Inflanty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Podział terytorialny Rzeczypospolitej Obojga Narodów przeniesiono do Podział administracyjny I Rzeczypospolitej |
→Wojny inflanckie: merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 25:
=== Wojny inflanckie ===
{{osobny artykuł|Dominium Maris Baltici|Wojna litewsko-rosyjska 1558-1570|Wojna polsko-rosyjska 1577-1582}}
Powód do walki dał zatarg wielkiego mistrza Fürstenberga z arcybiskupem ryskim Wilhelmem. Król polski [[Zygmunt II August]] wziął stronę arcybiskupa i zmusił wielkiego mistrza do uległości i do zawarcia z Polską traktatu zaczepno-odpornego. W odpowiedzi na to doszło do najazdu [[Carstwo Rosyjskie|Carstwa Rosyjskiego]] na Inflanty oraz zajęcia przez Szwedów Estonii ([[1560]]). W [[1561]] roku doszło do [[sekularyzacja|sekularyzacji]] zakonu mieczowników.
Unia grodzieńska zawarta podczas sejmu litewskiego w Grodnie 25 grudnia [[1566]] inkorporowała Inflanty do Wielkiego Księstwa Litewskiego, tworzyła z nich [[Księstwo Zadźwińskie]], podzielone na cztery okręgi: ryski, trejdeński, wendeński i dyneburski<ref>Pełny tekst aktu unii grodzieńskiej w: Codex diplomaticus Regni Poloniae et Magni Ducatus Lituaniae, t. 5, Wilno 1758, s. 269-273</ref>. Zmienił ten relację akt wydany przez króla Zygmunta Augusta 3 sierpnia 1569, który poddał Inflanty Rzeczpospolitej jako całości, a nie odrębnie Koronie czy Litwie<ref>Pełen tekst aktu Zygmunta Augusta z 3 sierpnia 1569 w: Prawa konstytucje y przywileje królestwa Polskiego y Wielkiego Xięstwa Litewskiego u wszystkich Prowincyi należących: Na walnych Seymiech Koronnych od Sejmu Wiślickiego Roku Pańskiego 1347 aż do ostatniego Sejmu uchwalone, 1733 [dalej cyt. Volumina legum], t. II,f. 806-807. Patrz też w: Henryk Wisner, Rzeczpospolita Wazów. Czasy Zygmunta III i Władysława IV, Warszawa 2002, s. 19; Krzysztof Mikulski, Andrzej Rachuba, op. cit., s. 7.</ref>.
Stan posiadania Polski w Inflantach został utrzymany w wojnach obronnych przeciw Moskwie dążącej za Zygmunta Augusta i Stefana Batorego z całą uporczywością do opanowania wybrzeży [[Morze Bałtyckie|Bałtyku]].
W roku 1598 nowa przyjęta w Warszawie ordynacja sejmowa dotycząca Inflant, tak zwana Ordinatio Livoniae II, dopuściła do urzędów w Inflantach, na zasadzie alternaty, także miejscową szlachtę niemiecką<ref>Enn Tarvel, op. cit., s. 73. O polityce Rzeczpospolitej wobec Inflant w pierwszych latach panowania Zygmunta III patrz też w: Jan Rzońca, Rzeczpospolita Polska w latach 1596-1599. Wybrane zagadnienia polityki wewnętrznej i zagranicznej, Opole 1990, s. 59-66.</ref>, co równało się praktycznie jako podkreślenie administracyjnej odrębności Księstwa Inflanckiego jako trzeciego kraju zunifikowanej Rzeczpospolitej. Zasada nie przynależności Inflant ani do Polski, ani do Litwy została potwierdzona przez Zygmunta III Wazę, który w roku 1598 przekształcił utworzone przez Batorego prezydentury w województwa.
=== Wojny szwedzkie ===
| |||