Koszykówka na wózkach

Koszykówka na wózkach – zespołowy sport dla niepełnosprawnych i sport integracyjny.

Reprezentacja Izraela podczas mistrzostw Europy w 2007

Reguły gry są zbliżone do reguł koszykówki. Celem każdej z drużyn jest zdobywanie punktów za celne rzuty do kosza przeciwnika. Boisko ma wymiary 28 na 15 metrów. Czas gry wynosi 4 razy 10 minut. Drużyna składa się z pięciu zawodników.

Rozgrywki międzynarodowe rozgrywane są pod patronatem International Wheelchair Basketball Federation, natomiast w USA, gdzie sport ten jest najbardziej rozwinięty podlega National Wheelchair Basketball Association.

Od 1973 odbywają się mistrzostwa świata mężczyzn, a od 1990 kobiet. Od 1997 rozgrywane są mistrzostwa świata juniorów. Koszykówka na wózkach jest też sportem paraolimpijskim.

Drużyny z Rzymu i Tuluzy

W kilku krajach (Anglia, Kanada, Australia) osoby sprawne mogą grać w zawodach koszykówki na wózkach w zespołach mieszanych. Gracze w koszykówce na wózkach są podzieleni na klasy w zależności od sprawności funkcjonalnej i rodzaju schorzenia. Jest pięć klas zawodników - klasa 1, 2, 3, 4 i 4.5. oraz 3 grupy pośrednie - 1.5, 2.5 i 3.5. Zawodnicy najmniej sprawni są klasyfikowani do niższych klas i dostają tyle samo punktów (np klasa 1 - 1pkt, klasa 2 - 2pkt. itp.). Im lepsze możliwości funkcjonalne zawodnika tym jest od zakwalifikowany do wyższej klasy. Suma punktów zawodników na boisku nie może przekroczyć 14 (IP, MŚ, ME). W rozgrywkach ligowych (w tym w Polsce) dopuszcza się 14,5 pkt. Limit punktowy dla drużyny stosuje się aby gracze z większym upośledzeniem narządu ruchu mogli grać razem z tymi najsprawniejszymi. W koszykówce integracyjnej zawodnicy sprawni dostają 5 punktów. Najlepsze na świecie drużyny w koszykówce na wózkach to: Kanada, USA, Australia, Holandia, Wielka Brytania, Japonia i Włochy.

Koszykarz FC Barcelona-Institut Guttmann

Medaliści Igrzysk Paraolimpijskich

Profesjonalny wózek

Mężczyźni klasa A

Lp	Rok i miejsce	Złoto	Srebro	Brąz
1.	Rzym 1960	Stany Zjednoczone	Wielka Brytania	Izrael
2.	Tokio 1964	Stany Zjednoczone	Wielka Brytania	Izrael

Mężczyźni klasa B

Lp	Rok i miejsce	Złoto	Srebro	Brąz
1.	Rzym 1960	Stany Zjednoczone	Holandia	Wielka Brytania
2.	Tokio 1964	Stany Zjednoczone	Argentyna	Izrael

Mężczyźni

Lp	Rok i miejsce	Złoto	Srebro	Brąz
1.	Tel Aviv 1968	Izrael	Stany Zjednoczone	Wielka Brytania
2.	Heidelberg 1972	Stany Zjednoczone	Izrael	Argentyna
3.	Toronto 1976	Stany Zjednoczone	Izrael	Francja
4.	Arnhem 1980	Izrael	Holandia	Stany Zjednoczone
5.	Stoke Mandeville/Nowy Jork 1984	Francja	Holandia	Szwecja
6.	Seul 1988	Stany Zjednoczone	Holandia	Francja
7.	Barcelona 1992	Holandia	Niemcy	Francja
8.	Atlanta 1996	Australia	Wielka Brytania	Stany Zjednoczone
9.	Sydney 2000	Kanada	Holandia	Stany Zjednoczone
10.	Ateny 2004	Kanada	Australia	Wielka Brytania
11.	Pekin 2008	Australia	Kanada	Wielka Brytania
12.	Londyn 2012	Kanada	Australia	Stany Zjednoczone
13.	Rio de Janeiro 2016	Stany Zjednoczone	Hiszpania	Wielka Brytania
14.	Tokio 2020	Stany Zjednoczone	Japonia	Wielka Brytania

Kobiety

Lp	Rok i miejsce	Złoto	Srebro	Brąz
1.	Tel Aviv 1968	Izrael	Argentyna	Stany Zjednoczone
2.	Heidelberg 1972	Argentyna	Jamajka	Izrael
3.	Toronto 1976	Izrael	RFN	Argentyna
4.	Arnhem 1980	RFN	Izrael	Stany Zjednoczone
5.	Stoke Mandeville/Nowy Jork 1984	RFN	Izrael	Japonia
6.	Seul 1988	Stany Zjednoczone	RFN	Holandia
7.	Barcelona 1992	Kanada	Stany Zjednoczone	Holandia
8.	Atlanta 1996	Kanada	Holandia	Stany Zjednoczone
9.	Sydney 2000	Kanada	Australia	Japonia
10.	Ateny 2004	Stany Zjednoczone	Australia	Kanada
11.	Pekin 2008	Stany Zjednoczone	Niemcy	Australia
12.	Londyn 2012	Niemcy	Australia	Holandia
13.	Rio de Janeiro 2016	Stany Zjednoczone	Niemcy	Holandia
14.	Tokio 2020	Holandia	Chiny	Stany Zjednoczone

Zobacz też

• Polska Liga Koszykówki na Wózkach
• Sporty niepełnosprawnych
• Rugby na wózkach

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa federacji NWBA (ang.)

Bibliografia

• Lipoński Wojciech; Encyklopedia sportów świata, Oficyna Wydawnicza Atena, Poznań 2006, ISBN 83-923700-0-7, ISBN 978-83-923700-0-0