|
|wikispecies=Saxegothaea conspicua
}}
'''''Saxegothaea conspicua''''' ([[John Lindley|Lindl.]]) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] niewielkiego, wolno rosnącego wiecznie zielonego [[drzewo|drzewa]], lubczęsto [[krzew]]uteż o krzaczastym pokroju, należącego do rodziny [[zastrzalinowate|zastrzalinowatych]]. Jedyny przedstawiciel [[takson monotypowy|monotypowego]] rodzaju '''''Saxegothaea'''''. Występuje uw podnóżapołudniowym [[Chile]] i południowo-zachodniej [[Argentyna|Argentynie]]. zachodnichRośnie Andówtam w wilgotnych [[ChileWilgotne lasy strefy umiarkowanej|lasach deszczowych]]<ref name=philips>{{cytuj książkę|autor=Roger Philips, Martyn Rix|tytuł=The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs |wydawca=Macmillan |miejsce=London |data=2002 |strony=22 |isbn=0333730038}}</ref>, w tym także w lasach z ''[[Nothofagus dombeyi]],'' ''[[Drimys winteri]]'' i ''[[ArgentynaPodocarpus nubigena]]''<ref name=cutler>{{Cytuj książkę |Argentynie autor = Tonny Russel, Catherine Cutler, Martin Walters| tytuł = Ilustrowana Encyklopedia Drzew Świata| wydawca = Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych | miejsce = [[Kraków]]| rok = 2008 | strony = 99, 283| isbn = 97883242-0842-5| język =pl}}</ref>. Drzewa te dostarczają cenionego drewna<ref name=cutler/> i uprawiane są jako ozdobne, aczkolwiek tylko w łagodnym, wilgotnym klimacie<ref name=philips/><ref name=cutler/>.
Nazwa rodzaju upamiętnia [[Albert (książę Wielkiej Brytanii i Irlandii)|Księcia Alberta]] (1819–1861) nawiązując do jego niemieckiej tytulatury (''Franz August Carl Albert Emmanuel von Sachsen-Coburg und Gotha'')<ref name=philips/>.
== Morfologia ==
[[Plik:Saxegothaea conspicua Alerce Andino 2.jpg|thumb|left|Dorosłe drzewo w Chile]]
; Pokrój: Na naturalnych stanowiskach korona smukła, stożkowa. W uprawie bardziej rozłożyste<ref name=cutler/>. W naturze osiąga do 30 m wysokości, ale w uprawie tylko do 20 m. Często ma też pokrój krzewiasty<ref name=philips/>. Kora ciemnobrązowa, łuszczy się pasami odsłaniając jaśniejsze, czerwonobrązowe miejsca. Boczne gałązki zwisają<ref name=philips/>.
; [[Liść|Liście]]: Równowąskie Zimozielone, równowąskie, kłujące , zwykle wygięte<ref name=philips/>. Długości od 1,5 do 3 cm i szerokości 2 mm. Od góry ciemnozielone, od spodu dwaz dwoma białebiałymi paskipaskami. ▼; [[Pień]]: Osiąga wysokość 12–20 m i 1 m średnicy.
; [[Kwiat]]y: Męskie skupione w drobne, kotkowate kwiatostany barwy fioletowobrązowej, wyrastające parami u nasady igieł. Kwiaty żeńskie rozwijają się na końcach [[krótkopęd]]ów w postaci niewielkich szyszek z łuskami rozpostartymi i zagiętymi<ref name=philips/>.
; [[Kora]]: W kolorze purpurowo-brązowym. Łuszczy się pasami
; [[Szyszka|Szyszki]]: W trakcie dojrzewania łuski nasienne kwiatostanów żeńskich mięśnieją i zrastają się w kulistawe szyszki osiągające ok. 1 cm długości<ref name=philips/>.
▲; [[Liść|Liście]]:Równowąskie, kłujące. Długości od 1,5 do 3 cm i szerokości 2 mm. Od góry ciemnozielone, od spodu dwa białe paski.
; [[kwiat pręcikowy|Kwiat męski]]: W kątach igieł, na dolnej stronie pędu.
; [[kwiat słupkowy|Kwiat żeński]]: Na końcach pędów. Niebieskozielone, złożone z wielu dachówkowatych łusek z kolczastymi wyrostkami.
; [[Szyszka|Szyszki]]: Zaokrąglone, średnicy 1–2 cm złożone z 15-20 zrośniętych u podstawy, łusek z których 2-4 są płodne. Łuski posiadają kolczaste, sterczące końcówki. Każda płodna łuska posiada jedno kuliste nasiono, które ma 3 mm średnicy i znajduje się w mięsistej osłonce.
== Pochodzenie ==
Występuje często razem z ''[[Nothofagus dombeyi]],'' ''[[Drimys winteri]]'' i ''[[Podocarpus nubigena]]''.
== Systematyka ==
Jeden z rodzajów rodziny [[zastrzalinowate]] ''Podocarpaceae''. W niektórych ujęciach bywa wyodrębniany do własnej rodziny ''Saxegothaeaceae''<ref name="grin">{{Cytuj stronę | url = https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus?id=10789 | tytuł = Genus: Saxegothaea Lindl. | praca = Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) | opublikowany = USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System | data dostępu = 2020-12-03}}</ref>.
; Pozycja rodziny według Compleat Botanica<ref name=Crescent>{{cytuj stronę |url=http://web.archive.org/web/20040620220809/http://www.crescentbloom.com/Plants/Familia/P/Podocarpaceae.htm |rok= |tytuł=Podocarpaceae | autor=Crescent Bloom |opublikowany=The Compleat Botanica | data dostępu=11 listopada 2008|język=en}}</ref>:
Gromada [[nagonasienne]] (''Pinophyta'' Cronquist, Takht. & Zimmerm. ex Reveal), podgromada [[nagonasienne drobnolistne]] (''Pinophytina'' Cronquist, Takht. & Zimmerm. ex Reveal), klasa [[iglaste]] (''Pinopsida'' Burnett), podklasy ''Pinidae'' Cronquist Takht. & Zimmerm., rzędu [[zastrzalinowce]] ''Podocarpales'' Pulle ex Reveal, rodzina zastrzalinowate ''Podocarpaceae'' Endl., rodzaj ''Saxegothaea'' Lindl.
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
# {{Cytuj książkę |nazwisko = Russel| imię = Tonny| nazwisko2 = Cutler| imię2 = Catherine| nazwisko3 = Walters| imię3 = Martin| tytuł = The Ilustrated Encyclopedia of Trees of The World| wydawca = Annes Publishing Limited | miejsce = [[Wielka Brytania|U.K.]] | rok = 2004| język =en| data dostępu =}}<br />[[Polska]] edycja: {{Cytuj książkę |tytuł = Ilustrowana Encyklopedia Drzew Świata| wydawca = Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Nałkowych | miejsce = [[Kraków]]| rok = 2008 | strony = 99, 283| isbn = 97883242-0842-5| język =pl}}
# {{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20111003053358/http://iglaki.agrosan.pl:80/pank33.htm | tytuł = Systematyka roślin nagozalążkowych (cz. IX) | data dostępu = 2018-08-27| autor = Adam Łapott| opublikowany =iglaki.agrosan.pl| data = 2004-06-03}}
{{Kontrola autorytatywna}}
| 