy]] | miejsce = [[Łódź]] | rok = 1948 | id = | isbn = | oclc = | lccn = | doi = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dębski-linia52">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/linieaut/linia52.htm | tytuł = ''Linia autobusowa 52'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = | rok = 2006 | miesiąc = | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Autobusy – Linie > 52 – więcej informacji | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-liniaAposp.">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/131/A-pospieszna | tytuł = ''Linia A (pospieszna)'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Pospieszne > A (pospieszna) | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dębski_2011-05-28">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/kalendarium/kalendarium19411960.htm#1959 | tytuł = ''Łódzkie tramwaje i autobusy. Kalendarium 1941 – 1960'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = 2011-05-28 | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Kalendarium – zarys historyczny > 1941 – 1960 > 1959 | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Radio_Polska">{{Cytuj stronę | url = http://radiopolska.pl/wykaz/obiekt/714 | tytuł = ''TON Łódź *Budynek b. ZPP Feniks*'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | rok = 2012 | miesiąc = maj | praca = Strona „RadioPolska”. radiopolska.pl > Wykaz > Obiekty > Łódź *Budynek b. ZPP Feniks* | opublikowany = RadioPolska | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="APŁ">{{Cytuj stronę | url = https://szukajwarchiwach.pl/39/1129/0#tabZespol | tytuł = ''Komitet Zakładowy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Zakładach Przemysłu Pończoszniczego „Feniks” w Łodzi'' <nowiki>[</nowiki>zespół archiwalny nr 39/11/29/0<nowiki>]</nowiki>. ''Dzieje twórcy'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = | rok = | miesiąc = | praca = Strona [[Archiwum Państwowe w Łodzi|Archiwum Państwowego w Łodzi]]. lodz.ap.gov.pl > Zasób – Materiały archiwalne > nr 39/1129/0 | opublikowany = [[Archiwum Państwowe w Łodzi]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = }}</ref>
* <ref name="DP_166-1977">{{Cytuj pismo | autor = (ms) |tytuł = ''W przededniu Święta Narodowego. Nowoczesne obiekty rozpoczynają służbę dla społeczeństwa'' | url = https://bc.wbp.lodz.pl/dlibra/publication/54017/edition/51596/content | czasopismo = [[Dziennik Łódzki|Dziennik Popularny]] | adres czasopisma = | oznaczenie = nr 166 (8751) | wolumin = Rok XXXIII | wydanie = wyd. A | strony = 1 i 8, kol. 4–5, 2–4 | data = 1977-07-22, 23 i 24 | odpowiedzialność = Redaguje kolegium | wydawca = Łódzkie Wydawnictwo Prasowe [[Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”|RSW „Prasa-Książka-Ruch”]] | miejsce = [[Łódź]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 |odn =}}</ref>
* <ref name="Szulc_2019-04-30">{{Cytuj książkę | nazwisko = Szulc | imię = Michał | autor link = | tytuł = ''Made in Łódź. Projekt damskiej kolekcji autorskiej w oparciu o badania technologii przemysłu lekkiego województwa łódzkiego <nowiki>[</nowiki>rozprawa doktorska<nowiki>]</nowiki>'' | url = https://www.asp.lodz.pl/images/dzialalnosc-naukowa/stopnie-tytuly/przewody-doktorskie/szulc-michal/190926-praca-doktorska-m-szulc_c100f.pdf | wydanie = | wydawca = | miejsce = [[Łódź]] | data = 2019-04-30 | strony = 23 | rozdział = Łódź – historia w zarysie. Łódź w PRL | adres rozdziału = | nazwisko r = Szulc | imię r = Michał | autor r link = | id = | isbn = | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Tam: tabela 6. Poziom zatrudnienia w wybranych łódzkich zakładach przemysłu odzieżowego i włókienniczego. Dane cytowane z publikacji: ''Produkcja przemysłowa i czynniki wpływające na jej rozmiary (lata 1979 – 1982)'', Wojewódzki Urząd Statystyczny w Łodzi, Łódź 1982, s. 34–38.</ref>
* <ref name="Dębski_2017-01-05">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/kalendarium/kalendarium19711980.htm#1946 | tytuł = ''Łódzkie tramwaje i autobusy. Kalendarium 1971 – 1980'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = 2017-01-05 | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Kalendarium – zarys historyczny > 1971 – 1980 > 1976 | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia67">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/37/67 | tytuł = ''Linia 67'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 67 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="DŁ_116-1975">{{Cytuj pismo | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = |tytuł = ''XXVIII Wyścig Pokoju Berlin – Praga – Warszawa. Dziś ostatni etap'' | url = https://bc.wbp.lodz.pl/dlibra/publication/66519/edition/63585/content | czasopismo = [[Dziennik Łódzki]] | adres czasopisma = | oznaczenie = nr 116 (8114) | wolumin = Rok XXXI | wydanie = wyd. A | strony = 2, kol. 4 | data = 1975-05-22 | odpowiedzialność = Redaguje kolegium | wydawca = Łódzkie Wydawnictwo Prasowe [[Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”|RSW „Prasa-Książka-Ruch”]] | miejsce = [[Łódź]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 |odn =}}</ref>
* <ref name="DP_103-1977">{{Cytuj pismo | autor = (n) |tytuł = ''W poniedziałek witamy kolarzy WP'' | url = https://bc.wbp.lodz.pl/dlibra/publication/53954/edition/51535/content | czasopismo = [[Dziennik Łódzki|Dziennik Popularny]] | adres czasopisma = | oznaczenie = nr 103 (8688) | wolumin = Rok XXXIII | wydanie = wyd. A | strony = 2, kol. 1–2 | data = 1977-05-07, 08 i 09 | odpowiedzialność = Redaguje kolegium | wydawca = Łódzkie Wydawnictwo Prasowe [[Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”|RSW „Prasa-Książka-Ruch”]] | miejsce = [[Łódź]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 |odn =}}</ref>
* <ref name="DŁ_100-1981">{{Cytuj pismo | autor = (wrób.) |tytuł = ''XXXIV Wyścig Pokoju. Polacy „rozprowadzili”... lidera. Dla kogo szczęśliwa „13”?'' | url = https://bc.wbp.lodz.pl/dlibra/publication/55169/edition/52698/content | czasopismo = [[Dziennik Łódzki]] | adres czasopisma = | oznaczenie = nr 100 (9351) | wolumin = Rok XXXVII | wydanie = wyd. A | strony = 1–2, kol. 1–2, 3–5 | data = 1981-05-21 | odpowiedzialność = Redaguje kolegium | wydawca = Łódzkie Wydawnictwo Prasowe | miejsce = [[Łódź]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 |odn =}}</ref>
