Dwór królewski w Knyszynie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
Merytoryczne, źródła/przypisy
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne redakcyjne
Linia 35:
 
== Historia ==
Dwór w Knyszynie wszedł we władanie króla [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]] w 1530 roku na skutek odebrania tych włości przez [[Bona Sforza|królową Bonę]] spadkobiercom [[Mikołaj Radziwiłł Amor|Mikołaja Radziwiłła Amora]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Ogrody renesansowe województwa białostockiego |data dostępu = 2019-06-27 |opublikowany = www.ogrodowy.minigo.pl |url = http://www.ogrodowy.minigo.pl/index.php/article/show/id/35}}</ref>. Na cele królewskie „Dworzec Knyszyński” powstawał dla króla [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] w latach 1553-1572 i składał się z zespółzespołu drewnianych budynków na kamiennych podpiwniczeniach, połączonych ponad przyziemiem gankami<ref name=":0" />. Brak było w sąsiedztwie tego kompleksu budynków folwarcznych takich jak stodoły i obory, a jedynie kuchnie, młyn i stajnia na 50 koni<ref name=":0" />. Niedaleko dworu urządzono w Popielewie około 200 hektarowy zwierzyniec służący polowaniom na zwierzęta, natomiast na groblach między 49 sadzawkami rybnymi urządzono mały, wygrodzony zwierzyniec ''„dla saren i zajęcy”'', a przy zwierzyńcach ustawiono kompleksy budynków stajennych mieszczące 500 rasowych koni<ref name=":0" />. Zwierzyńce, stadnina i sadzawki położone były nad wielkim, blisko stuhektarowym stawem, który był zasilany wodami rzeki Jaskry (dziś Jaskranka)<ref name=":0" />. Kompleks dworski umieszczono po przeciwnej stronie stawu niż obiekty hodowlano-myśliwskie. Obok zabudowań rezydencji mieścił się ogród ozdobny i sad<ref name=":0" />.
 
Budową dworu kierował architekt królewski [[Hiob Praÿetfuess|Hiob Bretfus]], który w tym czasie prowadził również przebudowę pobliskiego [[Zamek w Tykocinie|zamku w Tykocinie]] (w [[1571]] roku Bretfus był także krótko [[starosta|starostą]] tykocińskim). Wg innych ustaleń twórcą nowego założenia dworsko-ogrodowego i nadzorcą rozbudowy całego kompleksu dworskiego w Knyszynie był [[Piotr Chwalczewski]]<ref name=":0" />. W literaturze naukowej podaje się, że dwór w Knyszynie był podporządkowany wymogom obronności, być może nawet otoczony wałami ziemnymi<ref>M. Paździor, "Dwór królewski Zygmunta Augusta w Knyszynie", [w:] ''Rocznik Białostocki'', t. 8 (1967), Muzeum w Białymstoku, Białystok 1968, s. 360</ref>; z jednego z dokumentów źródłowych wynika, że w [[1563]] roku wysłano do Knyszyna "98 większych [[hakownica|hakownic]] na miarę 6 dłoni Doppelhoken"<ref>M. Paździor, ''ibid.'', s. 381</ref>. Wg innych ustaleń dwór jednak nie miał żadnych elementów obronnych<ref name=":0" />.