Siedem darów Ducha Świętego: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne, uzup. Jan Paweł II |
uzup. w innych tradycjach teologicznych |
||
Linia 1:
[[Plik:Capela do Divino Espírito Santo em Porto Alegre 000.JPG|thumb|250px|Witraż poświęcony siedmiu darom Ducha Świętego. [[Porto Alegre]] w Portugalii.]]
'''Siedem darów Ducha Świętego''' − w teologii [[Chrześcijaństwo|chrześcijańskiej]] m.in. w [[katolicyzm]]ie, {{fakt|[[luteranizm]]ie i [[anglikanizm]]ie}}, dary, których [[Duch Święty]] udziela [[Chrzest|ochrzczonym]], [[Bierzmowanie|bierzmowanym]], aby "podtrzymywać życie moralne chrześcijan"<ref>''[[Katechizm Kościoła Katolickiego]]'' (Pallotinum 1994, {{ISBN|83-7014-221-4}}) art. 1830.</ref>. Dopełniają i udoskonalają cnoty tych, którzy je otrzymują<ref>''Katechizm Kościoła Katolickiego'' (Pallotinum 1994, {{ISBN|83-7014-221-4}}) art. 1831.</ref>.
== W Biblii ==
Nie należy mylić ich z [[Charyzmaty|charyzmatycznymi]] darami Ducha Świętego opisywanymi w [[1 list do Koryntian|1 Kor]] 12, 8-13 ani z owocami Ducha Świętego jak w [[List do Galatów|Gal]] 5, 22-23. Siedem darów jest wymieniane w [[Księga Izajasza|Iz]] 11, 2-3.
== W teologii chrześcijaństwa zachodniego ==
[[Tomasz z Akwinu]] w [[Summa theologiae|Sumie teologicznej]] nauczał, że dary Ducha Świętego usprawniają w sposób trwały działanie władz [[Dusza (teologia katolicka)|duszy]], jak rozum i [[wolna wola]], doskonaląc je. „Dzięki nim władze te stają się powolne na działanie Ducha Świętego podobnie, jak dzięki cnotom moralnym władze dążnościowe (łac. ''potentiae appetitive''), stają się powolne na kierownictwo rozumu” (STh II-II q19 a9 co; por. I-II, q 68, a 1-2<ref>Przekład: Pius Bełch OP, [http://katedra.uksw.edu.pl/suma/suma15.htm Summa Teologiczna, wydanie londyńskie t.15] </ref>). „Władzami dążnościowymi” Tomasz nazywał zmysły i uczucia.
Tomasz tak określił znaczenie i rolę darów Ducha Świętego:
<poem>
„Otóż w poznawaniu prawdy dar rozumu doskonali umysł teoretyczny
a dar rady
dar mądrości doskonali rozum teoretyczny w należytym osądzaniu;
dar umiejętności zaś doskonali rozum praktyczny w ocenie czynności, których należy dokonać.
Linia 32:
# Dar Bojaźni Bożej – by doskonalić relacje z Bogiem i ludźmi.
# Dar Pobożności – by być ufnym.
== W teologii chrześcijaństwa wschodniego ==
[[Ojcowie Kościoła|Ojcowie greccy]] często wykorzystywali tekst z [[Księga Izajasza|Księgi Izajasza]] 7,11 w brzmieniu [[Septuaginta|Septuaginty]]. Przypisywali go jednak samemu [[Jezus Chrystus|Chrystusowi]], jako zapowiadanej przez proroka „różdżce z pnia Jessego”{{odn|Pinckaers|1994|s= 154}}. Według [[Władimir Łosski|Włodzimierza Łosskiego]], teologia [[Prawosławie|prawosławna]] nie widzi szczególnej różnicy między siedmioma darami Ducha z zapowiedzi Izajasza i łaską przebóstwiającą. Według Łosskiego łaska ta to sama natura Boga jedynego udzielająca się ludziom:
{{Cytat| Łaska to... całe bogactwo natury Boskiej, która udziela się ludziom; jest to Boskość, która wychodzi na zewnątrz istoty i się udziela — natura Boska, w której się uczestniczy w energiach. (...) Łaska jest niestworzona, Boska ze swej natury. Jest to energia lub emanacja jednej natury, Boskość (gr. ''theotes''), która różni się w sposób trudny do wysłowienia od istoty i udziela się bytom stworzonym, przebóstwiając je”{{odn|Łosski|1989|s=144-145 i 153.}}.}}
Duch Święty, pozostając ukryty w tajemnicy, jest źródłem wielkiej mnogości darów, które są niestworzone i nieskończone. Dzięki tym darom otrzymuje bardzo wiele imion, jak o tym pisali [[Grzegorz z Nazjanzu]]<ref>Por. Oratio XXXI (theologica V), 29; [[Patrologia Graeca|PG]] 36. 159 BC; przekł. pol.: ''Mowy wybrane'', s. 360</ref> i [[Bazyli Wielki]]<ref>Por. ''O Duchu Świętym'' XVI, 37. Alina Brzóstkowska (przekład), Józef Naumowicz (wstęp). Warszawa: IW PAX, 1999</ref>. Istotną cechą teologii wschodniej jest rozróżnienie między Osobą Ducha Świętego, Dawcą Łaski, a łaską niestworzoną, której On udziela chrześcijanom{{odn|Łosski|1989|s=144-145 i 153.}}.