* <ref name="DŁ_119-1984">{{Cytuj pismo | autor = (wrb) |tytuł = ''37 Wyścig Pokoju. Przed „Juventusem” najszybszy O. Ludwig. Dziś ostatni etap z Łodzi do Warszawy'' | url = https://bc.wbp.lodz.pl/dlibra/publication/55962/edition/53453/content | czasopismo = [[Dziennik Łódzki]] | adres czasopisma = | oznaczenie = nr 119 (10607) | wolumin = Rok XL | wydanie = wyd. A | strony = 6, kol. 1–3 | data = 1984-05-21 | odpowiedzialność = Redaguje kolegium | wydawca = Łódzkie Wydawnictwo Prasowe | miejsce = [[Łódź]] | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 |odn =}}</ref>
* <ref name="DŁ_118-1987">{{Cytuj pismo | autor = (wrób) |tytuł = ''40 Wyścig Pokoju. Tysiące łodzian wzdłuż trasy. Pierwszy R. Stumpf (RFN) – ostatni Meksykanin G. Cano. Polacy w środku peletonu'' | url = https://bc.wbp.lodz.pl/dlibra/publication/56916/edition/54368/content | czasopismo = [[Dziennik Łódzki]] | adres czasopisma = | oznaczenie = nr 118 (12328) | wolumin = Rok XLIII | wydanie = wyd. I | strony = 1–2, kol. 1–3 i 2 | data = 1987-05-23 i 24 | odpowiedzialność = Redaguje kolegium | wydawca = Łódzkie Wydawnictwo Prasowe | miejsce = [[Łódź]] | issn = 0208-7707 | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 |odn =}}</ref>
* <ref name="(msm)_2007-04-19">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/108-mln-zl-strat-na-prywatyzacji/ar/c3-6641775 | tytuł = ''108 mln zł strat na prywatyzacji'' | autor = (msm) | data = 2007-04-19 | praca = Portal „Nasze Miasto” naszemiasto.pl > Łódź > Wiadomości | opublikowany = [[Polska Press| Polska Press Sp. z o. o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="MSP_2007-04-19">{{Cytuj stronę | url = https://www.wnp.pl/wiadomosci/wykaz-najwiekszych-dluznikow-skarbu-panstwa-z-tytulu-zobowiazan-prywatyzacyjnych,-3301.html | tytuł = ''Wykaz największych dłużników Skarbu Państwa z tytułu zobowiązań prywatyzacyjnych. Stan na 31.12.2006 r.'' | autor = Ministerstwo Skarbu Państwa (autor korporatywny) | autor link = Ministerstwo Skarbu Państwa | data = 2007-04-19 | praca = Portal Gospodarczy wnp.pl > Wiadomości | opublikowany = wnp.pl | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Tam: poz. 1.</ref>
* <ref name="MSP_2010-11-26">{{Cytuj stronę | url = http://www.msp.gov.pl/wai/pl/29/3012/Nierzetelni_inwestorzy_sukcesy_egzekucyjne_MSP.html | tytuł = ''Nierzetelni inwestorzy: sukcesy egzekucyjne MSP'' | autor = Ministerstwo Skarbu Państwa (autor korporatywny) | autor link = Ministerstwo Skarbu Państwa | data = 2010-11-26 | praca = Strona [[Ministerstwo Skarbu Państwa|MSP]] msp.gov.pl | opublikowany = [[Ministerstwo Skarbu Państwa]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = http://archive.is/uqPlm | zarchiwizowano = 2014-01-16 | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Tam: poz. 1 w tabeli „Zestawienie zaległości dłużników Skarbu Państwa z tytułu zawartych umów prywatyzacyjnych, według stanu na dzień 30.06.2007&nbsp;r. (należności powyżej 1&nbsp;mln&nbsp;zł)”.</ref>
* <ref name="SBŁ-IW_h">{{Cytuj stronę | url = http://iw.lodz.pl/o-instytucie/historia/ | tytuł = ''Historia Instytutu Włókiennictwa'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | rok = 2019 | praca = Strona [[Instytut Włókiennictwa|Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytutu Włókiennictwa]]. iw.lodz.pl > O nas – Historia | opublikowany = [[Instytut Włókiennictwa|Łukasiewicz – Instytut Włókiennictwa]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="SBŁ-IW_k">{{Cytuj stronę | url = http://iw.lodz.pl/kontakt/ | tytuł = ''Kontakt'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | rok = 2019 | praca = Strona [[Instytut Włókiennictwa|Sieci Badawczej Łukasiewicz – Instytutu Włókiennictwa]]. iw.lodz.pl > Kontakt | opublikowany = [[Instytut Włókiennictwa|Łukasiewicz – Instytut Włókiennictwa]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Auchan_2016-03-01">{{Cytuj stronę | url = https://media.auchan.pl/pr/310107/otwarcie-auchan-lodz-brzezinska | tytuł = ''Otwarcie Auchan Łódź Brzezińska'' | autor = Biuro Prasowe Auchan Retail Polska (autor korporatywny) | autor link = | data = 2016-03-01 | praca = Strona sieci [[Auchan]]. auchan.pl > Menu > Auchan i życie się zmienia – O Auchan > Pressroom > Komunikaty prasowe | opublikowany = Auchan Retail Polska | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Gałązka, Michałowicz_2004-10-22">{{Paywall}} {{Cytuj stronę | url = https://lodz.wyborcza.pl/lodz/1,35136,2353248.html?disableRedirects=true | tytuł = ''Dom Mody Adler znika z M1'' | nazwisko = Gałązka | imię = Monika | autor link = | nazwisko2 = Michałowicz | imię2 = Tomasz | autor link2 = | data = 2004-10-22 | praca = Portal „[[Gazeta Wyborcza|Gazety Wyborczej]]”. wyborcza.pl > Łódź > Wiadomości | opublikowany = [[Agora (przedsiębiorstwo)|Agora SA]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Superbrands_Polska_2014">{{Cytuj stronę | url = http://superbrands.pl/wp-content/uploads/2014/06/M1.pdf | tytuł = ''M1 Centrum Handlowe'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | rok = 2014 | miesiąc = czerwiec | praca = Strona Superbrands Polska. superbrands.pl > Klub Superbrands > Album Superbrands – TU > Archiwum marek (2005 – 2018) – 2005–2017| opublikowany = Superbrands. „New Communications” Sp. z o.o. Sp.k. | oznaczenie = | strony = 90 (PDF – 1) | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Źródło stanowi fragment ''Albumu Superbrands 2014''.</ref>
* <ref name="buslodz-linia81">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/64/81 | tytuł = ''Linia 81'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 81 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Uchwała_2594/299/2001">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/samorzad/akty-prawne-i-projekty-aktow-prawnych/akty-prawne/?tx_edgelegalacts_legalacts%5BlegalAct%5D=9190&tx_edgelegalacts_legalacts%5Baction%5D=show&tx_edgelegalacts_legalacts%5Bcontroller%5D=LegalAct | tytuł = ''Uchwała Nr 2594/299/2001 Zarządu Miasta Łodzi z dnia 28 czerwca 2001 r. w sprawie projektowanego cmentarza komunalnego przy ul. Brzezińskiej w Łodzi'' | autor = Zarząd Miasta Łodzi (autor korporatywny) | autor link = | data = 2001-06-28 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Za Zarząd Miasta Łodzi uchwałę podpisał prezydent miasta [[Krzysztof Panas]].</ref>
