Pomnik Drzewa Pawiackiego: Różnice pomiędzy wersjami

|commons = Category:Pawiak Elm monumenent

}}

'''Pomnik Drzewa Pawiackiego'''<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Gierczyńska | imię = Joanna | tytuł = Ślady pamięci. 50 lat Muzeum Więzienia Pawiak | wydawca = Muzeum Niepodległości w Warszawie | miejsce = Warszawa | data = 2016 | strony = 183 | isbn = 978-83-65439-06-2}}</ref> – [[pomnik]] wykonany z [[Brązy|brązu]], znajdujący się na dziedzińcu [[Muzeum Więzienia Pawiak]], przy [[Ulica Dzielna w Warszawie|ul. Dzielnej]] w [[Warszawa|Warszawie]]. Został odsłonięty 8 czerwca 2005 roku. Stanowi odwzorowanie drzewa z gatunku [[Wiąz szypułkowy|wiąz limak]], które istniało w tym samym miejscu od początków XX wieku do listopada 2004 roku. Pień kopii drzewa otaczają tabliczki upamiętniające ofiary więzienia [[Pawiak]] z okresu [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]].

 

== Historia ==

[[Plik:Ruins of Pawiak.jpg|thumb|left|Wiąz i ocalały po wysadzeniu kompleksu więzienia w sierpniu 1944 fragment bramy]]

Drzewo z gatunku [[Wiąz szypułkowy|wiąz limak]] rosło na dziedzińcu więzienia [[Pawiak]] (obok bramy wjazdowej) od początków XX wieku. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Pawiak zamieniono na więzienie śledcze [[gestapo]], w jego murach przetrzymywano i torturowano ok. 100 tys. Polaków, z których ponad 37 tys. straciło wówczas życie<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Gierczyńska | imię = Joanna | tytuł = Ślady pamięci. 50 lat Muzeum Więzienia Pawiak | wydawca = Muzeum Niepodległości w Warszawie | miejsce = Warszawa | data = 2016 | strony = 51 | isbn = 978-83-65439-06-2}}</ref>. Rosnące na dziedzińcu drzewo było dla więźniów jednym z nielicznych symboli niosących wiarę i nadzieję na lepsze jutro. Wspomnienia z nim związane pojawiają się w wielu relacjach i listach więźniów z tego okresu<ref name="drz">{{Cytuj książkę | autor = Paweł Zarzyński, Robert Tomusiak | tytuł = 90 drzew. Okazy niezwykłe | wydawca = Centrum Informacyjne Lasów Państwowych | miejsce = Warszawa | data = 2014 | strony = 56 | isbn = 978-83-63895-16-7 | url = https://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/do-poczytania/90-drzew-okazy-niezwykle-1/90_drzew_okazy_niezwykle.pdf | język = pl}}</ref><ref name="pdp">{{Cytuj pismo | autor = Magdalena Woltanowska | tytuł = Pomnik Drzewa Pawiackiego | czasopismo = [[Niepodległość i Pamięć]] | wolumin = 13/1 (22) | strony = 259–266 | język = pl | data = 2006 | url = http://bazhum.muzhp.pl/media/files/Niepodleglosc_i_Pamiec/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2006-t13-n1_(22)/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2006-t13-n1_(22)-s259-266/Niepodleglosc_i_Pamiec-r2006-t13-n1_(22)-s259-266.pdf}}</ref><ref name="dpn">{{Cytuj pismo | autor = Janusz Mróz | tytuł = Drzewo – pomnik z Muzeum na Pawiaku w Warszawie | czasopismo = Wiadomości Konserwatorskie | wolumin = 17/2005 | strony = 82–86 | język = pl | data = 2005 | url = https://repozytorium.biblos.pk.edu.pl/redo/resources/35185/file/suwFiles/MrozJ_DrzewoPomnik.pdf}}</ref>.