Kodeks Kompluteński I
Kodeks Kompluteński I (łac. Codex Complutensis I) – rękopis Wulgaty, którego przepisywanie ukończono w 927 roku. Zawiera całą Biblię Starego i Nowego Testamentu[1]. Reprezentuje hiszpańską tradycję tekstualną.
Opis edytuj
Zawiera apokryficzny List do Laodycejczyków następujący po Liście do Hebrajczyków, ale brak Listu do Kolosan[1]. Zawiera apokryficzną księgę ST – 4 Ezdrasza[2].
Tekst Nowego Testamentu reprezentuje hiszpański typ Wulgaty, jakkolwiek w Dziejach i w Listach posiada pewną liczbę obcych wariantów. W niektórych partiach Starego Testamentu przekazuje tekst starołacińskich przekładów (Księga Rut, Księga Estery[3], Księga Tobiasza[4], Księga Judyty oraz 1 i 2 Machabejską)[5].
Kodeks Kompluteński I zawiera tekst Pericope adulterae (J 7,53 - 8,11) oraz Comma Johanneum (frag. 1J 5,7-8).
Historia rękopisu edytuj
Rękopis wykorzystany został przez kardynała Ximenesa (1437–1517) w wydanej przezeń Poliglocie kompluteńskiej[1]. Rękopis badany był przez Bergera i Westcotta. Podczas wojny domowej w Hiszpanii (1936–1939) kodeks został niemal całkowicie zniszczony. Ocalały jedynie szczątki, które przechowywane są dziś w Madrycie (Facultad de Filosofía y Letras, Bibl. Centr. 31)[1]. Wykonaną wcześniej fotokopię całego rękopisu posiada benedyktyński klasztor św. Hieronima w Rzymie, dzięki czemu tekst rękopisu jest wciąż dostępny[1]. Została ona wykonana na polecenie Piusa X na początku XX wieku w celu przygotowania Nowej Wulgaty.
Ocalałe fragmenty rękopisu są przechowywane w bibliotece Faculdad de Filosofia y Letras w Madrycie (Bibl. Univ. Cent. 31)[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Bruce M. Metzger, The Early Versions of the New Testament, Oxford University Press, 1977, s. 298.
- ↑ S. Berger, Notices et extraits de la Bibl. Nat., s. 147-152 (1895).
- ↑ Lewis Bayles Paton, A critical and exegetical commentary on the book of Esther, s. 40.
- ↑ Joseph A. Fitzmyer, The Dead Sea scrolls and Christian origins, s. 163.
- ↑ J.K. Elliott: Aufstieg und Niedergang der römischen Welt. Walter de Gruyter, 1992, s. 242.
Literatura edytuj
- M. Revilla, La Biblia Polyglota de Alcalá (Madrid, 1917).