Grabarka (góra): Różnice pomiędzy wersjami

Badania wskazują, że pierwszy ośrodek kultowy na Grabarce powstał na początku XVIII wieku, a wcześniejsza obecność w tym miejscu jakiejkolwiek wspólnoty monastycznej nie znajduje potwierdzenia w żadnych źródłach ani pisemnych ani archeologicznych. Zdaniem prof. [[Józef Maroszek|Józefa Maroszka]] wszelkie informacje na temat istnienia tu świątyni sięgającej korzeniami średniowiecza, można uznać w świetle dokumentów jedynie za mające więcej wspólnego z legendami niż z prawdą historyczną<ref name="maroszek33">J. Maroszek, Grabarka. Początki sanktuarium w świetle nieznanych źródeł, „Gryfita” 1997, nr 1(13), s.33</ref> Wg zachowanych relacji w lipcu [[1710]] roku w pobliskich Siemiatyczach wybuchła epidemia [[cholera|cholery]]. Spowodowało to panikę wśród mieszkańców miasta, którzy zaczęli masowo je opuszczać kryjąc się w okolicznych lasach, co trwało do czasu ustania epidemii w zimie<ref name="maroszek33"/>. W związku z tym wydarzeniem należy wiązać fakt powstania w Grabarce kaplicy i ośrodka kultowego, którego inicjatorem był [[Zwierzchnicy Kościoła greckokatolickiego (Ukraińskiej Cerkwi greckokatolickiej)|unicki metropolita Rusikijowski]] i opat supraski [[Leon Kiszka]]<ref name="maroszek33"/>. Poświadcza to dokument z 1 lipca 1717 roku, w którym biskup zgodził się na odprawianie nabożeństw w kaplicy na Świętej Górze. Dokumenty wizytacji duszpasterskiej z [[1726]] roku mówią o istnieniu na Grabarce "nowej kaplicy" pw. Przemienienia Pańskiego. Kaplica została opisana jako obiekt kryty dachem tarcicowym, z dwoma oknami<ref name="maroszek33"/>. Kult przemienienia Pańskiego rozwinął znacznie 26 czerwca 1763 roku biskup [[Felicjan Filip Wołodkowicz]], a w dniu 20 maja 1789 roku, w związku ze staraniami [[Biskupi włodzimiersko-brzescy|biskupa włodzimierskiego i brzeskiego]] [[Symeon Młocki|Symeona Młockiego]], papież [[Pius VI]] nadał 15 letni [[odpust]] dla pielgrzymów odwiedzających Grabarkę<ref name="maroszek33"/>. Przed [[1798]] na miejscu dotychczasowej kaplicy powstała nowa. Wg opisu unickiego ks. Antoniego Duchnowskiego była ona większa od poprzedniej, posiadała ołtarz główny z obrazem Trójcy Św. i Przemienienia Pańskiego, [[Cyborium (naczynie)|cyborium]] na komunikaty i [[hostia|hostię]], dwa boczne ołtarze, 7 okien, wyodrębniony chór, [[prezbiterium]] i [[kruchta|kruchtę]]. Wzmiankowano też, że kaplica posiadała przywileje odpustów ze Stolicy Apostolskiej, co oznacza, że już wtedy Grabarka była ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym, zaś wodę z przepływającego przez nią strumienia uważano za cudowną<ref>J. Maroszek, Grabarka. Początki sanktuarium w świetle nieznanych źródeł, „Gryfita” 1997, nr 1(13), s.34</ref>