Codex Beratinus 2: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
link
m drobne redakcyjne
Linia 27:
|wikiźródła =
}}
'''Codex Beratinus 2''', znany także jako '''Minuskuł 1143''' (wedle numeracji Gregory-Aland), ε 1035 ([[Hermann von Soden|von Soden]]){{odn|Gregory|1908|s=85}} – [[Kodeks purpurowy|purpurowy]] rękopis [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]] pisany [[minuskuła|minuskułą]] na [[pergamin]]ie w [[Język grecki|języku greckim]], datowany na wiek IX. Jest jednym z nielicznych rękopisów pisanych złotem. Przechowywany jest w [[Tirana|Tiranie]], zachowały się wszystkie karty kodeksu, jednak w nie najlepszej kondycji. Choć nie cieszy się zainteresowaniem ze strony krytyków tekstu i nie jest wykorzystywany w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu, ceni się go ze względu na sposób wykonania. i jestJest jednym z najcenniejszych rękopisów przechowywanych w [[Albania|Albanii]].
 
== Opis rękopisu ==
Kodeks zawiera tekst czterech [[Ewangelia|Ewangelii]], na 413 pergaminowych kartach (24 cm na 19 cm){{odn|Aland|1963|s=120}}{{odn|INTF|Cod. 1143}}. Karty ułożone zostały w formacie [[Quarto (typografia)|quarto]]{{odn|Lafleur|Brogly|2018|s=154}}. Jest jednym z zaledwie dwóch minuskułowych rękopisów Nowego Testamentu pisanych złotem na nasączonym [[Purpura (barwnik)|purpurą]] pergaminie. Drugim(drugim jest [[Minuskuł 565 (Gregory-Aland)|minuskuł 565]]){{odn|Waltz|2007}}. Wraz z upływem czasu kolor purpury uległ pogorszeniu i przekształcił się na barwę od ciemno-zielonej, poprzez ciemno-niebieską do jasno-brunatnej{{odn|Lafleur|Brogly|2018|s=150}}.
 
Tekst pisany jest jedną kolumną na stronę, 17 linijek w kolumnie{{odn|Aland|1963|s=120}}{{odn|INTF|Cod. 1143}}. Litery są niewielkie, mają kształt charakterystyczny dla wczesnej minuskuły{{odn|Tushi|2013|s=163, 164}}. Niektóre partie tekstu pisane są semiuncjałą{{odn|Memory of the World}}. Pismo jest regularne, stosowane są przydechy i akcenty{{odn|Lafleur|Brogly|2018|s=152}}. Tekst Ewangelii dzielony jest według dwóch systemów, według κεφαλαια (rozdziały) oraz według krótszych jednostek – [[Sekcje Ammoniusza|Sekcji Ammoniusza]]. Sekcje Ammoniusza posiadają odniesienia do [[Kanony Euzebiusza|Kanonów Euzebiusza]]. Przed każdą z Ewangelii umieszczone zostały listy κεφαλαια (pełnią one rolę spisu treści){{odn|Gregory|1900|s=243}}.
 
Kodeks został ozdobiony czterema portretami ewangelistów. Każdy z wizerunków ewangelistów umieszczony został w czworoboku o wymiarach 12 na 19 cm. Mają one charakter ikon, bez żadnych specjalnych dekoracji. [[Jan Ewangelista|Jan]] został przedstawiony jako siedzący na tronie z wysokim oparciem, [[Marek Ewangelista|Marek]] i [[Łukasz Ewangelista|Łukasz]] umieszczeni zostali w małych drewnianych ławeczkach. Portrety zachowały się w słabej kondycji, niektóre ich części zostały uszkodzone, część naklejek została utracona. Portret [[Mateusz Ewangelista|Mateusza]] został uszkodzony. Pierre Battifol deklarował w XIX wieku, że portrety zostały całkowicie wymazane. Dzisiaj jednak widoczne są sylwetki ewangelistów{{odn|Tushi|2013|s=163}}.
Linia 43:
== Historia ==
[[Plik:Codex Beratinus 2 p. 115.jpg|thumb|Codex Beratinus 2, Ewangelia Mateusza]]
Pierre Battifol datował rękopis na X wiek{{odn|Battifol|1886|s=15}}. Datę tę powtórzył za nim [[Caspar René Gregory|Gregory]]{{odn|Gregory|1900|s=243}}. Obecnie [[Instytut Badań Tekstu Nowego Testamentu|INTF]] datuje go na wiek IX{{odn|INTF|Cod. 1143}}. Dion Tushi, albański profesor, datował go na drugą połowę IX wieku, ze wskazaniem na ostatnie dekady IX wieku. Datowanie oparł na wczesnym charakterze minuskuły oraz stosunkowo słabo jeszcze udekorowanych inicjałach. Na rzecz takiego datowania przemawia porównanie z [[Minuskuł 565 (Gregory-Aland)|minuskułem 565]]{{odn|Tushi|2013|s=164}}. Rękopis powstał prawdopodobnie w cesarskim skryptorium w Konstantynopolu, lub w Azji Mniejszej, podczasw czasach [[Dynastia macedońska|renesansu macedońskiego]]{{odn|World Digital Library}}.
 