* <ref name="(MSM)_2011-01-31">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/kolejna-lodzka-nekropolia-powstanie-przy-ul-brzezinskiej/ar/c4-757870 | tytuł = ''Kolejna łódzka nekropolia powstanie przy ul. Brzezińskiej'' | autor = (MSM) | data = 2011-01-31 | praca = Portal „Nasze Miasto” naszemiasto.pl > Łódź > Wiadomości Łódź, Wydarzenia Łódź | opublikowany = [[Polska Press| Polska Press Sp. z o. o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Uwaga: w źródle błędnie podano nazwę ulicy – zamiast Ciupagowej powinna być Listopadowa.</ref>
* <ref name="Zarządzenie_4624/VI/13">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/samorzad/akty-prawne-i-projekty-aktow-prawnych/akty-prawne/?tx_edgelegalacts_legalacts%5BlegalAct%5D=30889&tx_edgelegalacts_legalacts%5Baction%5D=show&tx_edgelegalacts_legalacts%5Bcontroller%5D=LegalAct | tytuł = ''Zarządzenie Nr 4624/VI/13 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 18 lipca 2013 r. uchylające uchwałę Zarządu Miasta Łodzi w sprawie projektowanego cmentarza komunalnego przy ul. Brzezińskiej w Łodzi'' | autor = Prezydent Miasta Łodzi (autor korporatywny) | autor link = | data = 2013-07-18 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Zarządzenie podpisane przez prezydent miasta [[Hanna Zdanowska|Hannę Zdanowską]].</ref>
* <ref name="ZDiT_2006-10-03">{{Cytuj stronę | url = http://zdit.uml.lodz.pl/pl/news/pokaz/410/Zmodernizowano_cig_komunikacyjny_Wojska_Polskiego_Brzeziska_wraz_z_wiaduktem_droga_krajowa_nr_72 | tytuł = ''Zmodernizowano ciąg komunikacyjny Wojska Polskiego – Brzezińska wraz z wiaduktem (droga krajowa nr 72)'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = 2006-10-03 | praca = Strona Zarządu Dróg i Transportu w Łodzi. zdit.uml.lodz.pl > Aktualności | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Jamroz i in._2014">{{Cytuj książkę | nazwisko = Jamroz | imię = Kazimierz | autor link = | nazwisko2 = Budzyński | imię2 = Marcin | autor link2 = | nazwisko3 = Zalewski | imię3 = Andrzej | autor link3 = | nazwisko4 = Żukowska | imię4 = Joanna | autor link4 = | nazwisko5 = Oskarbska | imię5 = Izabela | autor link5 = | tytuł = Miejski Program Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Łodzi na lata 2014 – 2020 | url = http://docplayer.pl/4352435-Miejski-program-poprawy-bezpieczenstwa-ruchu-drogowego-w-lodzi-na-lata-2014-2020.html | inni = | wydanie = | wydawca = | miejsce = [[Gdańsk]] | rok = 2014 | miesiąc = maj | strony = 94 (PDF – 97), poz. 31 | rozdział = Wykaz ulic i skrzyżowań wraz z liczbą wypadków i ich ofiar | adres rozdziału = | autor r = Kazimierz Jamroz i in. | id = | isbn = | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} (Załącznik 1; w tytule tabeli błędnie podano lata 2010–2013 zamiast 2011–2013).</ref>
* <ref name="FPW_2012-07-02">{{Cytuj stronę | url = https://www.skyscrapercity.com/threads/a1-stryk%C3%B3w-tuszyn-wschodnia-obwodnica-%C5%81odzi.1539298/#post-94327685 | tytuł = ''Schemat rozmieszczenia drogowych obiektów inżynierskich w przebiegu projektowanej autostrady A1 na odcinku Stryków – Tuszyn (Wschodnia Obwodnica Łodzi)'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = 2012-07-02 | praca = Strona „Skyscraper City”. scyscrapercity.com > Forums > European Forums > Forum Polskich Wieżowców > Infrastruktura i Technologia > Infrastruktura drogowa > Inwestycje ukończone > [A1] Stryków – Tuszyn (Wschodnia Obwodnica Łodzi) > post #1 | opublikowany = scyscrapercity.com | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} [https://imagizer.imageshack.us/a/img405/9482/boz.png Schemat w powiększeniu].</ref>
* <ref name="FPW_2016-03-14">{{Cytuj stronę | url = https://www.skyscrapercity.com/threads/a1-stryk%C3%B3w-tuszyn-wschodnia-obwodnica-%C5%81odzi.1539298/page-582#post-131382282 | tytuł = ''<nowiki>[</nowiki>A1<nowiki>]</nowiki> Stryków – Tuszyn (Wschodnia Obwodnica Łodzi)'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = 2016-03-14 | praca = Strona „Skyscraper City”. scyscrapercity.com > Forums > European Forums > Forum Polskich Wieżowców > Infrastruktura i Technologia > Infrastruktura drogowa > Inwestycje ukończone > [A1] Stryków – Tuszyn (Wschodnia Obwodnica Łodzi) > post #11 632 | opublikowany = scyscrapercity.com | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Bereszczyński_2013-06-28">{{Cytuj stronę | url = https://dzienniklodzki.pl/protest-mieszkancow-nowosolnej-zablokowali-brzezinska-i-pomorska-zdjeciafilm/ar/932267 | tytuł = ''Protest mieszkańców Nowosolnej. Zablokowali Brzezińską i Pomorską <nowiki>[</nowiki>ZDJĘCIA+FILM<nowiki>]</nowiki>'' | nazwisko = Bereszczyński | imię = Marcin | autor link = | data = 2013-06-28 | praca = Portal „[[Dziennik Łódzki|Dziennika Łódzkiego]]”. dzienniklodzki.pl > Komunikacja | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Magnuszewska_2015-05-22">{{Cytuj stronę | url = https://dzienniklodzki.pl/obwodnica-nowosolnej-kiedy-bedzie-wybudowana/ar/3872209 | tytuł = ''Obwodnica Nowosolnej. Kiedy będzie wybudowana?'' | nazwisko = Magnuszewska | imię = Agnieszka | autor link = | data = 2015-05-22 | praca = Portal „[[Dziennik Łódzki|Dziennika Łódzkiego]]”. dzienniklodzki.pl > Komunikacja > Drogi | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Magnuszewska_2016-03-07">{{Cytuj stronę | url = https://dzienniklodzki.pl/dojazdy-do-a1-i-s14-czy-miasto-dostanie-dofinansowanie-urzednicy-czekaja-na-ruch-ministerstwa/ar/9474693 | tytuł = ''Dojazdy do A1 i S14. Czy miasto dostanie dofinansowanie? Urzędnicy czekają na ruch ministerstwa'' | nazwisko = Magnuszewska | imię = Agnieszka | autor link = | data = 2016-03-07 | praca = Portal „[[Dziennik Łódzki|Dziennika Łódzkiego]]”. dzienniklodzki.pl > Motofakty > Aktualności | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Bressa">{{Cytuj książkę | nazwisko = Bressa | imię = Zbigniew | autor link = | tytuł = Poświata | url = https://www.e-bookowo.pl/imagesdb_ab403680226fe4cb1ede784b221ed684.pdf | inni = | wydanie = I | wydawca = Zbigniew Bressa „Self Publishing” | miejsce = [[Paczków]] | rok = 2019 | strony = 15 (PDF – 16) | rozdział = Spopielałe uczucia | adres rozdziału = | nazwisko r = Bressa | imię r = Zbigniew | autor r link = | seria = | id = | isbn = 978-83-955875-0-4 | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Powieść wydana także w [[E-book|wersji elektronicznej]] w formatach [[EPUB]], [[Mobipocket|MOBI]] i [[Portable Document Format|PDF]].</ref>
