Wojna polsko-rosyjska (1654–1667): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
→Wstępne działania i plany wojenne: ilustracja |
||
Linia 128:
=== Wstępne działania i plany wojenne ===
[[Plik:Lachowicze1.jpg|thumb|200px|Twierdza w Lachowiczach]]
Po zajęciu przez Moskwę Nowogródka, na początku roku 1660 w Wielkim Księstwie Litewskim pod kontrolą rosyjską nie pozostawał jedynie powiat piński oraz twierdze Słuck, Lachowicze i Nieśwież, pomiędzy którymi operował liczący 2500 ludzi pułk Samuela Oskierki oraz grupa Dionizego Muraszki. Na Litwie [[Iwan Andrzejewicz Chowański (zm. 1682)|Iwan Andrzejewicz Chowański]] [[23 marca]] [[1660]] roku rozpoczął oblężenie [[Lachowicze|Lachowicz]]. [[Jan II Kazimierz Waza|Jan Kazimierz]] zakończywszy wojnę ze Szwecją [[3 maja]] [[1660]] roku [[pokój oliwski 1660|pokojem oliwskim]], postanowił jeszcze w tym samym roku zakończyć wojnę polsko-rosyjską uderzeniem na Ukrainę, które miało być osłaniane przez działania wojsk litewskich wzmocnionych przez dywizję [[Stefan Czarniecki|Stefana Czarnieckiego]], która dopiero co zdążyła powrócić z [[Dania|Danii]]. Do przyśpieszenia działań wojennych już od kwietnia nawoływał również chan krymski [[Mehmed IV Girej|Mehmed IV]]. W połowie [[1660]] roku z ważniejszych twierdz w rękach Rzeczypospolitej nadal pozostawały [[Lachowicze]] (oblegane przez Chowańskiego), [[Słuck]] i [[Nieśwież]]. Wojna zaczęła nabierać rozpędu.
Na początku maja odbyła się na [[Kreml]]u rada wojenna której przewodniczył car [[Aleksy I Romanow|Aleksy]]. Postanowiono, że nie można dopuścić, by wojska Rzeczypospolitej wtargnęły na teren Rosji – przy czym za ziemie rosyjskie uważano już całą [[Ukraina (Naddnieprze)|Ukrainę]]. Naczelnym wodzem armii rosyjskiej na Ukrainie został wojewoda kijowski [[Wasyl Szeremietiew|Wasyl Szeremietew]]. Otrzymał on rozkaz głębokiego wdarcia się w głąb [[Korona Królestwa Polskiego|ziem koronnych]], aż pod [[Lwów]], a nawet [[Kraków]]. Celem kampanii było przesunięcie frontu na linię [[San]]u, a jeśli się uda, to na linię [[Wisła|Wisły]]. Zabezpieczyło by to zdobycze rosyjskie na Ukrainie i Podolu. Szeremietew zamierzał rozpocząć operację już w połowie czerwca, nie udało się to jednak z powodu opieszałości zbierania się wojsk zarówno rosyjskich, jak i kozackich.
Linia 136 ⟶ 137:
Pod naciskiem magnatów koronnych zmieniono decyzję i główne siły ruszyły na Ukrainę, a [[Stefan Czarniecki|Czarniecki]] wraz z Litwinami zabrał się za wypieranie Rosjan z Litwy. W odwodzie pozostały siły [[Jerzy Sebastian Lubomirski|Lubomirskiego]]. W końcu maja rada otrzymała wieść od komisarzy obradujących w Mińsku, że na pomoc Chowańskiemu idą z Rosji posiłki. Rada wojenna zakończyła obrady [[4 czerwca]], [[5 czerwca]] rozesłano [[wici]] wzywające pospolite ruszenie, a Stefan Czarniecki ruszył do swojej dywizji, by już [[12 czerwca]] połączyć się z [[hetman wielki litewski|hetmanem wielkim litewskim]] [[Paweł Jan Sapieha|Pawłem Sapiehą]] (z racji swego hetmaństwa oficjalnie naczelnym wodzem połączonych sił był Sapieha).
W tym okresie po nieudanym oblężeniu [[Bauska|Bowska]] w Inflantach od [[8 marca]] dywizja żmudzka pod [[Michał Kazimierz Pac|Pacem]] spoczywała bezczynnie na leżach w granicach Żmudzi. Oddziały jej znajdowały się na północny wschód od Kowna, około 70 [[kilometr]]ów od granicy z [[Kurlandia|Kurlandią]]. Dopiero około [[20 czerwca]] [[Oboźny|oboźny litewski]] [[Michał Kazimierz Pac]] rozpoczął koncentrację swojej dywizji pod [[Dziewałtów|Dziewałtowem]], niedaleko [[Wiłkomierz]]a. Czas naglił z powodu wieści o nadchodzących posiłkach dla [[Iwan Andrzejewicz Chowański (zm. 1682)|Iwana Andrzejewicza Chowańskiego]], jednak armie polska i litewska połączyły się dopiero [[23 czerwca]], by następnego dnia stanąć pod [[Słonim]]iem. Michał Kazimierz Pac natomiast w dalszym ciągu stał pod Wiłkomierzem. [[Aleksander Hilary Połubiński]] na czele wydzielonego oddziału liczącego 7 [[Chorągiew (wojsko)|chorągwi]] starł się już z oddziałami rosyjskimi. Chowański zwinął [[oblężenie Lachowicz]], zostawiając jedynie kilka tysięcy piechoty w obozie dla blokowania twierdzy, i ruszył kierunku Słonimia. O wszystkich tych ruchach siły polsko-litewskie były bardzo dobrze poinformowane.
=== Bitwa pod Połonką i zmiana przebiegu wojny na Litwie ===
| |||