Nieznane są okoliczności, w jakich rękopis dotarł do [[Berat,]]. pewnymPewnym jest tylko to, że znajdował się w Berat w roku 1356. Rękopisznajdował znaleziony zostałsię w [[Berat]]., Przechowywanygdzie przechowywany był w Berat do XX wieku. W 1805 roku sporządzono dlań metalowe okładki{{odn|World Digital Library}}. Po II wojnie światowej, ze względu na prześladowania religijne ze strony [[Komunizm|komunistów]], był ukrywany w specjalnym schowku w katedrze w Berat wraz z [[Codex Beratinus|Kodeksem Beratinus]]. W roku 1968 został przypadkowo znaleziony i był wtedy poważnie uszkodzony przez wilgoć. W 1971 roku został przesłany do [[Chińska Akademia Nauk|Chińskiej Akademii Naukowej]], dla restauracji rękopisu. Wrócił do Albanii w styczniu 1972 roku i jest odtąd przechowywany w Albańskim Archiwum Państwowym (Kod. Br.&nbsp;2) [[Tirana|Tiranie]]{{odn|World Digital Library}}{{odn|INTF|Cod. 1143}}. Rękopis został [[Digitalizacja (bibliotekarstwo)|zdigitalizowany]] przez [[Centrum Badań Manuskryptów Nowego Testamentu|CSNTM]]<ref>[http://images.csntm.org/Manuscripts/GA_1143/GA_1143.pdf CSNTM] </ref>.
 
Pierwszy krótki opis rękopisu sporządził w 1868 roku Anthymus Alexoudis, prawosławny metropolita z Beratu, w 1868 roku{{odn|Lafleur|Brogly|2018|s=9}}. Alexoudis przekazał, że według związanej z rękopisem legendy uchodzi on za wykonany przez [[Jan Chryzostom|Jana Chryzostoma]]{{odn|Lafleur|Brogly|2018|s=152}}. Pierre Batiffol w 1886 roku sporządził bardziej precyzyjny opis rękopisu (wespół z minuskułem 1141) i odtąd stał się znany dla świata naukowego{{odn|Lafleur|Brogly|2018|s=151}}{{odn|Gregory|1900|s=243}}. Battifol nadał mu nazwę ''Codex Aureus Anthimi'' (Złoty Kodeks Anthymusa), a nazwał go tak na cześć Anthymusa Alexoudisa, który mu dopomógł w docieraniu do rękopisów podczas jego wizyty w Berat{{odn|Battifol|1886|s=13-16}}{{odn|Tushi|2013|s=163}}. Nowy i obszerny opis sporządzili Didier Lafleur i Luc Brogly w 2018 roku{{odn|Lafleur|Brogly|2018|s=150-169}}.
 
W 1890 roku [[Caspar René Gregory|Gregory]] wciągnął go na listę rękopisów Nowego Testamentu, dołączoną do 8. wydania Nowego Testamentu [[Konstantin von Tischendorf|Tischendorfa]] (''Editio Octava Critica Maior''), nadając mu [[siglum]] 1143<sup>e</sup>{{odn|Editio Octava|s=448}}{{odn|Gregory|1900|s=243}}. W 1908 roku po uproszczeniu numeracji Gregory nadał mu siglum 1143{{odn|Gregory|1908|s=85}} i pod takim siglum figuruje na liście Gregory-Aland{{odn|Aland|1963|s=120}}{{odn|INTF|Cod. 1143}}. Nie jest wykorzystywany we współczesnych naukowych wydaniach greckiego ''[[Novum Testamentum Graece|Novum Testamentum]]'' Nestle-Alanda{{odn|NA27|2001|s=59*, 714}}.
Linia 55:
== Zobacz też ==
* [[Lista kodeksów minuskułowych Nowego Testamentu (1001–2000)]]
* [[Kodeks minuskułowy (Nowy Testament)]]
* [[Codex Beratinus]]
 
== Przypisy ==