Norodom Sihanouk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Odznaczenia: drobne merytoryczne
Linia 45:
Pomimo zwrotu w polityce zagranicznej jeszcze w 1966 roku pozwolił proamerykańskiemu ministrowi obrony generałowi [[Lon Nol]]owi na rozprawienie się z koalicjantami z Partii Ludowej. Dotychczasowy sojusznik został rozbity pod pretekstem działalności wywrotowej i rzekomej służalczości tej frakcji względem komunistów wietnamskich<ref>Isaacs, Hardy and Brown, s. 85.</ref>. Niszcząc dotychczasowych lewicowych sojuszników, Sihanouk nie wziął pod uwagę, że już wcześniej utracił poparcie [[konserwatyzm|konserwatystów]], a sytuacja gospodarcza kraju uległa pogorszeniu<ref>Lipsman and Doyle, s. 127.</ref>. 11 września odbyły się pierwsze ''wolne'' wybory. Konserwatyści wygrali je na skutek fałszerstw wyborczych, zdobywając (ku zaskoczeniu króla) 75 procent mandatów w Zgromadzeniu Narodowym<ref>Chandler, s. 153–156.</ref><ref>Osborne, s. 187.</ref>. Lon Nol został desygnowany na premiera, a duże wpływy w rządzie zdobył ultrakonserwatywny członek rządzącego klanu Sisowath Sirik Matak, znany z wrogości wobec Sihanouka. Rządy konserwatystów doprowadziły do napięć społecznych i stworzyły korzystne warunki do budowy na obszarach wiejskich partyzantki komunistycznej<ref>Chandler, s.157.</ref>.
 
11 marca 1967 roku w Battambang wybuchło powstanie chłopskie, które rozprzestrzeniło się na cały rejon. LolLon NonNol pod nieobecność Shinaouka (który przebywał wtedy we Francji), lecz działając za jego zgodą, ogłosił [[stan wojenny]]. W wyniku represji zginęły setki chłopów, a całe wioski zostały zniszczone<ref>Isaacs, Hardy i Brown, s. 86.</ref><ref>Chandler, s. 165.</ref>. Shinaouk po powrocie do kraju nakazał aresztowanie czołowych działaczy bardziej radykalnej lewicy (z której część uczestniczyła w jego wcześniejszych rządach)<ref name="Chandler, s. 166">Chandler, s. 166.</ref>. Król zmusił LolLon NonaNola do dymisji, a do rządu wprowadził nowe grupy lewicowe, co miało zrównoważyć wpływy konserwatywne<ref name="Chandler, s. 166"/>. Kryzys minął, jednak wywołał tragiczne w skutkach konsekwencje – radykalna frakcja [[Komunistyczna Partia Kambodży|Komunistycznej Partii Kambodży]], określona przez króla jako [[Czerwoni Khmerzy]], przyciągnęła tysiące rekrutów, którzy utworzyli oddziały partyzanckie, a postać LolLon NonaNola zaczęła kojarzyć się z brutalnymi represjami<ref>Isaacs, Hardy i Brown, s. 87.</ref>. W styczniu 1968 roku Czerwoni Khmerzy rozpoczęli pierwszą ofensywę militarną. Liczba rebeliantów, która wzięła w niej udział, wyniosła od czterech do pięciu tysięcy<ref>Sutsakhan, s. 32.</ref><ref>Chandler, s. 174–176.</ref>. W listopadzie 1968 roku w obliczu postępującej rebelii król przywrócił do rządu Lon Nola, a rok później Kambodża przywróciła normalne stosunki dyplomatyczne ze Stanami Zjednoczonymi. Na skutek zmian politycznych Kambodży Lon Nol ponownie został premierem<ref>Isaacs, Hardy i Brown, s. 90.</ref>. Na prośbę Lon Nola wojsko amerykańskie wsparło rząd Kambodży w wojnie z rebeliantami (organizując naloty lotnicze)<ref>Marek Sliwinski, ''Le Génocide Khmer Rouge: Une Analyse Démographique'' (L’Harmattan, 1995), s.41-48.</ref>.
 
=== Utrata władzy i emigracja ===