* <ref name="Michałowicz_2004-02-28">{{Paywall}} {{Cytuj stronę | url = http://lodz.wyborcza.pl/lodz/1,35136,1937412.html?disableRedirects=true | tytuł = ''Kolastyna zamknęła zakład w Łodzi'' | nazwisko = Michałowicz | imię = Tomasz | autor link = | data = 2004-02-28 | praca = Portal „[[Gazeta Wyborcza|Gazety Wyborczej]]”. wyborcza.pl > Łódź > Wiadomości Łódź | opublikowany = [[Agora (przedsiębiorstwo)|Agora SA]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Parkiet_2011-06-17">{{Cytuj stronę | url = http://www.parkiet.com/Komunikaty-spolek-ESPI-i-EBI/306179930-MIRACULUM-SPOLKA-AKCYJNA-w-upadlosci-ukladowej---Zawarcie-przedwstepnej-umowy-sprzedazy-nieruchomosci.html | tytuł = ''MIRACULUM SPÓŁKA AKCYJNA w upadłości układowej – Zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = 2011-06-17 | praca = Portal „Parkiet”. parkiet.com > Komunikaty spółek ESPI i EBI | opublikowany = Gremi Media S.A. | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="(jed)_2007-05-29">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/lama-w-barze-przy-brzezinskiej/ar/c8-6666257 | tytuł = ''Lama w barze przy Brzezińskiej'' | autor = (jed) | data = 2007-05-29 | praca = Portal „Nasze Miasto”. naszemiasto.pl > Łódź | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="izj_2011-09-28">{{Cytuj stronę | url = http://www.expressilustrowany.pl/artykul/846711,przybywa-zwierzat-w-minizoo-przy-ul-brzezinskiej,id,t.html | tytuł = ''Przybywa zwierząt w minizoo przy ul. Brzezińskiej'' | autor = (izj) | data = 2011-09-28 | praca = Portal „[[Express Ilustrowany|Expressu Ilustrowanego]]”. expressilustrowany.pl > Najważniejsze | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Nowiński_2013-03">{{Cytuj stronę | url = http://panaszonik.blogspot.com/2013/03/wycieczka-nr-155-witkowice.html | tytuł = ''Wycieczka nr 155 „Witkowice”'' | autor = Tadeusz Nowiński (Mr SCOTT) | autor link = | rok = 2013 | miesiąc = marzec | praca = Blog „Mr SCOTT jedzie do... (-:”. panaszonik.blogspot.com > Archiwum bloga – 2013 > marca | opublikowany = Tadeusz Nowiński (mr SCOTT) | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Nowiński_2013-12">{{Cytuj stronę | url = http://panaszonik.blogspot.com/2013/12/wycieczka-nr-227-bartolin-syberia-i.html | tytuł = ''Wycieczka nr 227 „Bartolin, Syberia i Moskwa”'' | autor = Tadeusz Nowiński (Mr SCOTT) | autor link = | rok = 2013 | miesiąc = grudzień | praca = Blog „Mr SCOTT jedzie do... (-:”. panaszonik.blogspot.com > Archiwum bloga – 2013 > grudnia | opublikowany = Tadeusz Nowiński (mr SCOTT) | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="pkt">{{Cytuj stronę | url = https://www.pkt.pl/firma/nowosolna-kopalnia-eurovia-kruszywa-s-a-490250 | tytuł = ''Nowosolna. Kopalnia. Eurovia Kruszywa S.A.'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | rok = | praca = Baza firm pkt.pl. | opublikowany = CS Group Polska S.A. | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Zarządzenie_1577/VII/15">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/files/bip/public/akty_prawne/VII_1577.pdf | tytuł = ''Wykaz kart adresowych gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = 2015-07-24 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = 30 (PDF – 31), poz. 793| język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Załącznik do Zarządzenia Nr 1577/VII/15 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 24 lipca 2015 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie przyjęcia gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi.</ref>
* <ref name="kd_2005-01-25">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/fatalne-skrzyzowanie-rynek-nowosolna-koszmarem-dla/ar/c4-6081717 | tytuł = ''Fatalne skrzyżowanie – Rynek Nowosolna koszmarem dla kierowców...'' | autor = (kd) | data = 2005-01-25 | praca = Portal „Nasze Miasto”. naszemiasto.pl > Łódź | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Uchwała_157/XLIV/2017">{{Cytuj stronę | url = http://radanowosolna.fotovid.pl/files/uchwa-a-nr-157-ws.opinii-dot.-Studium-kierunkow-rozwoju-miasta..pdf | tytuł = ''Uchwała Nr 157/XLIV/2017 z dnia 6.10.2017 Rady Osiedla Nowosolna w sprawie zaopiniowania projektu Studium uwarunkowań i kierunków rozwoju zagospodarowania przestrzennego miasta Łodzi'' | autor = Rada Osiedla Nowosolna (autor korporatywny) | autor link = | data = 2017-10-06 | praca = Strona Rady Osiedla Nowosolna. radanowosolna.fotovid.pl > Uchwały – Kadencja 2014–2018 | opublikowany = Rada Osiedla Nowosolna | oznaczenie = | strony = bn. (PDF – 4) | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Uchwała podpisana przez przewodniczącą Rady Osiedla Nowosolna Ewę Świdzińską.</ref>
* <ref name="Malinowski_2019-08-29">{{Cytuj stronę | url = https://lodz.naszemiasto.pl/koniec-gwiazdzistego-skrzyzowania-w-nowosolnej-bedzie-rondo/ar/c1-7315689 | tytuł = ''Koniec gwiaździstego skrzyżowania w Nowosolnej! Będzie rondo'' | nazwisko = Malinowski | imię = Mirosław | autor link = | data = 2019-08-29 | praca = Portal „Nasze Miasto”. naszemiasto.pl > Łódź > Wiadomości Łódź, Wydarzenia Łódź | opublikowany = [[Polska Press|Polska Press Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Zarządzenie_3397/VIII/20">{{Cytuj stronę | url = https://bip.uml.lodz.pl/files/bip/public/akty_prawne/VIII_3397.pdf | tytuł = ''Gminna ewidencja zabytków miasta Łodzi'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = 2020-02-28 | praca = [[Biuletyn Informacji Publicznej]] Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl > Samorząd > Akty prawne i projekty aktów prawnych > Akty Prawne | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Załącznik do Zarządzenia Nr 3397/VIII/20 Prezydenta Miasta Łodzi z dnia 28 lutego 2020 r. zmieniającego zarządzenie w sprawie przyjęcia gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi.</ref>
