Referendum w Turcji w 2017 roku

Referendum w Turcji w 2017 roku – referendum w sprawie zmian w ustroju Turcji, polegających na zastąpieniu parlamentarnego modelu sprawowania władzy systemem prezydenckim. Głosowanie referendalne odbyło się 16 kwietnia 2017. Za propozycjami zgłoszonymi przez prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana i związane z nim ugrupowania polityczne według oficjalnych wyników opowiedziała się większość głosujących.

Turcja Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Turcji Ustrój polityczny Ustrój polityczny Turcji Konstytucja Konstytucja Turcji Władza ustawodawcza Wielkie Zgromadzenie Narodowe Turcji Władza wykonawcza Prezydent Rząd Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Konstytucyjny Rada Państwa Sąd Kasacyjny Prokurator Generalny Kontrola państwowa Kontrola państwowa Trybunał Obrachunkowy Finanse Centralny Bank Turcji Samorząd terytorialny Podział administracyjny Turcji Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Partia Sprawiedliwości i Rozwoju Republikańska Partia Ludowa Wybory Wybory parlamentarne: 2011 Wybory samorzadowe: 2009 Referenda: 2010 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Turcji Wikiprojekt Polityka

Karta do głosowania (wraz z kopertą) w referendum 16 kwietnia 2017

Przedmiot referendum

Pod głosowanie obywateli poddany został pakiet 18 poprawek do konstytucji przedstawionych przez prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana i zatwierdzonych przez parlament głosami rządzącej Partii Sprawiedliwości i Rozwoju oraz Partii Narodowego Działania. Zakładają one, że prezydent byłby jednocześnie szefem państwa i rządu, posiadałby prawo wydawania dekretów z mocą ustawy i prawo arbitralnego rozwiązywania parlamentu. Liczba deputowanych do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji zostanie zwiększona z obecnych 550 do 600. Ustrój państwa opierałby się na prezydenckim systemie władzy. Wzrosnąć miałby także wpływ prezydenta na obsadę stanowisk sędziowskich.

Oficjalne wyniki

Uprawnionych do głosowania w referendum było ok. 55,3 mln osób.

Najwyższa Komisja Wyborcza ogłosiła, że głosy na „tak” oddało 51,4% głosujących, a przewaga zwolenników zmian nad przeciwnikami wyniosła 1,25 mln głosów. Ostateczne wyniki referendum mają być znane w ciągu 10–11 dni od dnia głosowania.

Sukcesu odniesionego przez prezydenta Erdoğana w referendum pogratulował prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump.

Zastrzeżenia do przebiegu referendum i jego wyników

Republikańska Partia Ludowa, największe ugrupowanie opozycyjne w Turcji, zażądało od Najwyższej Komisji Wyborczej unieważnienia referendum. Wskazała na nadużycia w trakcie trwania referendum, m.in. na wydawanie nieostemplowanych kart do głosowania i uniemożliwienie osobom uprawnionym do głosowania wzięcia udziału w plebiscycie. Karty do głosowania nie zawierały pytania referendalnego a jedynie wyrazy „Tak” i „Nie”.

Obserwatorzy referendum z ramienia Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie stwierdzili, że „niedzielne referendum w Turcji w sprawie zmiany systemu rządów z parlamentarnego na prezydencki nie spełniało międzynarodowych standardów”.

Szef misji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy oświadczył: „Referendum odbyło się na nierównych zasadach, dwa obozy kampanii nie korzystały z takich samych możliwości. (...) Późne zmiany w procedurze liczenia (głosów) usunęły ważne zabezpieczenie przed oszustwami”.

Zobacz też

• Referendum w Turcji w 2010 roku