Również [[Paul Evdokimov]], odwołując sie do dzieła ''O Duchu Świętym'' Bazylego, stwierdził, że każdy dar, który otrzymuje stworzenie jest darem Ducha Świętego, „jest On uświęcicielem, który nas jednoczy w Bogu”. Pneumatologia rozwinięta na Wschodzie nazywa Ducha „rozdawcą życia i skarbnicą łask”, gdyż jest czynną zasadą wszelkiego działania Bożego. Twierdzenie o każdym darze przynoszonym przez Ducha nie sprzeciwia się doktrynie trynitarnej, nie jest «monofizytyzmem mistycznym» albo «pneumatycznym», „który by roztapiał ludzką naturę Chrystusa w niestworzonym świetle Ducha Świętego”{{odn|Evdokimov|1964|s= 125}}. [[Tomáš Špidlík]], odwołując się do innej wypowiedzi Evdokimova<ref>{{Cytuj książkę | rozdział = L'Ésprit-Saint et l'Église d'après la tradition liturgique | tytuł = L'Ésprit-Saint et l'Église. Actes du Symposium | autor r = Paul Evdokimov| miejsce = Paryż | rok = 1969 | strony = 98}}</ref>, dodaje, że według wschodniej duchowości, „Duch Święty wprowadza nas w Chrystusa, a Jego działanie ma na celu wytworzenie w nas życia Zbawiciela”. I odwrotnie, jak powiada [[Teofan Pustelnik]], życie chrześcijańskie polega „na wstępowaniu do sfery Ducha co oznacza, że polega na uduchowieniu duszy i ciała”<ref>''Pis'ma o duchovnoj žizni'', Moskwa 1903, s. 247}}</ref>. Zaś [[Serafin z Sarowa]], uczył że modlitwa, [[post]], czuwanie i inne praktyki duchowne nie są celem życia chrześcijańskiego, „prawdziwy cel naszego życia chrześcijańskiego polega na osiągnięciu Ducha Bożego (...), łaski Ducha Świętego”{{odn|Serafin z Sarowa|2008|s=55}}{{odn|Špidlík|2005|s=56-59}}.
== Reakcja teologii protestanckiej ==
Rozwijający się od XVI w. [[Protestantyzm]], pod wpływem [[nominalizm]]u [[Wilhelm Ockham|Wilhelma Ockhama]] i doktryny mówiącej o unikalnej i wyłącznej roli wiary w zbawieniu człowieka (łac. ''[[sola fides]]''), zerwał z poprzedzającą go tradycyjną teologią darów Ducha Świętego. Jak zauważył [[Servais Théodore Pinckaers]] OP, konsekwentny protestantyzm nie uznał nawet wpływu [[Łaska|łaski]] na ludzki intelekt. Według dotychczasowej doktryny, łaska miała działać w rozumie w postaci całkowicie zgodnego z [[Wiara (chrześcijaństwo)|wiarą]] daru Ducha Świętego nowej mądrości. Odrzucił również udzielanie daru miłości nadprzyrodzonej i świętości ludzkiej woli. Była to niezgoda na włączenie [[Cnota|cnót ludzkich]], które nauczała m.in. filozofia grecka, w moralność chrześcijańską. Włączania tego – przez podjęcie (łac. ''assumptio'') i asymilację – dokonywali [[teolog]]owie w każdej epoce historycznej. Począwszy od [[Paweł z Tarsu|Apostoła Pawła]] poprzez [[Ojcowie Kościoła|Ojców greckich i łacińskich]], aż po teologię średniowieczną, która przyswoiła sobie naukę moralną [[Arystoteles]]a{{odn|Pinckaers|1994|s= 263-264}}.
== Zobacz też ==
Linia 37 ⟶ 46:
{{Przypisy|2}}
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | imię = Paul | nazwisko = Evdokimov | autor link = Paul Evdokimov |tytuł = Prawosławie| inni = [[Jerzy Klinger]] ( przekład) |miejsce = Warszawa| wydawca = IW "PAX" | rok = 1964| strony = 396| odn = tak}}.
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Łosski | imię = Włodzimierz | tytuł = Teologia mistyczna Kościoła wschodniego | miejsce = Warszawa | wydawca = IW „PAX”| rok = 1989 | strony = 230| odn = tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Pinckaers | imię = Servais Théodore | autor link = Servais Théodore Pinckaers | tytuł = Źródła moralności chrześcijańskiej. Jej metoda, treść, historia| inni = Agnieszka Kuryś (inni) | wydawca = Wydawnictwo W drodze | miejsce = Poznań | rok = 1994| odn = tak | strony = 421}}
* {{Cytuj książkę | autor = Św. Serafin z Sarowa | autor link = Serafin z Sarowa| inni = [[Henryk Paprocki]] (przekład)| tytuł = Ogień Ducha Świętego| miejsce = Kraków | wydawca = Esprit | rok = 2008 | isbn =978-83-60040-67-6 | strony = 5-37| odn = {{odn/id|Serafin z Sarowa|2008}}}}
* {{Cytuj książkę | imię = Tomáš | nazwisko = Špidlík | autor link = Tomáš Špidlík| tytuł = Duchowość chrześcijańskiego Wschodu. Przewodnik systematyczny | miejsce = Kraków | wydawnictwo = Wyd. Franciszkanów „Bratni Zew”| rok = 2005 | inni = Lucyn Rodziewicz (przekład)| strony = 445| odn = tak}}
== Linki zewnętrzne ==
| |||