KTO Rosomak: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Pibwl przeniósł stronę Rosomak (transporter opancerzony) do KTO Rosomak |
ulepszenia i uzup. |
||
Linia 41:
[[Plik:Ćwiczenie w pokonywaniu przeszkody wodnej 14.jpg|mały|Pokonywanie przeszkody wodnej przez KTO Rosomak]]
'''Rosomak''' – kołowy [[transporter opancerzony]] (KTO)
== Historia ==
Skonstruowany pod kątem spełnienia polskich kryteriów, w tym wymogu pływalności, w fińskim przedsiębiorstwie [[Patria (spółka)|Patria Vehicles Oy]] pod nazwą [[Patria AMV]] ({{j|en|kursywa=tak|Armoured Modular Vehicle}}). W grudniu 2002 roku konstrukcja została wybrana przez Polskę w przetargu na kołowe transportery opancerzone. Zakładano, że podstawowa wersja uzbrojona będzie w działko automatyczne, stanowiąc w istocie według porozumień międzynarodowych [[bojowy wóz piechoty]]<ref>{{cytuj pismo | nazwisko =Szulc| imię =Tomasz| tytuł =BTR-90 - nadzieja rosyjskiej piechoty?| czasopismo =[[Nowa Technika Wojskowa]] | oznaczenie =6/2007 | strony = 17-18 | rok=2007 | miesiąc=czerwiec|wydawca =Magnum-X | miejsce =Warszawa}}</ref>.
Umowę na dostawę w latach 2004-2013 transportera Rosomak (odmianę transportera AMV XC-360P) podpisano 15 kwietnia 2003<ref name="15 lat">{{cytuj stronę | url = http://www.defence24.pl/15-lat-rosomaka-polowiczny-sukces-opinia | tytuł = 15 lat Rosomaka - połowiczny sukces [OPINIA] | autor = Jakub Palowski | opublikowany = Defence24.pl | data = 2018-04-17}}</ref>. 600 z 690 zamówionych pojazdów wyprodukowano w [[Rosomak (przedsiębiorstwo)|Wojskowych Zakładach Mechanicznych]] w [[Siemianowice Śląskie|Siemianowicach Śląskich]]. Za dostawę 690 transporterów opancerzonych Rosomak, w latach 2005–2012, Ministerstwo Obrony Narodowej miało zapłacić prawie 5 miliardów złotych. Kwota ta obejmowała koszt 313 wież [[OTO Melara]] Hitfist-30P (30 mm)<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.otomelara.it/products-services/landsystems/hitfist-ows?WT.ac=HITFIST®OWS |tytuł=Hitfist® OWS |opublikowany=OTO Melara |data dostępu=2015-07-23}}</ref> z Włoch, za 308 milionów [[Dolar amerykański|USD]] (w tym 241 wyprodukowanych w Polsce na licencji). Faktyczny koszt okazał się wyższy w związku z nieplanowanym wzmocnieniem [[Opancerzenie|pancerza]] i innymi modyfikacjami niezbędnymi głównie dla [[Polski kontyngent wojskowy|polskich kontyngentów wojskowych]]<ref>[http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/218240,rosomak-to-finansowa-studnia-bez-dna.html dziennik.pl 2007-10-13]</ref>. Wieże Hitfist 30P
Decyzją szefa Sztabu Generalnego WP z 31 grudnia 2004 przyjęto transporter do [[uzbrojenie|uzbrojenia]]{{odn|Kiński|2005|s=13–18}}. Pierwsze transportery Rosomak zostały przekazane wojsku 8 stycznia 2005 (trzy w wersji bojowej z wieżą Hitfist-30P i 6 bazowych bez uzbrojenia)<ref name=ntw2-05>{{cytuj|tytuł=Rosomaki dla Wojska Polskiego i XC-360 dla Armii Fińskiej|czasopismo=Nowa Technika Wojskowa|wydanie=2|data=2005|s=8}}</ref>. Pierwszym użytkownikiem została [[17 Brygada Zmechanizowana]] z Międzyrzecza{{r|ntw2-05}}. Ostatecznie, na podstawie pierwszej umowy armia otrzymała łącznie 570 wozów, w tym 359 w wersji bojowej<ref name="15 lat" />.
