Józef Łepkowski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Przypisy: linki zewnętrzne, drobne techniczne, źródła/przypisy
PG (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 40:
W roku 1849 władze pruskie za działalność polonizacyjną zmusiły Łepkowskiego do opuszczenia tego regionu, wtedy badacz wrócił do [[Kraków|Krakowa]], gdzie został powołany na członka Miejskiej Komisji rewindykującej tytuły własności dla majątku miasta. Był to również czas kiedy to Józef Łepkowski na nowo zaczął zajmować się ochroną [[zabytek|zabytków]]. Zaraz po przyjeździe do Krakowa razem z [[Józef Jerzmanowicki|Józefem Jerzmanowickim]] penetrował okolice [[Krosno|Krosna]] oraz [[Jasło|Jasła]], natomiast zebrany tam materiał został opracowany i opublikowany w latach następnych. W 1850 r. w [[Kraków|Krakowie]] ukazała się jego rozprawa pt. „Kalwaria Zebrzydowska i jej okolice pod względem dziejowym i archeologicznym”. W tym samym roku architekt miejski Karol Kremer w ramach „Towarzystwa naukowego” powołał wydział archeologiczny, którego skład wszedł m.in. Józef Łepkowski. Rok 1850 był również ważny, ponieważ wybuchł wtedy w [[Kraków|Krakowie]] wielki [[Pożar Krakowa w 1850 roku|pożar]], doprowadzając do zniszczenia cennych [[zabytek|zabytków]] miasta, wydarzenie to miało niemały wpływ na dalszą naukową działalność badacza w ramach ich ochrony, publikował on wtedy rozprawy o [[zabytek|zabytkach]] Krakowa w czasopismach krakowskich, lwowskich, warszawskich i wileńskich. Rok później Łepkowski został mianowany przewodniczącym Komisji Restauracji Pomników i zaproponował Towarzystwu Naukowemu wykonanie mapy archeologicznej dla ułatwienia inwentaryzacji i opieki nad zabytkami na terenie kraju.
 
W uznaniu działalności badacza w 1852 powołano Łepkowskiego na członka Towarzystwa Naukowego Krakowskiego i zlecono mu zinwentaryzowanie zbiorów przy Bibliotece [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]]. Między 1856 a 1857 rokiem odbył on w celach naukowych podróż po krajach niemieckich oraz Francji, co było źródłem inspiracji do napisania rozprawy pt. „Broń sieczna w ogóle i w Polsce uważana archeologicznie”. W roku 1857 został przewodniczącym komisji wyłonionej z Oddziału [[Archeologia|Archeologii]] do oddzielenia kolekcji Towarzystwa od zbiorów uniwersyteckich, prace ukończono w roku 1864 zaś Muzeum Towarzystwa zostało przeniesione do nowej siedziby już w 1861 roku (chociaż wtedy nie była jeszcze ukończona). W 1857 roku [[Wileńska Komisja Archeologiczna]] połączona z [[Muzeum Starożytności w Wilnie]] mianowała Józefa Łepkowskiego swym członkiem rzeczywistym.<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Kronika miejscowa i zagraniczna |czasopismo = Czas |data = 7 kwiecień 1857 |numer = 79 |miejsce = Kraków |s = 3 |url = http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=22133&from=publication}}</ref> W lutym 1858 r. został jednym z członków komitetu do organizacji [[Wystawa starożytności i zabytków sztuki w Krakowie|Wystawy Starożytności]], którą miało przygotować Towarzystwo. W latach 1862 – 1870 Józef Łepkowski piastował funkcje wiceprezesa Oddziału Archeologii i Sztuk Pięknych, forsował wtedy poglądy, iż do głównych zadań stawianych przed archeologią jest konserwacja i opieka nad zabytkami. W latach sześćdziesiątych XIX wieku obok sprawowanych stanowisk badacz ten wyróżniał się ogromem pracy indywidualnej, uratował wiele zbytków i przeprowadził wiele badań wykopaliskowych na terenach całej Polski, którym poświęcił wielką liczbę rozpraw naukowych.
 
W roku 1863 Józef Łepkowski habilitował się na Uniwersytet [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie JagiellońskimwJagiellońskim]] w zakresie archeologii średniowiecznej z zastosowaniem do zabytków słowiańskich i polskich. Dwa lata później otrzymał tytuł doktora [[filozofia|filozofii]] oraz jako docent prywatny prowadził wykłady z historii sztuki średniowiecznej. W październiku 1866 został mianowany profesorem nadzwyczajnym i w tym samym roku zaczął organizować Gabinet Archeologiczny przy Uniwersytecie, oddając na jego potrzeby własne zbiory. Początkowo działalność Gabinetu była mocno ograniczona finansowo oraz brakiem odpowiedniego miejsca (dopiero w 1871 roku badacz uzyskał stały lokal na parterze ówczesnej [[Biblioteka Jagiellońska|Biblioteki Jagiellońskiej]], przyznany mu przez Senat uczelni). Gabinet Archeologiczny za życia Łepkowskiego stał się jednym z najważniejszych ośrodków naukowych ówczesnej polskiej [[archeologia|archeologii]], wzbudzał również znaczne zainteresowanie wśród badaczy zagranicznych.
 
W 1875 roku badacz został mianowany profesorem zwyczajnym archeologii, dzięki czemu na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] powstała pierwsza na ziemiach polskich katedra specjalizująca się w tej dziedzinie naukowej, natomiast Łepkowskiemu otworzono drzwi do dalszej kariery badawczej. W latach 1877-78 był Dziekanem Wydziału Filozoficznego, a w roku akademickim 1885/86 Rektorem UJ. Równocześnie (dzięki staraniom [[Jan Matejko|Jana Matejki]]) został powołany na stanowisko docenta w [[Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie|Szkole Sztuk Pięknych]], w której prowadził w latach 1877-91 wykłady z historii sztuki. W roku 1876 badacz został mianowany rządowym konserwatorem zabytków sztuki dla miasta [[Kraków|Krakowa]], przyczynił się tutaj do restauracji wielu zabytków, dzięki jego staraniom krypcie pod kościołem Św. Michała na Skałce zostały pochowane prochy [[Jan Długosz|Długosza]] w 400. rocznicę śmierci wielkiego kronikarza.
Linia 59:
 
== Bibliografia ==
#* S. Nosek, Zarys historii badań archeologicznych w Małopolsce, Ossolineum 1967
#* J. Kostrzewski, Dzieje polskich badań prahistorycznych, Poznań 1949
#* A. Abramowicz, Historia archeologii polskiej XIX i XX wiek, Warszawa – Łódź 1991
 
== Linki zewnętrzne ==