Ichtiozaury: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Regeneruję lub upraszczam Szablon:Klad
wymarcie
Linia 17:
|commons = Category:Ichthyosauria
}}
'''Ichtiozaury''' (Ichthyosauria, od [[język grecki klasyczny|gr.]] ''ichtio'' – ryba + ''sauros'' – jaszczur) – rząd [[gady|gadów]] morskich, które pojawiły się we wczesnym [[trias]]ie, a największe zróżnicowanie osiągnęły od środkowego triasu do środkowej [[jura|jury]]. We wczesnej [[kreda (okres)|kredzie]] zaczęły ustępować miejsca [[plezjozaury|plezjozaurom]], a od [[cenoman]]u także i [[mozazaury|mozazaurom]]{{fakt}}, by ostatecznie wymrzeć wna początku późnej kredziekredy, wpod koniec cenomanu<ref>Fischer V., Bardet N., Benson R.B.J., Arkhangelsky M.S., Friedman M. 2016: Extinction of fish-shaped marine reptiles associated with reduced evolutionary rates and global environmental volatility. Nature Communications, 7, [[turon]]ie10825</ref>, ok. 2527 mln lat przed wielkim [[wymieranie kredowe|wymieraniem kredowym]]. Były jednymi z najpowszechniejszych wśród [[Czworonogi|wyższych]] kręgowców morskich. W erze [[mezozoik|mezozoicznej]] wiele z nich zajmowało niszę ekologiczną, którą obecnie zajmują [[delfin]]y. Miały podobny do nich pociskowaty kształt, przednie kończyny przekształcone w płetwy i ogon zakończony dużą pionową płetwą napędową w kształcie półksiężyca, podobnie jak [[tuńczyki]].
 
Pierwszy kompletny szkielet ichtiozaura odnalazła [[Mary Anning]] w 1811, w [[klif]]ie nadmorskim w południowej Anglii. Największy okaz, zaliczany do gatunku ''[[szonizaur|Shonisaurus sikanniensis]]''/''[[Szastazaur|Shastasaurus sikanniensis]]''<ref name=PLoS>{{Cytuj pismo |autor=P. Martin Sander, Xiaohong Chen, Long Cheng i Xiaofeng Wang |tytuł=Short-Snouted Toothless Ichthyosaur from China Suggests Late Triassic Diversification of Suction Feeding Ichthyosaurs |czasopismo=PLoS ONE |wolumin=6 |wydanie=5 |strony=e19480 |rok=2011 |doi=10.1371/journal.pone.0019480 |język=en}}</ref>, którego przedstawiciele mogli osiągać 23 metry długości, odnalazła Elizabeth Nicholls w 1991 na terenie [[Kolumbia Brytyjska|Kolumbii Brytyjskiej]] w Kanadzie. Wcześniej za największego uchodził dochodzący do 16 metrów długości ''[[szonizaur|Shonisaurus popularis]]''.