Linia 71:
KTO Rosomak zbudowany jest w układzie 8×8 (z napędem na wszystkie koła). Bojowy Rosomak-1 może przewozić 11 osób ([[kierowca]], [[dowódca]], [[działonowy]] i 8 [[żołnierz]]y [[desant]]u; 6 w wersji afgańskiej).
Na przełomie lat 2005 i 2006 dokonywano stopniowej (chociaż nie całkowitej) polonizacji produkcji Rosomaków. 14 grudnia 2005 zaprezentowano pierwszy egzemplarz wyprodukowany w Polsce<ref>{{cytuj|tytuł=Rosomaki z Siemianowic|czasopismo=Nowa Technika Wojskowa|wydanie=3|data=2006|s=10}}</ref>. Moduły podwozia (ramy z układem przeniesienia napędu) początkowo produkowane były w Finlandii, od połowy 2007 w spółce Komas Sp. z o.o. w Janowie Lubelskim (należącej do fińskiej Komas Oy)<ref>„Nowości Patria Polska” w: Raport WTO nr 2/2008, s. 11.</ref>. Od 2009 roku stal pancerną dostarcza HSW-Huta Stali Jakościowych SA ze Stalowej Woli (pierwsze serie wozów były wykonane ze stali importowanej)<ref name=HSJ>{{cytuj pismo | nazwisko =Kiński| imię =Andrzej | tytuł =Polska stal dla polskiego transportera| czasopismo =[[Nowa Technika Wojskowa]] | oznaczenie =5/2010 | strony =39-41 | rok=2010 | miesiąc=maj|wydawca =Magnum-X | miejsce =Warszawa}}</ref>. Korpusy Rosomaków spawane są z blach Armstal 500 (30PM) o twardości 500HB (oprócz podłogi z blach Armstal 450), zewnętrzne elementy pancerza (w wersji pływającej) także wykonane są ze stali Armstal 500<ref name=HSJ/>. Opancerzenie dodatkowe zostało wykonane ze stali Armstal 550 o twardości ok. 580HB<ref name=HSJ/>. Wieża Hitfist 30P wykonywana jest z [[aluminium]] pancernego<ref name=bumar/>.
W porównaniu z [[BTR-60]] transporter jest wyższy o ponad 30 cm. Mimo to z racji wykorzystania w konfliktach asymetrycznych, gdzie strona ma przewagę w opancerzeniu, broni, artylerii i lotnictwie (np. inwazja Afganistanu w XXI wieku) większość strat zanotowano od [[fugas]]ów oraz sabotażu, m.in. elektroniki<ref>{{Cytuj | url=https://web.archive.org/web/20131228104242/http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,103085,13965322,_Rosomak_kosztowal_10_mln_zl__wozek_inwalidzki___ok_.html | tytuł=„Rosomak kosztował 10 mln zł, wózek inwalidzki - ok. 10 tys. zł”. Ranni na misjach chcą pieniędzy od MON | opublikowany=www.tokfm.pl | język=pl | data dostępu=2018-07-27}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090720065628/http://wyborcza.pl/1,85996,6829981,Kto_uszkodzil_rosomaki.html ''Kto uszkodził rosomaki'']</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20131228014346/http://www.magnum-x.pl/czasopismasec/ntw/1891 ''Metody oceny uszkodzeń bojowych KTO Rosomak'']</ref><ref>{{Cytuj | url=http://wyborcza.pl/1,76842,6790656,Za_malo_jazdy_w_Afganistanie.html | tytuł=Wyborcza.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=wyborcza.pl | data dostępu=2017-12-03}}</ref>.
