Żywiciel: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
m tekst przygotowany dla nas przez Zaklad parazytologii Uniw. Przyr. we Wroclawiu (wiecej informacji - Wikipedysta:Lesław Zimny)
Linia 1:
{{DisambigR|biologii|[[Obwód Żywiciel]]}}
'''Żywiciel''' - organizm, na którego koszt żyje [[pasożyt]] dojrzały lub jego
'''Żywiciel''' - [[organizm]] będący (w określonym czasie i ekosystemie) [[siedlisko|środowiskiem życia]] i/lub źródłem pożywienia dla [[pasożyt]]a<ref>Pasożytnictwo rzadziej może dotyczyć innych dóbr, jak np. w [[Pasożyty lęgowe|pasożytnictwie lęgowym]].</ref>.
postacie rozwojowe<ref name="slownik">Złotorzycka J. i wsp.: Słownik Parazytologiczny, Warszawa 1998</ref>.
 
Pasożyty pozostają w różnych związkach z żywicielami. Żywiciela, w którym pasożyt osiąga dojrzałość płciową i/lub w którym zachodzi [[rozmnażanie płciowe]] pasożyta nazywa się [[żywiciel ostateczny|ostatecznym]]. [[Żywiciel pośredni]] - to organizm, w którym rozwijają się postacie larwalne pasożyta i/lub zachodzi w nim [[rozmnażanie bezpłciowe]] pasożyta. W cyklu
Najczęściej żywiciel jest organizmem ewolucyjnie bardziej zaawansowanym od parazyta, niemniej nie jest to regułą. Znane są [[układy żywiciel-pasożyt]] odwrotne, czy takie w których zarazem żywiciel, jak i pasożyt należą np. do tej samej gromady<ref>Niewiadomska K. i wsp.: ''Zarys parazytologii ogólnej'', Warszawa 2001.</ref>.
rozwojowym niektórych pasożytów ([[tasiemce|tasiemców]], [[przywry|przywr]]) może występować dwóch żywicieli pośrednich. U nich poszczególne fazy rozwojowe pasożytów zmieniają się morfologicznie<ref>Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia, diagnostyka, objawy, Lublin 2004</ref>.
 
[[Żywiciel główny]] - jeden spośród kilku gatunków żywicieli określonej postaci rozwojowej, w którym dany pasożyt najczęściej się osiedla i najlepiej się rozwija. U tego żywiciela jest najwyższa [[ekstensywność]] i [[intensywność]] [[zarażenie|inwazji]] tego pasożyta. [[Żywiciel pomocniczy]] - jeden lub kilka gatunków żywicielskich danej postaci rozwojowej pasożyta, w których dany gatunek pasożyta osiedla się rzadziej lub w mniejszej liczbie niż w żywicielu głównym, ale może
Najczęściej wyróżnia się [[żywiciel pośredni|''żywiciela ''lub'' żywicieli pośrednich'']], u których pasożyt przechodzi etap rozmnażania bezpłciowego oraz ''[[żywiciel ostateczny|żywiciela ostatecznego]]'', gdzie pasożyt rozmnaża się płciowo. Podział taki ma sens, tylko w przypadku pasożytów przechodzących [[przemiana pokoleń|przemianę pokoleń]] w różnych organizmach (np. [[włosień kręty|włośnia krętego]], czy nicienia ''[[Parastrongylus cantonensis]]''). Ponadto, ten sam pasożyt może zależnie od drogi zarażenia u tego samego gatunku żywiciela prowadzić rozwój raz płciowy, raz bezpłciowy, jak ma to miejsce w przypadku zarażeń człowieka [[tasiemiec uzbrojony|tasiemcem uzbrojonym]].
się normalnie rozwijać. [[Żywiciel przypadkowy]] - żywiciel, w którym danego pasożyta spotyka się
 
wyjątkowo i w którym najczęściej nie dochodzi do pełnego rozwoju lub dłuższej przeżywalności pasożyta. Żywiciel parateniczny (rezerwowy) - to organizm, w którym bytują postacie larwalne, a który nie jest konieczny do zamknięcia [[cykl rozwojowy|cyklu rozwojowego]]. Żywiciel parateniczny jest zwykle związany z łańcuchem pokarmowym właściwego żywiciela i ułatwia przeniesienie pasożyta z żywiciela pośredniego do żywiciela ostatecznego. Czasami w cyklu rozwojowym pasożyta występuje kilku kolejnych żywicieli pośrednich<ref name="slownik"/>.
W [[zarażenie|zarażeniach]] pasożytami swoistymi dla więcej niż jednego gatunku żywiciela, wyróżnia się ''żywicieli głównych'', ''pomocniczych'' i ''przypadkowych'' w zależności od częstości zarażeń i ich intensywności. Zarażenia przypadkowe cechuje ponadto najczęściej ogromna śmiertelność wśród pasożytów lub zdecydowanie rzadziej - żywicieli<ref>op. cit.</ref> (potencjalnie śmiertelne zarażenia, w których człowiek jest żywicielem przypadkowym to inwazje [[Echinococcus|''Echinococcus'' spp.]]<ref>Magdzik W. i wsp.: ''Zakażenia i zarażenia człowieka'', Warszawa 2001.</ref>, ''P. cantonensis''<ref>Niewiadomska K. i wsp.: ''Zarys parazytologii ogólnej'', Warszawa 2001.</ref> i in.).
 
{{Przypisy}}