* <ref name="PP">{{Cytuj | tytuł=[https://kody.poczta-polska.pl/ Wyszukiwarka kodów pocztowych (Pocztowych Numerów Adresowych)] | praca = Strona [[Poczta Polska|Poczty Polskiej]]. poczta-polska.pl > Znajdź kod pocztowy | opublikowany = [[Poczta Polska|Poczta Polska Spółka Akcyjna]] | data dostępu = 2020-10-31}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia53">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/9/53 | tytuł = ''Linia 53'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 53 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia53A">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/381/53A | tytuł = ''Linia 53A'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 53A | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dębski-linia54">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/linieaut/linia54.htm | tytuł = ''Linia autobusowa 54'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = | rok = 2006 | miesiąc = | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Autobusy – Linie > 54 – więcej informacji | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia64">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/32/64 | tytuł = ''Linia 64'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 64 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia68">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/38/68 | tytuł = ''Linia 68'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 68 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia81bis">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/65/81bis | tytuł = ''Linia 81bis'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 81bis | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia87">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/75/87 | tytuł = ''Linia 87'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 87 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia88">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/76/88 | tytuł = ''Linia 88'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 88 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="MPK_506_2006-04-10">{{Cytuj stronę | url = http://www.mpk.lodz.pl/rozklady/wholemessage.jsp?articleId=1196 | tytuł = ''Komunikat 506'' | autor = MPK – Łódź (autor korporatywny) | autor link = Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź | data = 2006-04-10 | praca = Strona [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź]]. mpk.lodz.pl > Zmiany rozkładów > Archiwum komunikatów | opublikowany = [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="MPK_2008-03-29">{{Cytuj stronę | url = http://www.mpk.lodz.pl/rozklady/wholemessage.jsp?articleId=2301 | tytuł = ''Trasy linii autobusowych'' | autor = MPK – Łódź (autor korporatywny) | autor link = Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź | data = 2008-03-29 | praca = Strona [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź]]. mpk.lodz.pl > Zmiany rozkładów > Archiwum komunikatów | opublikowany = [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="MPK_120/12_2012-10-15">{{Cytuj stronę | url = http://www.mpk.lodz.pl/rozklady/wholemessage.jsp?articleId=6917 | tytuł = ''Komunikat 120/12'' | autor = MPK – Łódź (autor korporatywny) | autor link = Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź | data = 2012-10-15 | praca = Strona [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź]]. mpk.lodz.pl > Zmiany rozkładów > Archiwum komunikatów | opublikowany = [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia88A">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/77/88A | tytuł = ''Linia 88A'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 88A | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia94">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/86/94 | tytuł = ''Linia 94'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Zwykłe > 94 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dębski-linia352">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/linieaut/linia352.htm | tytuł = ''Linia autobusowa pospieszna 352'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = 2008-05-25 | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Autobusy – Linie > 352 – więcej informacji | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-linia352">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/128/352 | tytuł = ''Linia 352'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Wszystkie linie > 352 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dębski-linia251_black">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/linieaut/linia251.htm | tytuł = ''Linia autobusowa 251 (podmiejska)'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = 2012-01-08 | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Autobusy – Linie > 251 (oznaczenie w kolorze czarnym) – więcej informacji | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dębski-linia255_black">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/linieaut/linia255.htm | tytuł = ''Linia autobusowa 255 (podmiejska)'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = 2012-01-08 | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Autobusy – Linie > 255 (oznaczenie w kolorze czarnym) – więcej informacji | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dębski-linia264">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/linieaut/linia264.htm | tytuł = ''Linia autobusowa 264 (podmiejska)'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = 2008-06-25 | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Autobusy – Linie > 264 – więcej informacji | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dębski-linia251_red">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/linieaut/linia251posp.htm | tytuł = ''Linia autobusowa 251 (podmiejska, pospieszna)'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = 2008-05-22 | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Autobusy – Linie > 251 (oznaczenie w kolorze czerwonym) – więcej informacji | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Dębski-linia255_red">{{Cytuj stronę | url = http://mkmlodz.webd.pl/linieaut/linia255posp.htm | tytuł = ''Linia autobusowa 255 (podmiejska, pospieszna)'' | nazwisko = Dębski | imię = Wojciech | autor link = | data = 2008-05-22 | praca = Łódzkie tramwaje i autobusy. Strona poświęcona historii komunikacji miejskiej w Łodzi i okolicach. mkmlodz.webd.pl > Autobusy – Linie > 255 (oznaczenie w kolorze czerwonym) – więcej informacji | opublikowany = Wojciech Dębski | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="buslodz-liniaN7">{{Cytuj stronę | url = http://buslodz.pl/linia/153/N7 | tytuł = ''Linia N7'' | nazwisko = Hyży | imię = Włodzimierz | autor link = | nazwisko2 = Fortecki | imię2 = Waldemar | autor link2 = | rok = 2005–2018 | praca = Strona „BUSLODZ.PL4. Łódzkie autobusy i tramwaje”. buslodz.pl > Linie – Nocne > N7 | opublikowany = BUSLODZ.PL – Łódzkie autobusy i tramwaje | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="MPK_125/17_2017-07-01">{{Cytuj stronę | url = http://www.mpk.lodz.pl/rozklady/wholemessage.jsp?articleId=16894 | tytuł = ''Komunikat 125/17'' | autor = MPK – Łódź (autor korporatywny) | autor link = Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź | data = 2017-07-01 | praca = Strona [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź]]. mpk.lodz.pl > Zmiany rozkładów > Archiwum komunikatów | opublikowany = [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="MPK_472_2005-12-15">{{Cytuj stronę | url = http://www.mpk.lodz.pl/rozklady/wholemessage.jsp?articleId=1081 | tytuł = ''Komunikat 472'' | autor = MPK – Łódź (autor korporatywny) | autor link = Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź | data = 2005-12-15 | praca = Strona [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź]]. mpk.lodz.pl > Zmiany rozkładów > Archiwum komunikatów | opublikowany = [[Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – Łódź|MPK – Łódź Sp. z o.o.]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Frikobusy-CH_M1">{{Cytuj stronę | url = http://frikobusy.pl/trasy/1/real-ch-m1 | tytuł = ''CH M1 Łódź'' | nazwisko = Gołaszewicz (red.) | imię = Michał | autor link = | nazwisko2 = Luc (red.) | imię2 = Jakub | autor link2 = | nazwisko3 = Matuszewski (red.) | imię3 = Karol | autor link3 = | rok = 2006–2017 | praca = Strona Frikobusy.pl. Rozkłady jazdy autobusów bezpłatnych w Łodzi. frikobusy.pl | opublikowany = Frikobusy – autobusy bezpłatne w Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = https://web.archive.org/web/20160118151349/http://frikobusy.pl/trasy/1/real-ch-m1 | zarchiwizowano = 2016-01-18 | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Frikobusy_2013-01-29">{{Cytuj stronę | url = http://frikobusy.pl/komunikat/64/2013-02-02-zmiana-kursowania-linii-m1-baluty-oraz-dodatkowe-kursy-autobusu-m1-na-liniach-podmiejskich | tytuł = ''2013-02-02 Zmiana kursowania linii M1 BAŁUTY oraz dodatkowe kursy autobusu M1 na liniach podmiejskich'' | nazwisko = Luc | imię = Jakub | autor link = | data = 2013-01-29 | praca = Strona Frikobusy.pl. Rozkłady jazdy autobusów bezpłatnych w Łodzi. frikobusy.pl > Archiwum komunikatów > 2013 | opublikowany = Frikobusy – autobusy bezpłatne w Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Frikobusy_2015-09-10">{{Cytuj stronę | url = http://frikobusy.pl/komunikat/151/2015-09-12-zmiany-w-kursowaniu-linii-bezplatnych-do-ch-m1 | tytuł = ''2015-09-12 Zmiany w kursowaniu linii bezpłatnych do CH M1'' | nazwisko = Luc | imię = Jakub | autor link = | data = 2015-09-10 | praca = Strona Frikobusy.pl. Rozkłady jazdy autobusów bezpłatnych w Łodzi. frikobusy.pl > Archiwum komunikatów > 2015 | opublikowany = Frikobusy – autobusy bezpłatne w Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Frikobusy-B">{{Cytuj stronę | url = http://frikobusy.pl/rozklady/show/id/37/id_kierunek/26 | tytuł = ''CH M1 Łódź. Brzeziny'' | nazwisko = Gołaszewicz (red.) | imię = Michał | autor link = | nazwisko2 = Luc (red.) | imię2 = Jakub | autor link2 = | nazwisko3 = Matuszewski (red.) | imię3 = Karol | autor link3 = | rok = 2006–2017 | praca = Strona Frikobusy.pl. Rozkłady jazdy autobusów bezpłatnych w Łodzi. frikobusy.pl > Rozkłady – CH M1 Łódź > Kierunek: Brzeziny | opublikowany = Frikobusy – autobusy bezpłatne w Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = https://web.archive.org/web/20160712030825/http://frikobusy.pl/rozklady/show/id/37/id_kierunek/26 | zarchiwizowano = 2016-07-12 | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Frikobusy_2020-05-06">{{Cytuj stronę | url = http://frikobusy.pl/komunikat/198/2020-04-18-likwidacja-linii-bezplatnych-do-ch-m1 | tytuł = ''2020-04-18 Likwidacja linii bezpłatnych do CH M1'' | nazwisko = Luc | imię = Jakub | autor link = | data = 2020-05-06 | praca = Strona Frikobusy.pl. Rozkłady jazdy autobusów bezpłatnych w Łodzi. frikobusy.pl > Archiwum komunikatów > 2020 | opublikowany = Frikobusy – autobusy bezpłatne w Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Frikobusy_2011-06-06">{{Cytuj stronę | url = http://frikobusy.pl/komunikat/23/2011-06-06-likwidacja-linii-m1-widzew-i-zmiana-rozkladu-linii-m1-zgierz | tytuł = ''2011-06-06 Likwidacja linii M1 Widzew i zmiana rozkładu linii M1 Zgierz'' | nazwisko = Gołaszewicz | imię = Michał | autor link = | data = 2011-06-06 | praca = Strona Frikobusy.pl. Rozkłady jazdy autobusów bezpłatnych w Łodzi. frikobusy.pl > Archiwum komunikatów > 2011 | opublikowany = Frikobusy – autobusy bezpłatne w Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Frikobusy-S">{{Cytuj stronę | url = http://frikobusy.pl/rozklady/show/id/21/id_kierunek/24 | tytuł = ''CH M1 Łódź. Stryków'' | nazwisko = Gołaszewicz (red.) | imię = Michał | autor link = | nazwisko2 = Luc (red.) | imię2 = Jakub | autor link2 = | nazwisko3 = Matuszewski (red.) | imię3 = Karol | autor link3 = | rok = 2006–2017 | praca = Strona Frikobusy.pl. Rozkłady jazdy autobusów bezpłatnych w Łodzi. frikobusy.pl > Rozkłady – CH M1 Łódź > Kierunek: Stryków | opublikowany = Frikobusy – autobusy bezpłatne w Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = https://web.archive.org/web/20160712030812/http://frikobusy.pl/rozklady/show/id/21/id_kierunek/24 | zarchiwizowano = 2016 -07-12 | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Frikobusy_2014-07-19">{{Cytuj stronę | url = http://frikobusy.pl/komunikat/109/2014-07-12-zawieszenie-linii-real-ch-m1-zgierz | tytuł = ''2014-07-12 Zawieszenie linii REAL CH M1 ZGIERZ'' | nazwisko = Gołaszewicz | imię = Michał | autor link = | data = 2014-07-19 | praca = Strona Frikobusy.pl. Rozkłady jazdy autobusów bezpłatnych w Łodzi. frikobusy.pl > Archiwum komunikatów > 2014 | opublikowany = Frikobusy – autobusy bezpłatne w Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Pilichowski">{{Cytuj książkę | nazwisko = Pilichowski (red.) | imię = Czesław | autor link = Czesław Pilichowski | tytuł = Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny | url = | inni = [[Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu|Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce]]. [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa]] | wydanie = | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN|Państwowe Wydawnictwo Naukowe]] | miejsce = [[Warszawa]] | rok = 1979 | strony = 300 | kolumny = 2 | id = | isbn = 83-01-00065-1 | oclc = 5709074 | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Abramowicz">{{Cytuj książkę | nazwisko = Żelazko (red.) | imię = Joanna | autor link = | tytuł = Rok 1945 w Łodzi. Studia i szkice | url = | inni = | wydanie = I | wydawca = [[Instytut Pamięci Narodowej|Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu]] | miejsce = [[Łódź]] | rok = 2008 | strony = 149–169 | rozdział = Obóz pracy Sikawa w roku 1945 i w latach późniejszych | adres rozdziału = | nazwisko r = Abramowicz | imię r = Sławomir | autor r link = | tom = | tytuł tomu = | część = | tytuł części = | seria = | id = | isbn = 978-83-925820-6-9 | oclc = 316492105 | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="ZK_1">{{Cytuj stronę | url = https://www.sw.gov.pl/strona/opis-zaklad-karny-nr-1-w-lodzi | tytuł = ''Opis jednostki'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = | rok = 2016–2018 | praca = Strona [[Służba Więzienna|Służby Więziennej]]. sw.gov.pl > Informacje o jednostkach – OISW Łódź > Jednostki podległe – Zakład Karny Nr 1 w Łodzi > Opis jednostki | opublikowany = [[Służba Więzienna]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}}</ref>
* <ref name="Wieczorek, Żukrowska">{{Cytuj stronę | url = http://www.bicc.de/bases/data/poland/rusbase.html | tytuł = ''Russian Military Base Closures in Poland'' | nazwisko = Wieczorek | imię = Paweł | autor link = | nazwisko2 = Żukrowska | imię2 = Katarzyna | autor link2 = Katarzyna Żukrowska | data = 2002-04-16 | praca = Strona Bonn International Center for Conversion| opublikowany = Bonn International Center for Conversion | oznaczenie = | strony = | język = en | archiwum = http://web.archive.org/web/20030816210411/http://www.bicc.de/bases/data/poland/rusbase.html | zarchiwizowano = 2003-08-16 | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Artykuł napisany na zamówienie BICC w 1996 r. Tam: w końcowej części sekcji ''Detailed characteristics of the individual properties'' – Province of _ód_ (nazwa lokalizacji podana błędnie: Nowosolina zamiast Nowosolna).</ref>
* <ref name="Czulicki">{{Cytuj stronę | url = https://www.bbn.gov.pl/ftp/dok/1945-1993.pdf | tytuł = ''Wybrane aspekty pobytu Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej w Polsce w latach 1945–1993'' | nazwisko = Czulicki | imię = Maciej | autor link = | data = 2014-12-11 | praca = Strona [[Biuro Bezpieczeństwa Narodowego|Biura Bezpieczeństwa Narodowego]]. bbn.gov.pl > Prace Biura – Publikacje > Analizy, Raporty i Notatki BBN | opublikowany = [[Biuro Bezpieczeństwa Narodowego]] | oznaczenie = | strony = 44 | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =}} Tam: Nowosolna.</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Baranowski (red.) | imię = Bohdan | autor link = Bohdan Baranowski | nazwisko2 = Fijałek (red.) | imię2 = Jan | autor link2 = Jan Fijałek | nazwisko3 = Rosin (red.) | imię3 = Ryszard | autor link3 = Ryszard Rosin | tytuł = Łódź. Dzieje miasta | url = | inni = | wydanie = I | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN|Państwowe Wydawnictwo Naukowe]] | miejsce = [[Warszawa]] – [[Łódź]] | rok = 1980 | strony = 112 | rozdział = Łódź i okolice od końca XVI do końca XVIII w. Łódź. Zabudowa i ludność | adres rozdziału = | nazwisko r = Baranowski | imię r = Bohdan | autor r link = Bohdan Baranowski | tom = I | tytuł tomu = Do 1918 r. | część = pierwsza | tytuł części = Dzieje Łodzi do początku XIX w. | id = | isbn = 83-01-02161-6 | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = tak}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.log.lodz.pl/modgikwww/pl/Leksykon/B.aspx#BRZEZINSKA | tytuł = ''Brzezińska'' <nowiki>[</nowiki>hasło<nowiki>]</nowiki> | nazwisko = Bieńkowska | imię = Danuta | nazwisko2 = Umińska-Tytoń | imię2 = Elżbieta | praca = Słownik nazewnictwa miejskiego Łodzi | opublikowany = Łódzki Ośrodek Geodezji | data dostępu = 2020-10-31 | odn ={{odn/id|Bieńkowska, Umińska-Tytoń}}}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Suliborski (red.) | imię = Andrzej | autor link = | nazwisko2 = Wójcik (red.) | imię2 = Marcin | autor link2 = | tytuł = Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki | url = | inni = | wydanie = | wydawca = [[Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego]] | miejsce = [[Łódź]] | rok = 2014 | strony = 110, 112 (PDF – 4, 6) | kolumny = | rozdział = Czynniki i mechanizmy kształtowania dysproporcji w przestrzeni miejskiej Łodzi. Dysproporcje w rozwoju systemu przyrodniczego Łodzi | adres rozdziału = http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/27150/107-126%20Dmochowska%e2%80%90Dudek%20K.%2c%20Majecka%20A._Dysproporcje.pdf?sequence=4&isAllowed=y | nazwisko r = Dmochowska-Dudek | imię r = Karolina | autor r link = | nazwisko2 r =Majecka | imię2 r = Aleksandra | autor r2 link = | seria = | id = | isbn = 978-83-7969-240-8 | oclc = | lccn = | doi = 10.18778/7969-240-8.06 | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = tak}}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Grzegorczyk (red. nacz.) | imię = Arkadiusz | autor = | autor link = | tytuł = Ilustrowana encyklopedia historii Łodzi (suplement historyczny miesięcznika „Piotrkowska 104”) | url = https://uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/wydawnictwa-o-lodzi/ilustrowana-encykopedia-historii-lodzi/ | czasopismo = Piotrkowska 104 | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = Zeszyty 1, 11 i 12 | wydanie = | strony = I/14 (14, PDF – 15), kol. 2; XI/26 (318, PDF – 27), kol. 2; XII/11 (329, PDF – 11), kol. 2| rok = 2010 | odpowiedzialność = Arkadiusz Grzegorczyk (red. nacz.) | wydawca = Urząd Miasta Łodzi – Biuro Analiz Medialnych i Wydawnictw | miejsce = Łódź | issn = 1731-092X | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = tak}}