Linia 80:
Emocje budzi kontrowersja wokół opancerzenia transporterów, zdaniem większości autorów{{kto|data=2021-03}}, dalece niedostatecznego. Warstwę zasadniczą kadłuba wykonano z blachy [[stal]]owej o grubości 8 mm. Od pancerza zewnętrznego oddziela ją kilkunastomilimetrowa pianka zwiększająca wyporność pojazdu. Można ją zastąpić – podobnie jak w fińskim pierwowzorze – [[Ceramiczne warstwy antybalistyczne|ceramiką]] lub [[Materiał kompozytowy|kompozytem]], polepszając tym samym [[Balistyka końcowa|odporność balistyczną]] pancerza, ale rezygnując z pływalności. Poziom ochrony Rosomaka przed ostrzałem pociskami 14,5 mm od przodu i 7,62 mm z pozostałych kierunków jest typowy i nie odbiega od np. używanych przez [[United States Army|armię amerykańską]] pojazdów [[Stryker]] czy innych podobnych pojazdów. Konstrukcja pancerza wykonana jest z płyt pancernych o odporności balistycznej na poziomie III wg standardu [[NATO]] STANAG 4569. Pojazd wersji podstawowej posiada ochronę balistyczną przednich 60 stopni pojazdu i wieży na poziomie 4, i reszty na poziomie 3 wg STANAG 4569, przeciw odłamkom artyleryjskim na poziomie 3 i przeciw ładunkom wybuchowym i [[Mina (broń)|minom]] na poziomie 3a.<ref>{{Cytuj |tytuł = KTO Rosomak z obrotnicą — Rosomak Spółka Akcyjna w Siemianowicach Śląskich |data dostępu = 2018-06-06 |opublikowany = www.rosomaksa.pl |url = http://www.rosomaksa.pl/kto-rosomak-z-obrotnica.html}}</ref> Zapewnia on osłonę transportera na ostrzał amunicją 7,62x51 [[Amunicja przeciwpancerna|przeciwpancernym pociskiem]] o rdzeniu ze spieku [[Węglik spiekany|węgliku wolframu]], 7,62x54R przeciwpancerno-zapalającym, 12,7x99 przeciwpancernym (dla pojazdów z zastosowanym pancerzem o poziomie III+) i 20 milimetrów odłamkami na dystansie 90 metrów<ref>{{Cytuj |tytuł = STANAG 4569 |czasopismo = Gdzie zaczyna się wojsko… |data = 2010-10-08 |data dostępu = 2018-06-06 |url = https://gdziewojsko.wordpress.com/wozy-bojowe/stanag-4569/}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = KTO Rosomak |czasopismo = Gdzie zaczyna się wojsko… |data = 2010-09-19 |data dostępu = 2018-06-06 |url = https://gdziewojsko.wordpress.com/wozy-bojowe/kto-rosomak/}}</ref>.
MON przyjął priorytet wymogu pływalności, nie dotyczyło to jedynie wersji [[Afganistan|afgańskiej]]<ref>[http://orka2.sejm.gov.pl/IZ5.nsf/main/1729B9A2 Interpelacja poselska nr 58798], kierowana do MON</ref>. Dla pojazdów przeznaczonych dla polskiego kontyngentu w Afganistanie zakupiono w połowie 2007 roku w izraelskiej firmie [[Rafael Advanced Defense Systems|Rafael]] komplety pancerza dodatkowego montowanego na powierzchniach bocznych, tylnych i przedniej górnej płycie, zapewniającego odporność powyżej poziomu 4 normy STANAG 4569<ref name=raf>{{cytuj pismo | nazwisko =Kiński| imię =Andrzej | tytuł =Rosomak jednak odporny| czasopismo =[[Nowa Technika Wojskowa]] | oznaczenie =6/2007 | strony =10-11 | rok=2007 | miesiąc=czerwiec|wydawca =Magnum-X | miejsce =Warszawa}}</ref>. Przewidziano dostarczenie 57 takich kompletów<ref name=raf/>. Od 2010 roku Rosomaki otrzymują polski pancerz dodatkowy, produkowany w HSW-Hucie Stali Jakościowych, wraz z lekkimi ekranami przeciwkumulacyjnymi<ref name=HSJ/>. Po powrocie z Afganistanu około 100 użytkowanych tam Rosomaków, przy remontach przeprowadzono demontaż dodatkowego opancerzenia, prócz 6 pojazdów rezerwowych dla kolejnych misji<ref>[https://web.archive.org/web/20170901115636/http://www.defence24.pl/39966,rosomaki-z-afganistanu-znow-gotowe-na-misje ''Rosomaki z Afganistanu znów gotowe na misje'']</ref>.
== Wersje ==
Linia 135:
* Pułku Wsparcia Dowodzenia Dowództwa Wielonarodowej Dywizji Północny-Wschód
(Jedynie wozy dowodzenia i wsparcia teleinformatycznego)
W 2007 roku 24 pierwsze Rosomaki, wyposażone następnie w dodatkowe opancerzenie, zostały wysłane do wsparcia [[Polski Kontyngent Wojskowy w Afganistanie|Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie]]<ref name=raf/>.
== Użytkownicy ==
| |||