Wikipedia

Polskie tabulatury organowe: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
rozbudowa hasla
uzupełnienia; drobne
Linia 5:
== Średniowiecze ==
* Tabulatura organowa z klasztoru [[Augustianie|augustianów]] w [[Żagań|Żaganiu]] (''Sagan'') na [[Śląsk]]u (ok. [[1425]]).
*:Jest jednym z najwcześniejszych źródeł muzyki na instrument klawiszowy. Zawiera kilka wersów anonimowego ''[[Gloria]]''. Instrument, na którym te utwory były wykonywane, musiał posiadać co najmniej dwie klawiatury: [[Blockwerk]] i [[Burdon]].
* [[Wrocław]]ska tabulatura, "pierwsza" (ok. [[1430]]).
*:Zawiera jedną z najwcześniejszych na świecie wskazówek dotyczących stosowania [[pedał]]u organowego.
Linia 13:
*:Ma ogromne znaczenie, jeżeli chodzi o kulturę muzyczną augustianów krakowskich, o której wiadomości są szczątkowe. Deska (będąca pulpitem organowym) posłużyła jako usztywnienie okładki [[XVI]]-wiecznego [[mszał]]u.
* [[Lwów|Lwowska]] tabulatura organowa skryptora [[Łukasz]]a (ok. [[1520]]-30).
*:Tabulatura pochodzi z klasztoru augustianów lwowskich (kosciolkościół sw. Anny na ul. Horodoćkiej zachował się do dziś). Na osobę skryptora tabulatury, Łukasza, wskazuje napis: ''Et valde mane una sabbatorum Finis per me Lucam''. Tabulatura zawiera utwory [[Heinrich Finck|Heinricha Fincka]]
* Tabulatura [[Jan z Lublina|Jana z Lublina]] ([[1537]]-48[[1548]])
*:Jedna z największych tabulatur organowych w historii muzyki. Powstała w klasztorze w [[Kraśnik]]u, lecz prawdopodobnie miała zastosowanie w środowisku krakowskim. Razem z krakowską tabulaturą z Kościoła św. Ducha jedyne źródło kompozycji [[Mikołaj z Krakowa|Mikołaja z Krakowa]] oraz (być może identycznego z nim) [[N.Z.Cracoviensis]]
* [[Kraków|Krakowska]] tabulatura z [[Kościół św. Ducha w Krakowie (nieistniejący)|klasztoru Św. Ducha]] (ok. [[1548]]).
*:Wykazuje tematyczne, muzyczne, regionalne i [[skryptor|skryptorskie]] podobieństwo z tabulaturą Jana z Lublina. Razem z tabulaturą Jana z Lublina jedyne źródło kompozycji [[Mikołaj z Krakowa|Mikołaja z Krakowa]] oraz (być może identycznego z nim) [[N.Z.Cracoviensis]]
* [[Wrocław]]ska tabulatura, "druga" (ok. [[1573]])
*:Tabulatura zaginiona. Zawierała m.in. utwór[[transkrypcja|transkrypcję]] organową [[motet]]u ''Resurgente Christo Domino'' [[Marcin Leopolita|Marcina ze LwowaLeopolity]], kopia którego się zachowała .
* [[Łowicz|Łowicka]] tabulatura (ok. [[1580]])
*:Dawniej znana jako Tabulatura [[Marcin Leopolita|Marcina Leopolity]] lub Tabulatura Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego; zawierała m.in. transkrypcję organową motetu ''Spiritus Domini'' Leopolity; zaginiona, zachowała się kopia mikrofilmowa
* Tabulatura tzw. [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamkowa]], prawdopodobnie część tabulatury Łowickiej (ok. [[1590]])
*:Zaginiona; zawierała m.in. [[transkrypcja|transkrypcje]] organowe [[motet]]ów ''Cibavit eos'' oraz ''Mihi autem'' [[Marcin Leopolita|Marcina Leopolity]] i motetu ''Nunc scio vere'' [[Wacław z Szamotuł|Wacława z Szamotuł]] (zachowała się kopia mikrofilmowa)
* [[Gdańska tabulatura organowa]] ([[1591]])
*:Jej przynależność do polskiej kultury muzycznej wzbudza wątpliwości. Prawdopodobnie, jej autorem był organista [[Cajus Schmiedtlein]] (ok. [[1566]]-[[1611]])
*[[Ryga|Ryska]] tabulatura organowa, "pierwsza" (koniec [[XVI wiek|XVI w.]])
*:Pochodzi z ryskiego kolegium jezuickiego (istniało w latach [[1582]]-[[1621]]; zostało rozgrabione przez Szwedów). Aktualnie przechowuje się w [[Uppsala|Uppsali]] w [[Szwecja|Szwecji]]. Zawiera m.in. ''Mihi autem'' - [[introit]] [[Marcin Leopolita|Marcina Leopolity]]
Linia 35 ⟶ 36:
*:Zawiera m.in. wszystkie znane dzisiaj utwory [[Petrus de Drusina|Petrusa de Drusina]] (''Piotra Drusińskiego; Piotra z [[Drużno|Drużna]]'')
*[[Ryga|Ryska]] tabulatura organowa, "druga" ([[1620]])
*:Pochodzi z ryskiego kolegium jezuickiego (istniało w latach [[1582]]-[[1621]]; zostało rozgrabione przez Szwedów). Aktualnie przechowuje się w [[Uppsala|Uppsali]] w [[Szwecja|Szwecji]]. Zawiera utwory [[Jan Brant|Jana Branta]] ([[1554]]-[[1602]]), m.in. ''Jesu dulcis memoria'' i ''Celestes merces''.
 
== Barok ==
Linia 52 ⟶ 53:
 
==Bibliografia==
*Katarzyna Morawska. Renesans (w serii ''Historia muzyki polskiej''), Sutkowski Edition Warsaw, b.r. [[ISBN 83-900790-2-X]]
*Album Sapieżyńskie. Wileńska tabulatura organowa z XVII wieku obrazami żywota św. Franciszka zdobiona. Pod red. P. Poźniaka (w serii ''Sub Sole Sarmatiae'', tom 9), Musica Iagellonica, Kraków, 2004, [[ISBN 83-7099-133-5]]
*Jerzy Gołos. Polskie organy i muzyka organowa, Instytut Wydawniczy PAX 1972.
 
{{Średniowieczna muzyka polska}}
{{Renesansowa muzyka polska}}
 
[[Kategoria:Historia muzyki poważnej]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_tabulatury_organowe”