Wąwóz: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 1:
[[Plik:Sandomierz V 2006-114.JPG|thumb|200px|right|Wąwóz Królowej Jadwigi w [[Sandomierz]]u (uważany niekiedy za [[debrza|debrzę]]<!-- patrz dyskusja... -->)]]
'''Wąwóz''' – rodzaj głębokiej, suchej [[dolina|doliny]] okresowo odwadnianej, która cechuje się małym spadkiem, stromymi zboczami oraz wąskim dnem<ref>Jaroszewski i in.</ref>. Cechą wyróżniającą wąwóz od innych podobnych form erozyjnych jest urwistość górnych części zboczy (są one pionowe lub zbliżone do pionowych) w przekroju poprzecznym doliny<ref>Cabaj s. 16-17</ref>. Powstaje w średnio spoistych [[skała]]ch ([[glina|gliny]], [[less]]y, [[ił (skała)|iły]]) wskutek [[erozja denna|erozji dennej]] wód okresowych lub epizodycznych ([[erozja wąwozowa]]) i z czasem przekształca się w [[parów]]<ref>Jaroszewski i in.</ref>. Wąwozy mają długość do
W [[Polska|Polsce]] wąwozy najczęściej występują w województwie małopolskim (na ponad 50 % powierzchni województwa), podkarpackim (na 24 % powierzchni) oraz w województwach świętokrzyskim i lubelskim (na 20 % każdego z nich)<ref>Józefaciuk i in. s. 83-86</ref>.
== Przykłady wąwozów {{fakt}} ==
* [[Wąwóz Dule w Łagowie]], [[Góry Świętokrzyskie]].
* [[Rezerwat przyrody Wąwóz Myśliborski koło Jawora|Wąwóz Myśliborski]], na terenie którego utworzono [[rezerwat przyrody]], w celu ochrony jedynego na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]] stanowiska [[języcznik zwyczajny|języcznika zwyczajnego]]. Wąwóz wyżłobiony został przez potok Jawornik, na długości 3 km. Można go zwiedzać, poruszając się ścieżką dydaktyczną.
Linia 20:
* Cabaj W. 2011: Pojęcia w nauczaniu geografii fizycznej. Wyd. Naukowe Uniw. Pedagogicznego, Kraków. [http://uatacz.up.krakow.pl/~wwwaupc/index.php/wigup/article/view/1086/980]
* Jaroszewski W., Marks L., Radomski A., 1985: Słownik geologii dynamicznej, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, ISBN 83-220-0196-7
* Józefaciuk A., Nowocień E., Wawer R. 2016: ROZWÓJ, SKUTKI I WYSTĘPOWANIE EROZJI WĄWOZOWEJ W POLSCE ORAZ METODY ZAGOSPODAROWANIA WĄWOZÓW. MONOGRAFIE I ROZPRAWY NAUKOWE, IUNG-PIBISBN: ISBN 978-83-7562-242-3
[[Kategoria:Wąwozy]]
|