|
=== Dalsze losy Prusów ===
Podbici Prusowie uciekaliprzejęli równieżjęzyk i kulturę niemiecką, natomiast na innewschodzie terenyzasymilowali –się [[Pomezanie]] iz [[ PogezaniaLitwini| PogezanieLitwinami]] , wyemigrowalia na [[Kociewie]]południu iz [[ Kaszuby]], [[BarcjaMazurzy| BartowieMazurami]] i [[Jaćwingowie]] przenieśli się na obszar dzisiejszej południowej Litwy i północnej Białorusi. Szacuje się, że w sumie nawet 15 tysięcy Prusów mogło opuścić swoją ojczyznę. Część z nich w następnych latach powróciła do Prus w związku z możliwością otrzymania nowych nadań. Pozostali osiedlili się na wcześniej wymienionych terenach. Nieliczni Prusowie zamieszkali również Wielkopolskę, Małopolskę i Lubelszczyznę<ref>{{cytuj|autor=Łucja Okulicz-Kozaryn|tytuł=Życie codzienne Prusów i Jaćwięgów w wiekach średnich (IX – XIII w.)|miejsce=Warszawa|wydawca=PIW|data=1983}}</ref><ref>{{cytuj|autor=Grzegorz Białuński|tytuł=Emigracja Prusów w XI – XIV wieku|url=http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_3/Pruthenia_3_2008_Bia%C5%82u%C5%84ski-G_Emigracja_Prus%C3%B3w.pdf|archiwum=https://web.archive.org/web/20160303214254/http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_3/Pruthenia_3_2008_Bia%C5%82u%C5%84ski-G_Emigracja_Prus%C3%B3w.pdf|czasopismo=Pruthenia|wydanie=III|data=2008|miejsce=Olsztyn}}</ref>. ▼
[[Plik:POL COA Prus.svg|thumb|upright|Herb rycerski [[Prus (herb szlachecki)|Prus]], przyjęty przez możniejsze rodziny Prusów, które zasiliły szeregi rycerstwa [[Księstwo Mazowieckie|mazowieckiego]], tworząc jeden ród heraldyczny.]]
Podbici Prusowie przejęli język i kulturę niemiecką, natomiast na wschodzie zasymilowali się z [[Litwini|Litwinami]], a na południu z [[Mazurzy|Mazurami]].
W latach 1262–1270, gdy po śmierci [[Siemowit I|Siemowita I]] (1262) [[Władcy Mazowsza|regentką Mazowsza]] była wdowa po nim, księżna Perejesława [[Księstwo halicko-wołyńskie|halicka]], nobile pruscy wraz z rodzinami, poddanymi i dobytkiem uciekali z ziem pruskich, opanowywanych przez [[Zakon krzyżacki|Krzyżaków]], na sąsiednie Mazowsze, czyli [[Księstwo Mazowieckie]]. Tam zapewne przyjmowali chrzest, składali hołd władzy książęcej i otrzymywali do zagospodarowania działy ziemi z obowiązkiem służby wojskowej na ustalonych wcześniej warunkach, zasilając szeregi rycerstwa mazowieckiego. Terenem nowego osadnictwa były między innymi dzisiejsze [[Słubice (województwo mazowieckie)|Słubice]] (obecnie w [[Powiat płocki|powiecie płockim]]). Prusowie otrzymali tam ogromne nadania. Inną nazwą [[Prus (herb szlachecki)|herbu Prus]] jest ''Słubica''. Miejsca te były oddalone od granicy Mazowsza z państwem krzyżackim, co zapewniało bezpieczeństwo przed zemstą Krzyżaków. Osadnicy owi, objęci wspólnym prawem (przywilejem książęcym), utworzyli ród heraldyczny Prusów{{odn|Por. Chwalibińska|1948}}<ref>{{Cytuj stronę |url = http://broszkowscy.com/historia.htm |tytuł = Broszkowscy – od ponad siedmiu wieków... |autor = Paweł Broszkowski |opublikowany = Strona rodziny Broszkowskich |data = 2008 |data dostępu = 2019-02-27}}</ref>.
▲Prusowie uciekali również na inne tereny – [[Pomezanie]] i [[Pogezania|Pogezanie]] wyemigrowali na [[Kociewie]] i [[Kaszuby]], [[Barcja|Bartowie]] i [[Jaćwingowie]] przenieśli się na obszar dzisiejszej południowej Litwy i północnej Białorusi. Szacuje się, że w sumie nawet 15 tysięcy Prusów mogło opuścić swoją ojczyznę. Część z nich w następnych latach powróciła do Prus w związku z możliwością otrzymania nowych nadań. Pozostali osiedlili się na wcześniej wymienionych terenach. Nieliczni Prusowie zamieszkali również Wielkopolskę, Małopolskę i Lubelszczyznę<ref>{{cytuj|autor=Łucja Okulicz-Kozaryn|tytuł=Życie codzienne Prusów i Jaćwięgów w wiekach średnich (IX – XIII w.)|miejsce=Warszawa|wydawca=PIW|data=1983}}</ref><ref>{{cytuj|autor=Grzegorz Białuński|tytuł=Emigracja Prusów w XI – XIV wieku|url=http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_3/Pruthenia_3_2008_Bia%C5%82u%C5%84ski-G_Emigracja_Prus%C3%B3w.pdf|archiwum=https://web.archive.org/web/20160303214254/http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_3/Pruthenia_3_2008_Bia%C5%82u%C5%84ski-G_Emigracja_Prus%C3%B3w.pdf|czasopismo=Pruthenia|wydanie=III|data=2008|miejsce=Olsztyn}}</ref>.
Prusowie (wraz z Jaćwięgami) zostali poddani przesiedleniom, głównie na tereny Warmii, Pomezanii oraz Sambii. Uważa się, że doprowadziło to do powstania tzw. pustki osadniczej na terenie Jaćwieży, Sasinii i Galindii, choć istnieją również głosy twierdzące, że tereny te nie mogły stać się zupełnie bezludnymi, czego dowodem ma być pruska proweniencja części toponimii na terenach objętych akcją wysiedleńczą. Niewykluczone również, że pruskie nazwy są w istocie nie tyle spadkiem po pierwotnych mieszkańcach, a efektem kolonizacji wewnętrznej. W okresie względnej stabilności państwa zakonnego Prusowie przeżywając swoistą demograficzną rekompensatę powojenną, uczestniczyli w ponownym zasiedlaniu opuszczonych ziem<ref>{{cytuj|autor=Jan Powierski|tytuł=Prusowie, Mazowsze i sprowadzenie Krzyżaków do Polski, tom II, 1|wydanie=I|wydawca=MZM|data=2001}}</ref>.
* Sławomir Wadyl, ''Od Soudinoi do Sudavitae. Korzenie Prusów i Jaćwingów''. „In Tempore”, Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Wydział Nauk Historycznych, Toruń 2008.
* B. Włodarski, ''Rywalizacja o ziemie pruskie w poł. XIII wieku'', Roczniki Tow. Nauk. w Toruniu (cyt. RTNwT), 61, 1958, z. 1;
c) popularna
* Piotr Szczurowski, ''Podbój Prus w XIII wieku. Przyczyny "krzyżackiego" sukcesu'', Sandomierz 2019.
* Szymon Wrzesiński: ''Polscy krzyżowcy. Tajemnice średniowiecznych krucjat''. Warszawa: Egros, 2007. ISBN 978-83-89986-30-6.
== Linki zewnętrzne ==
|
