Sobór Przemienienia Pańskiego w Winnicy: Różnice pomiędzy wersjami

Klasztor dominikanów w Winnicy został ufundowany w 1630, jednak już w kilkanaście lat później, w czasie [[powstanie Chmielnickiego|powstania Chmielnickiego]], zakonnicy opuścili go i wrócili do miasta dopiero w końcu stulecia<ref name="ru">[http://russian-church.ru/viewpage.php?cat=vinnitsa&page=8 Свято-Преображенский Кафедральный Собор]</ref>. W 1758 kamienny kościół dla dominikanów ufundował [[Marcin Grocholski]]. Pod koniec XVIII w. w klasztorze przebywało na stałe sześciu zakonników<ref name="ru"/>. Niewielkie rozmiary i ubóstwo wspólnoty stały się oficjalną przyczyną jej likwidacji w 1832, w okresie [[kasata klasztorów w zaborze rosyjskim|kasaty klasztorów w zaborze rosyjskim]]. W tym samym roku zamknięty klasztor dominikanów został przekazany [[Rosyjski Kościół Prawosławny|Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu]]. W 1833 kościół wspólnoty został ponownie wyświęcony jako sobór Przemienienia Pańskiego – po rozbiórce starej cerkwi Świętych Kosmy i Damiana stał się głównym centrum kultu prawosławnego w mieście. W 1855 w krypcie grzebalnej Grocholskich, jaka znajdowała się w podziemiach dawnego kościoła, urządzono dolną cerkiew Świętych Kosmy i Damiana, przenosząc szczątki fundatorów dominikańskiego klasztoru do odrębnego pomieszczenia w podziemiu i zamurowując je<ref name="ru"/>. W 1847 sobór Przemienienia Pańskiego odwiedził car [[Mikołaj I Romanow|Mikołaj I]] z synami [[Aleksander II Romanow|Aleksandrem]] i [[Mikołaj Mikołajewicz Romanow (starszy)|Mikołajem]]. Po roku car podpisał projekt rekonstrukcjiremontu budynku, jednak do prac nad jego realizacją przystąpiono dopiero w 1860. Przebudowany obiekt poświęcił 27 listopada 1866 prawosławny biskup podolski [[Leoncjusz (Lebiedinski)|Leoncjusz]]. W 1916 w soborze wizytę złożył car [[Mikołaj II Romanow|Mikołaj II]]<ref name="ru"/>.

W 1922, w czasie akcji [[konfiskata majątku Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w 1922|konfiskaty kosztowności cerkiewnych]] całe cenne wyposażenie soboru zostało zarekwirowane przez władze radzieckie. W 1930 obiekt został odebrany parafii prawosławnej i zamieniony na magazyn. Następnie został zwrócony wiernym, lecz w 1962 państwo ponownie przejęło obiekt i urządziło w nim halę sportową. W latach 80. XX wieku w byłym soborze rozmieszczono salę koncertową. Funkcjonowała ona do 1990, gdy budynek został przez władze miejskie i obwodowe przekazany [[Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego|Ukraińskiemu Kościołowi Prawosławnemu Patriarchatu Moskiewskiego]]. Znajdujące się w budynku [[organy]] wykorzystywane w czasie koncertów zostały zdemontowane i trafiły do kościoła kapucyńskiego pw. Matki Bożej Anielskiej w Winnicy<ref name="ru"/>.