Górny Śląsk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Średniowiecze: Dodanie przecinków, int.
Gaj777 (dyskusja | edycje)
+ mapa
Linia 6:
| flaga_obraz = Flag of Upper Silesia.svg
| herb_obraz = Upper_silesia_coat_of_arms.png
| lokalizacja_obraz = Mapa Górnego Śląska.png
| państwa = {{państwo|POL}},<br />{{państwo|CZE}}
| stolica = [[Opole]]
Linia 211:
=== Granice ===
[[Plik:Górny Śląsk granica 1650.jpg|mały|Granica pn.-zach. Górnego Śląska ok. 1650 r.]]
[[Plik:Mapa Górnego Śląska.png|mały|Współczesna mapa Górnego Śląska]]
[[Plik:Historyczne granice Górnego Śląska.JPG|mały|lewo|Historyczne granice Górnego Śląska]]
Pierwotnie granicą regionu był [[dział wód|dział wodny]] Górnej [[Odra|Odry]]<ref>Pysiewicz-Jędrusik R., Pustelnik A. i B. Konopska, ''Granice Śląska'', Wyd. Rzeka, Wrocław 1998.</ref>. Poza Śląskiem pozostawał [[Bytom]] leżący w [[dorzecze Wisły|dorzeczu Wisły]] ([[kasztelania bytomska]] należąca do Małopolski). W 1178 roku książę krakowski [[Kazimierz II Sprawiedliwy|Kazimierz Sprawiedliwy]] odstąpił księciu opolskiemu [[Mieszko I Plątonogi|Mieszkowi I Plątonogiemu]] małopolską kasztelanię bytomską, [[Siewierz|siewierską]] i [[oświęcim]]ską. Następcy Plątonogiego przesunęli granicę bardziej na wschód po rzekę [[Skawinka|Skawinkę]]. Granica z Małopolską biegła rzekami Białą, Wisłą, Przemszą i Liswartą. W XV wieku część dawnych ziem małopolskich zostało wykupionych od Piastów śląskich (poza [[Kasztelania bytomska|kasztelanią bytomską]]). W 1443 roku biskup krakowski kupił księstwo siewierskie, w 1457 roku księstwo oświęcimskie odkupił król [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]], a w 1494 roku król [[Jan I Olbracht|Jan Olbracht]] odkupił księstwo zatorskie. Obecnie na południowym wschodzie granicą jest rzeka [[Biała (dopływ Wisły)|Biała]] – dawna granica między dawnymi diecezjami: [[archidiecezja wrocławska|wrocławską]] i [[archidiecezja krakowska|krakowską]]. Dalej granica Górnego Śląska biegnie skrajnymi szczytami [[Beskid Śląski|Beskidu Śląskiego]] jak: [[Klimczok]], [[Kotarz (Beskid Śląski)]], [[Malinowska Skała]], [[Barania Góra]] i [[Ochodzita]]. Na wysokości miast [[Czechowice-Dziedzice]], Goczałkowice-Zdrój, [[Pszczyna]] i [[Bieruń]] rzeką graniczną jest [[Wisła]] (do ujścia [[Przemsza|Przemszy]]), następnie Przemsza. W [[Górnośląski Okręg Przemysłowy|Górnośląskim Okręgu Przemysłowym]] granicą jest [[Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)|Brynica]], choć tereny po drugiej stronie rzeki Brynica w latach 1179–1443 (ziemie [[księstwo siewierskie|księstwa siewierskiego]]) należały do [[Piastowie śląscy|Piastów śląskich]]<ref>Rościsław Żerelik, ''Nazwa i obszar Śląska'', [w:] ''Historia Śląska'', Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002, s. 17–18, {{ISBN|83-229-2213-2}}.</ref>.