Architektura barokowa w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Architektura sakralna: Święta Lipcka i Pożajście |
foto Święta Lipka + kilka ważnych obiektów |
||
Linia 50:
* zamek [[Krzysztof Ossoliński|Ossolińskich]] [[Krzyżtopór]] pod [[Ujazd (województwo świętokrzyskie)|Ujazdem]], zbudowany w latach [[1627]]-[[1644]] przez [[Wawrzyniec Senes|Wawrzyńca Senesa]] jako [[palazzo in fortezza]]. Wewnątrz pięciobocznego narysu bastionowego Senes wkomponował budowlę z trapezowym dziedzińcem poprzedzającym pałac i położonym dalej od bramy wjazdowej, eliptycznym, paradnym dziedzińcem z krużgankami. Zamek został zniszczony podczas wojny (1650-1655) i nigdy nie był odbudowany;
* w latach [[1635]]-[[1640]] [[Wilhelm le Vasseur de Beauplan]] i [[Andrea dell'Aqua]] zbudowali na zlecenie [[Stanisław Koniecpolski (hetman)|Stanisława Koniecpolskiego]] [[zamek w Podhorcach]] (teren dzisiejszej [[Ukraina|Ukrainy]]), ufortyfikowaną rezydencję o charakterze pałacowym (tzw. [[palazzo in fortezza]]). Budowla zaprojektowana na planie kwadratu o boku 55,0 m, z czterema mocno wysuniętymi [[bastion]]ami i wewnętrznym dziedzińcem. Trzypiętrowe, północne skrzydło z wysuniętymi trójściennymi ryzalitami w osi fasady stanowi część reprezentacyjną. Pozostałe, parterowe skrzydła w formie [[kazamaty|kazamat]] mieściły magazyny i pomieszczenia dla służby i załogi zamku.
Charakter świecki ma także:
* [[Kolumna Zygmunta III Wazy w Warszawie]] z 1643–1644 r. według projektu Augustyna Locci i Constantino Tencalli
Linia 58 ⟶ 60:
[[Plik:Pl-gdansk-kaplica-krolewska-2006.jpg|thumb|210px|Kaplica Królewska w Gdańsku]]
[[Plik:Fara Poznan Fasada.jpg|thumb|210px|Poznańska fara]]
[[Plik:POL Swieta Lipka 001.jpg|thumb|210px|Święta Lipka]]
Nie ma jednego typu budowli charakterystycznych dla tego okresu. Budowane są kościoły na planie centralnym lub prostokątnym, zazwyczaj z dominująca kopułą. W ogólnym zarysie nawiązują do dzieł włoskich począwszy od typu kościoła rozpowszechnionego przez jezuitów po architekturę wenecką - [[Baldassare Longhena]] kościół [[Santa Maria della Salute (Wenecja)|Santa Maria della Salute]]. Często spotykane są rozwiązania elewacji o klasycyzujących formach, nawiązujące do prac Palladia.
Linia 82 ⟶ 85:
W Wilnie działają polscy lub spolonizowani architekci, wśród nich, na pierwszy plan wysuwa się [[Jan Zaor]]. Najważniejszym dziełem w dorobku tego architekta jest projekt [[kościół św. Piotra i Pawła na Antokolu w Wilnie]], zbudowany w latach [[1668]]-[[1675]]. Bogata sztukatorska dekoracja to dzieło [[Pietro Perti]]ego i [[Giovanni Galli|Giovanniego Gallego]].
Inne ważne dzieła architektury sakralnej to m.in.:
* Kościół jezuitów w [[Pińsk]]u z lat 1647 - 1651
* [[Klasztor w Pożajściu|Kościół i klasztor kamedułów w Pożajściu]] koło Kowna z lat 1667-1690,
* [[Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Świętej Lipce|Bazylika w Świętej Lipce]] na Warmii z lat 1688-1693,
* [[Zespół klasztorny Kamedułów na Bielanach]] w Warszawie
* [[Bazylika katedralna św. Franciszka Ksawerego w Grodnie]] powstała do 1679 r.
* [[Bazylika jasnogórska]] w Częstochowie z końca XVII w.,
* [[Kościół Matki Bożej Łaskawej i św. Wojciecha w Łowiczu|Kościół Pijarów w Łowiczu]] z lat 1672 -1680, rozbudowany i konsekrowany w 1749 roku
=== Architektura świecka ===
Linia 133 ⟶ 141:
* [[sobór św. Zofii w Połocku]]
* [[Kościół Przemienienia Pańskiego w Krakowie]]
* Kościół Bernardynów w [[Zbaraż]]u, z lat 1746 – 1752
* [[Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Poczajowie]]
* Kościół Benedyktynek pw. Wszystkich Świętych w Drohiczynie z lat 1733-1738 (Jakub Fontana)
* [[Archikatedralny sobór św. Jura we Lwowie|Sobór św. Jura we Lwowie]] (Bernard Meretyn)
* [[Kościół Bożego Ciała i klasztor Dominikanów we Lwowie|Kościół Dominikanów we Lwowie]] (Jan de Witte)
| |||