* {{Cytuj stronę | url = http://mak.wimbp.lodz.pl/index.php/bazy-bibliograficzne/ulice-lodzi.html | tytuł = ''Brzezińska'' <nowiki>[</nowiki>hasło<nowiki>]</nowiki> | nazwisko = Horodecki (red.) | imię = Adam | autor = | autor link = | rok = 2019 | praca = Bazy on-line WBP im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi. Baza: Ulice Łodzi. mak.wimbp.lodz.pl > Bazy bibliograficzne – Ulice Łodzi | opublikowany = [[Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi|WBP w Łodzi]] | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn ={{odn/id|Horodecki (red.)|2019}}}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Kobojek | imię = Grażyna | autor link = | tytuł = Łódź – Kalendarium XX wieku | url = | wydanie = I | wydawca = „Piątek Trzynastego” Wydawnictwo | miejsce = [[Łódź]] | rok = 2005 | strony = 15, 108, 248 | seria = | id = | isbn = 83-7415-060-2 | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Liszewski (red. nacz.) | imię = Stanisław | autor link = Stanisław Liszewski | nazwisko2 = Dzieciuchowicz | imię2 = Jerzy | tytuł = Atlas miasta Łodzi (suplement 2) | url = http://mapa.lodz.pl/index.php?strona=atlas | wydanie = I | wydawca = Urząd Miasta Łodzi. Łódzki Ośrodek Geodezji | miejsce = [[Łódź]] | rok = 2012 | strony = LXI/1–2 | kolumny = | rozdział = Relikty osadnictwa przedprzemysłowego i dziewiętnastowiecznego w planie współczesnej Łodzi | adres rozdziału = http://www.mapa.lodz.pl/mapa/atlas/sup2/P-61.pdf |nazwisko r = Koter | imię r = Marek | autor r link = Marek Koter | isbn = 978-83-901168-2-2 | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn =tak}} Mapa 2: ''Relikty kolonii olęderskich i pruskich oraz innych osad z końca XVIII i początków XIX w.'' (wraz z opisem). Mapa 4: ''Struktura prawno-własnościowa obszaru Łodzi według stanu z przełomu XVIII i XIX w.'' (wraz z opisem).
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Liszewski (red.) | imię = Stanisław | autor link = Stanisław Liszewski | tytuł = Atlas miasta Łodzi | url = http://www.mapa.lodz.pl/index.php?strona=atlas | wydanie = I | wydawca = [[Łódzkie Towarzystwo Naukowe]]. Urząd Miasta Łodzi. Wydział Geodezji, Katastru i Inwentaryzacji | miejsce = [[Łódź]] | rok = 2002 | strony = III/1–2 | kolumny = | rozdział = Łódź w czasach wczesnodziejowych oraz w tzw. okresie rolniczym (od pradziejów do początku XIX w.) | adres rozdziału = http://www.mapa.lodz.pl/mapa/atlas/P-03.pdf | nazwisko r = Koter | imię r = Marek | autor r link = Marek Koter | nazwisko2 r = Zawilski | imię2 r = Paweł | autor r2 link = | nazwisko3 r = Grabarczyk | imię3 r = Tadeusz | autor r3 link = Tadeusz Grabarczyk (historyk) | id = | isbn = 83-87749-49-4 | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = {{odn/id|Koter, Zawilski i Grabarczyk|2002}}}} Mapy 3. – ''Łódź rolnicza. Hipotetyczne położenie i układ przestrzenny wsi Łodzia w XIV w.'' – i 4. – ''Łódź rolnicza. Układ urbanistyczny miasta w okresie tzw. Łodzi rolniczej (pocz. XV – pocz. XIX w.)''.
* {{Cytuj stronę | url = http://gis2.mapa.lodz.pl/Ogolna/default.aspx | tytuł = ''Łódzki Internetowy System Informacji o Terenie – InterSIT. Mapa ogólna Łodzi'' | nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | rok = 2013 | praca = Strona InterSIT. gis2.mapa.lodz.pl > Mapa ogólna Łodzi (wersja niewymagająca wtyczek) | opublikowany = Łódzki Ośrodek Geodezji. Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = {{odn/id|''InterSIT. Mapa ogólna Łodzi''|2013}}}} (Wymagane włączenie w panelu bocznym wyświetlania warstwy System Informacji Miejskiej).
* {{Cytuj stronę | url = http://uml.lodz.pl/files/public/uploads/Wykaz_tras_z_uzasadnieniami_-_Lodz_Laczy__od_1.12.2017_.pdf | tytuł = ''Łódź łączy. Wykaz tras z uzasadnieniami'' | data = 2017-12-01 | rok = 2017 | praca = Strona Urzędu Miasta Łodzi. uml.lodz.pl > Dla mieszkańców > Transport i komunikacja > Pasażer > Wykaz tras z uzasadnieniem | opublikowany = Urząd Miasta Łodzi | oznaczenie = | strony = 7–8, 11–12, 17, 27 | język = | archiwum = | zarchiwizowano = | id = | cytat = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = {{odn/id|''Łódź łączy. Wykaz tras...''|2017}}}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Pawlak | imię = Wacław | autor link = | tytuł = Na łódzkim bruku 1901–1918 | url = | wydanie = I | wydawca = [[Wydawnictwo Łódzkie]] | miejsce = [[Łódź]] | rok = 1986 | strony = 114–115 | rozdział = Rok 1909 | nazwisko r = Pawlak | imię r = Wacław | autor r link = | seria = | id = | isbn = 83-218-0462-4 | oclc = | lccn = | doi = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = tak}}
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Wiercińska | imię = Anna | autor link = | tytuł = Cmentarze łódzkie na tle rozwoju ludnościowego i przestrzennego miasta | url = http://sgph.geo.uni.lodz.pl/uploads/files/t1/10-Wiercinska.pdf | czasopismo = [[Studia z Geografii Politycznej i Historycznej]] | adres czasopisma = http://sgph.geo.uni.lodz.pl/ | oznaczenie = | wolumin = Tom 1 | wydanie = | numer = | strony = 210–211, 213–214, 218 (PDF – 4–5, 7–8, 12) | rok = 2012 | odpowiedzialność = Andrzej Rykała (red. nacz.) | wydawca = [[Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego]] | miejsce = [[Łódź]] | issn = 2300-0562 | doi = | doietykieta = | pmid = | pmc = | oclc = | bibcode = | arxiv = | jstor = | id = | cytat = | język = | data dostępu = 2020-10-31 | odn = tak}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{YouTube|d4Q_o5wpyAU|Unikalne skrzyżowanie ulicy Brzezińskiej w Nowosolnej (widziane z lotu ptaka), listopad 2018 roku}} (czas trwania: 1 min 16 s)
 
[[Kategoria:Ulice w Łodzi|Brzezińska]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Ulica_Brzezińska_w_Łodzi”