Rudolf Serkin: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
poprawa linków
 
(Nie pokazano 40 wersji utworzonych przez 15 użytkowników)
Linia 1:
{{Artysta muzyczny infobox
|nazwa wykonawca = Rudolf Serkin
|nazwa zdjęcieoryginalna = =
|zdjęcie tło = =
|opis opis_zdjęciazdjęcia =
|alt zdjęcia imię_nazwisko =
|imię data_urodzeniai nazwisko = [[28 marca]] [[1903]]
|pseudonim =
| miejsce_urodzenia = [[Eger]], [[Królestwo Czech|Bohemia]], [[Austrio-Węgry]], [[Cheb]], [[Czechy]]
|data data_śmierci urodzenia = [[828 majamarca]] [[19911903]]
|miejsce urodzenia = [[Cheb]]
| miejsce_śmierci = [[Guilford (Vermont)|Guilford]], [[Vermont]], [[USA]]
|data pochodzenie śmierci = [[8 maja]] [[1991]]
|miejsce gatunekśmierci = [[Guilford =(Vermont)|Guilford]]
| zawód instrument = [[pianistafortepian]]
|typ głosu instrument =
|gatunek aktywność = [[muzyka poważna]]
|zawód wytwórnia = [[pianista]], [[pedagog]]
|aktywność powiązania =
|wydawnictwo commons = =
|powiązania www = =
|współpracownicy =
|wyróżniony instrument =
|zespół =
|odznaczenia = {{order|PMW|2}} {{order|US-NMA}} {{order|PM|NS}}
|faksymile =
|opis faksymile =
|commons = Category:Rudolf Serkin
|www =
}}
'''Rudolf Serkin''' (ur. [[28 marca]] [[1903]] w Eger[[Cheb]]ie, zm. [[8 maja]] [[1991]] w [[Guilford (Vermont)|Guilford]] w stanie [[Stany ZjednoczoneVermont]]{{r|encmuz}}{{r|baker}}) – amerykański [[pianista]] i [[pianistapedagog]].
 
== BiografiaŻyciorys ==
Urodził się w ówczesnych [[Austro-Węgry|Austro-Węgrzech]] w pochodzącej z [[Rosja|Rosji]] rodzinie [[Żydzi|żydowskiej]]{{r|siek}}. W wieku 9 lat rozpoczął naukę gry na fortepianie w [[Wiedeń|Wiedniu]] u [[Richard Robert|Richarda Roberta]] i [[Joseph Marx|Josepha Marxa]], a później także u [[Arnold Schönberg|Arnolda Schönberga]]{{r|encmuz}}. Po raz pierwszy wystąpił publicznie w wieku 15 lat, grając z [[Filharmonicy Wiedeńscy|Wiener Philharmoniker]] pod batutą [[Oskar Nedbal|Oskara Nedbala]]{{r|baker}}. W latach 1918–1920 działał w propagującym muzykę współczesną [[Verein für musikalische Privataufführungen]]{{r|encmuz}}. W 1920 roku rozpoczął karierę jako solista i kameralista{{r|encmuz}}. W tym samym roku przeprowadził się do [[Berlin]]a na zaproszenie [[Adolf Busch|Adolfa Buscha]], którego córkę Irene poślubił w 1935 roku{{r|baker}}{{r|siek}}. Po dojściu do władzy w Niemczech [[narodowy socjalizm|nazistów]] w 1933 roku otrzymał zakaz publicznych występów{{r|siek}}, w związku z czym wyjechał do [[Bazylea|Bazylei]]{{r|encmuz}}.
Rudolf Serkin urodził się 28 marca 1903 roku w żydowskiej rodzinie rosyjskiej. Jego rodzina przeniosła się do [[Wiedeń|Wiednia]], gdzie studiował grę na fortepianie u Richarda Roberta, a później kompozycję z [[Joseph Marx|Josephem Marksem]]. W 1933 roku zadebiutował na festiwalu Coolidge w Waszyngtonie w USA. W lutym 1936 roku rozpoczął solową karierę koncertową w [[Filharmonia Nowojorska|Filharmonii Nowojorskiej]] w USA. W 1963 roku został odznaczony z [[Medal Wolności (USA)|Medalem Wolności]]. W 1988 roku otrzymał odznaczenie [[National Medal of Arts]]. Posiada swoją gwiazdę na [[Hollywood Walk of Fame|Hollywoodzkiej Alei Gwiazd]].
 
