Kazimierz II Sprawiedliwy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa przek., drobne redakcyjne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Legitymizacja władzy: drobne merytoryczne
Linia 97:
[[Plik:The First Sejm 1182.jpg|thumb|250px|[[Jan Matejko]]: ''W Łęczycy pierwszy sejm. Spisanie praw. R.P. 1180.'']]
[[Plik:Walery Eljasz-Radzikowski, Kazimierz Sprawiedliwy.jpg|thumb|Walery Eljasz-Radzikowski, Kazimierz Sprawiedliwy]]
W latach 1180-1181 Kazimierz podjął batalię dyplomatyczną o legitymizację władzy uzyskanej w wyniku zamachu w 1177 roku, i utrwalonej w latach następnych. W roku 1180 na wielkim zjeździe politycznym w [[Łęczyca|Łęczycy]], któremu współtowarzyszył synod kościelny, książę Kazimierz zobowiązał się do uregulowania [[ius spolii]] (prawa księcia do ruchomości po zmarłym biskupie) oraz nadużyć stanu (nieodpłatnego żywienia monarchy, jego dworu i urzędników w czasie podróży po kraju) w dobrach kościelnych i podwody (usług transportowych, dozwolonych jedynie w przypadku zagrożenia którejkolwiek z dzielnic przez wrogów), a obecni na zjeździe książęta ([[Odon Mieszkowic|Odon]], [[Bolesław I Wysoki|Bolesław]] i [[Leszek Bolesławowic (zm. 1186)|Leszek]])<ref>{{odn|Długosz Jan|2009|s=154.|ref=nie}}</ref> oraz możni duchowni (ośmiu biskupów: [[Zdzisław (arcybiskup gnieźnieński)|Zdzisław]], [[Biskupi gnieźnieńscy|arcybiskup gnieźnieński]], [[Gedko]] [[Biskupi krakowscy|biskup krakowski]], [[Żyrosław II|Żyrosław]] [[Biskupi wrocławscy|wrocławski]], [[Cherubin (biskup poznański)|Cherubin]] [[biskupi poznańscy|poznański]], [[Lupus (biskup płocki)|Lupus]] [[Biskupi płoccy|płocki]], [[Onold (biskup kujawski)|Onold]] [[Biskupi włocławscy|kujawski]], Konrad [[biskupi szczecińsko-kamieńscy|pomorski]], [[Gaudenty (biskup lubuski)|Gaudenty]] [[Lista biskupów lubuskich|lubuski]]{{odn|Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek)|1992|s=ks.IV,rozdz.9, s.203-204}}) i świeccy legitymizowali jego władzę. Zostały także przygotowane stosowne dokumenty z poselstwem do [[papież]]a, który miał usankcjonować podjęte w [[Łęczyca|Łęczycy]] uchwały. W świetle bulli [[Aleksander III (papież)|Aleksandra III]] z 28 marca 1181 wiadomo, iż papież z pewnością zatwierdził te postanowienia zjazdu, które dotyczyły zakazu zagarnianiaprzejmowania prywatnych majątków po zmarłych biskupach, a także kwestii stanu i podwody. Brak jednak informacji, czy usankcjonował on dziedziczność rządów Kazimierza Sprawiedliwego.Według opracowania [[Józef Dobosz|J.Dobosza]] można przyjąć, iż papież uznał panowanie Kazimierza w [[Kraków|Krakowie]] jako księcia zwierzchniego, ze względu na tytułowanie go ''„księciem Polski”''{{odn|Dobosz|2014|s=125}}. Treść postanowień łęczyckich znana jest tylko z przekazów pośrednich zapisanych w polskich średniowiecznych kronikach, nie wiadomo natomiast, czy zostały one sporządzone w formie dokumentu. Być może nigdy taki dokument nie powstał, natomiast uchwały zjazdu i synodu zostały tylko umieszczone w suplice skierowanej do papieża do zatwierdzenia{{odn|Dobosz|2014|s=120-121}}.
 
Zrzeczenie się przez Kazimierza II Sprawiedliwego [[Ius spolii|iuris spolii]] czyli prawa należnego władzy świeckiej do przejęcia majątku po zmarłych biskupach i opatach zapoczątkowało formalne uniezależnianie się [[Kościół łaciński|Kościoła katolickiego]] od władzy świeckiej{{odn|Bardach|Leśnodorski|Pietrzak|1979|s=59}}.
 
W starszej historiografii (m.in. [[Stanisław Smolka]] czy [[Roman Grodecki]]), ciągle obecnych{{Styl}} w wielu opracowaniach, według których w 1184 roku cesarz [[Fryderyk I Barbarossa|Fryderyk Barbarossa]], w ślad za decyzją [[Papież|papieską]] z 1181 roku, miał zalegalizować pryncypacką władzę księcia Kazimierza, trudno jest stwierdzić. W każdym razie nie znaleziono śladu po prawdopodobnym, wystawionym z tego zdarzenia dokumencie{{odn|Dobosz|2014|s=137}}.