Zamek w Rabsztynie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Budynek infobox}} |
→Historia: drobne merytoryczne |
||
Linia 40:
Pierwotny zamek, o którym wzmianki pochodzą z XIII w., był drewniany. Murowany wybudowany został za [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza Wielkiego]]<ref>Jan Długosz wspomina o powstałym z inicjatywy Kazimierza Wielkiego zamku w [[Olkusz]]u. Przez wiele lat identyfikowano tę wzmiankę właśnie z Rabsztynem, ponieważ nie doszukano się innych dokumentów o olkuskim zamku. W 2001 r. jednak w samym Olkuszu natrafiono podczas prac budowlanych na fragment grubego średniowiecznego muru z bramą, co wprowadziło nowe wątpliwości.</ref>, po którego śmierci przeszedł w ręce prywatne w ramach spłaty długów.
Pod koniec XIV w. z nadania króla [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełły]] zamek stał się własnością [[Spytko II z Melsztyna|Spytka Melsztyńskiego]] herbu [[Leliwa (herb szlachecki)|Leliwa]]. W 1439 r. syn Spytka, [[Spytko III z Melsztyna|o tym samym imieniu]], zawiązał [[Konfederacja Spytka z Melsztyna|konfederację polskich husytów]] przeciw [[biskupi krakowscy|biskupowi krakowskiemu]] [[Zbigniew Oleśnicki (kardynał)|Zbigniewowi Oleśnickiemu]]. Po napadzie na obradującą w [[Nowy Korczyn|Nowym Korczynie]] radę królewską, został pokonany w [[bitwa pod Grotnikami|bitwie pod Grotnikami]], gdzie sam poległ. Jego majątek wraz z zamkiem został skonfiskowany w 1441 r. na rzecz skarbu królewskiego, a następnie oddany przez króla w [[Tenuta|tenutę (dzierżawę)]]. W tej formie jako wiano Jadwigi z [[Książ Wielki|Książa]] przeszedł w ręce [[Andrzej Tęczyński (zm. 1461)|Andrzeja Tęczyńskiego]]. W 1442 r. na polecenie króla miał on wzmocnić
W 1573 r. Seweryn Boner gościł na zamku króla [[Henryk III Walezy|Henryka Walezego]]. W 1587–88 podczas kampanii antyhabsburskiej dowódcą załogi był [[Hawryło Hołubek|Gabriel (Hawryło) Hołubek]], rotmistrz kozacki w służbie polskiej.
Zamek królewski w tenucie (dzierżawie) rabsztyńskiej w powiecie proszowskim [[województwo krakowskie (I Rzeczpospolita)|województwa krakowskiego]] w końcu XVI wieku<ref>Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 94.</ref>.
Kolejnym starostą został w 1592 r. [[Mikołaj Wolski (1553-1630)|Mikołaj Wolski]], a potem marszałek wielki koronny [[Zygmunt Myszkowski (zm. 1615)|Zygmunt Myszkowski]]. Prawdopodobnie ten drugi w początkach XVII w. rozbudował
W czasie [[potop szwedzki|potopu]] wycofujące się wojska [[Szwecja|szwedzkie]] splądrowały i zniszczyły zamek, którego już nie odbudowano. Częściowo był jeszcze używany do początków XIX w., potem został opuszczony. W drugiej połowie XIX w. poszukiwacze skarbów wysadzili jedyną zachowaną część zamku – [[baszta|basztę]] oraz mury zamku dolnego.
| |||