W 1933 roku debiutował w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]], występując razem z Adolfem Buschem na [[Coolidge Festival]] w [[Waszyngton]]ie{{r|baker}}. W 1936 roku wystąpił jako solista z [[Filharmonia Nowojorska|New York Philharmonic]] pod batutą [[Arturo Toscanini]]ego{{r|encmuz}}{{r|baker}}. W 1939 roku otrzymał amerykańskie obywatelstwo{{r|encmuz}}{{r|baker}}. Od 1939 roku wykładał w [[Curtis Institute of Music]] w [[Filadelfia|Filadelfii]], w latach 1968–1976 był dyrektorem tej placówki{{r|encmuz}}{{r|baker}}. Od 1950 roku występował na zainicjowanym przez Adolfa Buscha Marlboro Festival w [[Marlboro (Vermont)|Marlboro]] w stanie [[Vermont]], od 1952 do 1991 roku był jego kierownikiem artystycznym{{r|encmuz}}. Ostatni publiczny występ dał w 1987 roku{{r|siek}}.
== Bibliografia ==
 
Odznaczony [[Prezydencki Medal Wolności|Prezydenckim Medalem Wolności]] (1963) oraz [[National Medal of Arts]] (1988){{r|baker}}. Laureat [[Kennedy Center Honors]] (1981){{r|siek}}. W 1981 roku został odznaczony niemieckim orderem [[Pour le Mérite]]{{r|pourlemerite}}. W 1984 roku otrzymał [[nagroda Grammy|nagrodę Grammy]] za dokonane wspólnie ze [[Mstisław Rostropowicz|Mstisławem Rostropowiczem]] nagranie sonat wiolonczelowych [[Johannes Brahms|Brahmsa]]{{r|siek}}.
 
Ceniony był jako wykonawca utworów fortepianowych [[Wolfgang Amadeus Mozart|W.A. Mozarta]], [[Ludwig van Beethoven|Beethovena]], [[Franz Schubert|Schuberta]] i [[Johannes Brahms|Brahmsa]], a także dzieł kompozytorów XX-wiecznych{{r|encmuz}}. Dokonał licznych nagrań płytowych dla wytwórni [[Columbia Records|Columbia]], [[HMV]], [[EMI]], [[Sony]], [[Deutsche Grammophon]] i [[Telarc Records|Telarc]]{{r|encmuz}}.
 
== Przypisy ==
<references responsive>
<ref name=baker>{{Cytuj książkę |tytuł = Baker’s Biographical Dictionary of Musicians |wydawca = Schirmer Books |tom = Volume 5 Pisc–Stra |miejsce = New York |rok = 2001 |isbn = 0-02-865530-3 |strony = 3284}}</ref>
<ref name=encmuz>{{Cytuj książkę |tytuł = Encyklopedia Muzyczna PWM |wydawca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne |tom = 9. Część biograficzna s–sł |miejsce = Kraków |rok = 2007 |isbn = 978-83-224-0865-0 |strony = 225}}</ref>
<ref name=siek>{{Cytuj książkę |autor = Stephen Siek| tytuł = A Dictionary for the Modern Pianist|wydawca = Rowman & Littlefield|miejsce = Lanham|rok = 2017|isbn = 978-0-8108-8879-1|strony = 198–199}}</ref>
<ref name=pourlemerite>{{Cytuj stronę | url = http://www.orden-pourlemerite.de/mitglieder/rudolf-serkin?m=2&u=9&p=2| tytuł = Rudolf Serkin| opublikowany = Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste| data dostępu = 2020-10-04| język = de}}</ref>
</references>
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{IMDb|osoba|1182421|Rudolf Serkin}}
* [http://www.bach-cantatas.com/Bio/Serkin-Rudolf.htm http://www.bach-cantatas.com/Bio/Serkin-Rudolf.htm]
* [http://projects.latimes.com/hollywood/star-walk/rudolf-serkin/ http://projects.latimes.com/hollywood/star-walk/rudolf-serkin/]
 
{{Kennedy Center Honors}}
{{DEFAULTSORT:Serkin, Rudolf}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Serkin, Rudolf}}
[[Kategoria:Amerykańscy pianiści]]
[[Kategoria:Amerykańscy pedagodzy muzyczni]]
[[Kategoria:Laureaci Nagrody Grammy]]
[[Kategoria:Laureaci Kennedy Center Honors]]
[[Kategoria:Odznaczeni Prezydenckim Medalem Wolności]]
[[Kategoria:Odznaczeni National Medal of Arts]]
[[Kategoria:Odznaczeni cywilnym Orderem Pour le Mérite]]
[[Kategoria:Amerykanie pochodzenia żydowskiego]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Chebie]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1903]]
[[Kategoria:Zmarli w 1991]]
 
[[en:Rudolf Serkin]]